Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
647487		Türkiye'nin ulusal siber güvenlik strateji ve politikalarının oluşturulması çerçevesinde caydırıcılık / Deterrence within the framework of creating Turkey's national cybersecurity strategies and policies Yazar:MUSTAFA ŞENOL Danışman: PROF. DR. ERTUĞRUL KARAÇUHA Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Bilişim Enstitüsü / Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı / Bilgi Güvenliği Mühendisliği ve Kriptografi Bilim Dalı Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control Dizin:	Onaylandı Doktora Türkçe 2020 218 s.
Teknolojinin, özellikle bilgisayarların icadı sonrasında, her geçen gün daha hızlı gelişen bilgi sistemleri ve iletişim teknolojileriyle, internetin keşfi, gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla, haberleşme, finans, enerji ve güvenlik gibi çok önemli faaliyetlerin bilgi sistemleri üzerinden yürütülmesi sonucu sağlanan kolaylıklar ve kazanımlarla bilişim sistemleri dünyada günlük yaşamın vaz geçilmez bir parçası olmuştur. Bilişim sistemleri günlük yaşamın vaz geçilmezi olurken, siber ortamın önemi her geçen gün daha da artmış ve artmaya da devam etmektedir. Bu kapsamda siber ortamda bilgilere ve bilişim sistemlerine yönelik olarak başlayan kötü niyetli hareketlerin ve saldırıların da her geçen gün çeşitleri ve şiddetleri de artmaktadır. Devletler siber ortamı daha etkin kullanmanın yanında oluşan tehdit ve tehlikelere karşı koymak için strateji ve politikalar geliştirmeye ve bunları uygulamaya başlamışlardır. Türkiye'de de bilgisayarların kullanımının artması ve internetin de yaygınlaşmasıyla, dünyadaki gelişmelere paralel olarak ortaya çıkan olumsuzlukların giderilmesi için başlatılan çalışmalarla geçmişten bugüne çok önemli mesafeler kat edilmiştir. Bu kapsamda oluşturulan ulusal siber güvenlik strateji ve politikalarıyla ilgili eksiklik ve yetersizliklerin giderilerek etkinliğinin artırılması yanında, siber caydırıcılık konusunun da siber güvenlik strateji ve politikaları ile birlikte bütüncül bir yaklaşımla ele alınmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir. Türkiye'de siber ortamda sahip olunan değerli varlıkların, bilgi ve iletişim sistemleri ile altyapılarının siber güvenliğinin etkinlikle sağlanabilmesi, ulusal siber güvenliğin Türkiye için öneminin ve ulusal güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunun ortaya konulması, siber savaş (savunma, taarruz ve caydırıcılık) için etkili bir güç olunabilmesi, ulusal siber gücün geliştirilerek, tek başına ve / veya diğer ulusal güç unsurlarıyla birlikte, caydırıcılık sağlayacak şekilde kullanılması ve siber alanda belirlenecek hedeflere ulaşılabilmesi maksatlarıyla ihtiyaç duyulan ulusal siber güvenlik strateji ve politikaların nasıl hazırlanması ve etkinlikle nasıl uygulanması gerektiği konusunda ilgili kişi, kurum ve kuruluşlara yol gösteren bir kaynak olarak yapılacak çalışmalara ışık tutulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; konuyla ilgili yapılan akademik çalışmalar, dünyada konuyla ilgili önde gelen devletlerin siber güvenlik strateji ve politikaları ile Türkiye'nin konuyla ilgili çalışmaları, uygulamaları ve sonuçları incelenmiş, geçmişten günümüze yaşanan olaylardan çıkarılan derslerle geleceğin ihtiyaç ve hedeflerine yönelik öngörülerde bulunularak, Türkiye'nin aynı zamanda caydırıcılık da sağlayacak siber güvenlik strateji ve politikalarının bilimsel yaklaşım ve yöntemlerle oluşturulması ve uygulanmasına yönelik esas ve prensiplerin belirlenmesine çalışılmıştır. Bu kapsamda, bilgi, bilgisayar ve iletişim sistemleri ve bu konulardaki gelişmeler tarihi bir bakış açısıyla incelenirken, bilişim sistemleri ve güvenliği ile ilgili teknik kavramlarla, siber uzay, siber saldırı, siber taarruz, siber suç, siber terörizm, siber güvenlik, siber savunma, siber savaş, siber istihbarat, siber güç vb. kavramlar, siber güvenlik strateji ve politikaları ile siber caydırıcılık konularında, yerli ve yabancı hakemli dergiler ve akademik yayınlar başta olmak üzere, konuyla ilgili kurum ve kuruluşların yayınları ve belgeleri, kitaplar, dergiler, kütüphane ve internet ortamları taranmış, gelişmelerin takibi bağlamında çeşitli konferans ve çalıştaylara katılım sağlanmış, konuyla ilgili kurum ve kuruluş yetkilileri ile görüşmelerde bulunulmuştur. Bu çerçevede; Strateji ve Güvenlik konusunda 20'nin üzerinde kitap, doküman ve çalışma, Siber Güvenlik ve Stratejisi konusunda 30'un üzerinde kitap, doküman ve çalışma, Dünya Ülkeleri Siber Güvenlik Strateji Belgeleri ve Eylem Planları konusunda başta ABD, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere, İsrail, Hindistan, Kuzey Kore, Almanya, Kanada, Hollanda, Finlandiya, Japonya, Avustralya ve İran olmak üzere 20'ye yakın ülkenin belgeleri, Türkiye Siber Güvenlik Stratejileri ve Eylem Planları konusunda başlangıçtan bugüne hazırlanarak uygulamaya konulan 17 strateji belgesi ve eylem planı, Caydırıcılık ve Siber Caydırıcılık konusunda 30'un üzerinde kitap, doküman ve çalışma incelenmiş, konuyla ilgili gelişmelerle ilgili seminer, sempozyum, panel, çalıştay ve konferanslar kapsamında 20'nin üzerinde etkinliğe katılım sağlanmıştır. İncelemeler sonrası analiz ve düzenleme çalışmaları yapılarak, İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzu ve Lisans Üstü Tez Şablonu esasları doğrultusunda hazırlanan tezin içeriği 7 ana bölümden oluşmuştur. Giriş bölümünde; bilgi ve iletişim sistemleri konusunda gelişmeler ile yaşanan kötü niyetli hareket ve saldırılara karşı ulusal siber güvenliğin sağlanması için strateji ve politikaların geliştirilmesi önemi ve ihtiyacı açıklanmıştır. Siber güvenlikle ilgili terim ve kavramlar bölümünde; siber güvenlik konusunun bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak doğru anlaşılması için öncelikle terim ve kavram birliği sağlanması, ortaya çıkan kavramlarla ilgili gelişmelerin bilinmesinin önemi doğrultusunda, konuyla iç içe olan ve en çok kullanılan terim ve kavramlar tanımlanarak kısaca açıklanmıştır Siber savaş bölümünde; siber ortamda yaşanan siber saldırılar ve taarruzlar sonucunda siber güvenliğin ulusal güvenlik sorunu ve ulusal güvenliğin ayrılmaz bir parçası olduğu görüşünü destekleyen, geçmişte başlayan, günümüzde devam eden ve gelecekte de artarak devam edecek olan siber saldırı ve savaşlarla ilgili bilgiler verilmiştir. Siber caydırıcılık bölümünde; geçmişten günümüze siber olay, saldırı ve savaşlardan da örnekler verilerek, savaşlarda kazanmaktan çok caydırıcılığın daha iyisi olabileceği düşüncesi ile siber güvenlik uygulamalarında dünyada çok yeni olan, Türkiye'de ise yeterli önem ve önceliğin verilmediği görülen bu konuda yaklaşımlar ortaya konmuştur. Ulusal siber güvenlik strateji ve politikaları bölümünde; strateji ve politika kavramları açıklanmış, kurumsal ve ulusal siber güvenlik stratejileri ile bu konuda önde gelen ülkelerin ve Türkiye'nin mevcut siber güvenlik strateji ve politikaları hakkında bilgiler verilmiştir. Caydırıcılık sağlayacak siber güvenlik strateji ve politikalarının oluşturulması bölümünde; ulusal siber güvenlikte söz sahibi ülkelerin ulusal siber güvenlik strateji belgeleri ile bazı uluslararası kurumların çalışmalarından elde edilen bilgilerden hareketle, Türkiye için mevcut stratejiler ve eylem planları da dikkate alınarak, caydırıcılık da sağlayacak ulusal siber güvenlik stratejisi ve politikalarının hazırlanması ve uygulanması için bir yaklaşım tarzı ortaya konmuştur. Sonuçlar bölümünde; tez konusu kapsamında yapılan çalışmanın sonuçları ve yapılan değerlendirme ile görüş ve öneriler sunulmuştur. Bu tez ile ortaya konulan ve önerilen yaklaşım tarzı; bilimsel taktik ve teknikler çerçevesinde, mevcut durumun değerlendirilmesinden belirlenen hedefe ulaşılmasına kadar teşkilat, kapsam, planlama ve uygulama aşamaları ile süreç içerisinde kontrol ve denetim faaliyetleri ile geliştirme faaliyetlerini içeren 8 aşamalı "Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi Oluşturma ve Uygulama Yaşam Döngüsü"dür. Ayrıca bu yaşam döngüsü içerisinde, bu döngüden, yani 'Ulusal Siber Güvenlik Stratejisinden ve Siber Gücün Yönetiminden', ana sorumlu olarak ve 2016-2019 Ulusal Siber Güvenlik Stratejisinde vurgulanan ve Türkiye'de halâ eksikliği görülen "Siber güvenlik alanında koordinasyonu sağlayacak güçlü bir merkezi kamu otoritesi" ihtiyacını da karşılamak üzere, mevcut yönetim sisteminde Cumhurbaşkanlığına bağlı, "Milli Siber Güvenlik Başkanlığı" yapılanması önerilmektedir.
With the rapid development of technology, especially computers and communication systems, with the discovery and widespread of the Internet, conveniences and achievements provided by the information and communication systems, that is, the informatics systems and infrastructures have made informatics systems and services indispensable in people's lives all around the world. The effectiveness and efficiency attained in the processing, transmission, sharing, using, storage, and protection of information, which is the most important asset for humanity since the beginning of history, has increased and continues to increase day by day. Parallel to these developments, the improvements of government's powers, particularly in the economic, political, and military fields that have taken place in shortest time, have made the cyber space, which is a combination of physically and virtually valuable assets, more important. The cyber space has become to be referred to as the 5th operational domain after land, sea, air, and space operation domain. As the importance of cyberspace increases, malicious movements and attacks that have come with the development of information and informatics systems continue to increase rapidly today. While the facilities and conveniences provided by the cyberspace with the developments in information and communication technologies make life more dependent on such facilities and conveniences every day, significant damages that individuals, societies, and countries have suffered as a result of the use of cyber space for threats, attacks, to harm life and property, and similar malicious purposes, have caused great changes in the understanding of the notion of security. In this context, it has started to be accepted that cyber security is a national security issue and an integral part thereof. Measures are considered and strategies and policies are being developed to preventing cyber attacks initiated by using means of cyber power, informatics systems and infrastructures that are required for the initiation and maintenance of cyber war and are attained in cyberspace and the ability to use them effectively, and wars caused by cyber attacks, and to dissuade those who think about cyber attacks or war to pursue such thoughts and actions. Governments are trying to carry out various works in the fields of cyber security, cyber warfare, and cyber deterrence, to evaluate the situation within the framework of technological developments, take measures by identifying risks and threats, make targets in line with their needs by making predictions for the future, develop strategies and policies and implement them effectively. With the increase in the use of computers, and the widespread of the Internet, which is a constantly growing communication and information communication network around the world, significant progresses have been attained in Turkey compared to the past with the works initiated to prevent and eliminate the risks, threats, dangers, etc. that occur in parallel with the developments in the world. In this context, besides increasing the efficiency by eliminating the deficiencies and inadequacies related to cyber security strategies and policies against cyber attacks and incidents, it is thought that it would be appropriate to address the issue of cyber deterrence, which is recently a hot topic of conversation and study, with a holistic approach along with cyber security strategies and policies. Significant progresses have been made from the past to present with studies initiated to prevent and eliminate the negativity emerging in parallel with the developments in the world, and with the increasing use of computers and the Internet becoming more widespread in Turkey as well. In addition to increasing the effectiveness by eliminating the deficiencies and inadequacies related to the national cyber security strategies and policies created within this scope, it was evaluated that it would be appropriate to address the issue of cyber deterrence with an integrated approach together with cyber security strategies and policies. Based on the thoughts put forward, in this study it is aimed to answer what ways should be followed to develop a needed strategy and how this strategy should be developed in order to ensure effectiveness of the cyber security of assets, information and communication systems and infrastructures owned in a country in cyberspace, to become an effective power for cyber war and deterrence and to create a summary resource for the studies to be carried out. As a method, to facilitate an understanding of the subject and to provide term unity, first, basic concepts related to the subject have been discussed, certain studies in Turkey and abroad are reviewed and brief samples are provided and discussed. Later, an approach regarding the guidelines, principles, and procedures for the establishment of a national cyber security strategy and the development and implementation of the existing one is presented and opinions are evaluated. In this context, the information, computer and communication systems and developments in these issues are examined from a historical perspective; primarily peer-reviewed academic publications and journals, publications and documents of relevant institutions and organizations, books, magazines, library and internet environments were scanned about cyber space, cyber attacks, cyber crime, cyber terrorism, cyber security, cyber defence, cyber warfare, cyber intelligence, cyber power, etc. concepts, cyber security strategies and policies, and cyber deterrence with technical concepts related to information systems and security, for following of developments, various conferences and workshops were participated, and meetings were held with the relevant institutions and organizations. In this context; on Strategy and Security, more than 20 books, documents and studies; on Cyber Security and Strategy over 30 books, documents and studies; on Cyber Security Strategy Documents and Action Plans documents of nearly 20 countries, primarily USA, China, Russia, France, England, Israel, India, North Korea, Germany, Canada, Netherlands, Finland, Japan, Australia and Iran; on Turkey's National Cyber Security Strategies and Action Plans, from beginning to present, preparing the implementation 17 strategy documents and action plans; on Deterrence and Cyber Deterrence, over 30 books, documents and studies have been examined; Seminars, symposiums, panels, workshops and conferences related to developments on the subject, more than 20 events were participated. After researching, analysing and editing studies have been made and the content of this thesis consists of 7 Main Sections stated below, which has been prepared in accordance with the principles of Istanbul Technical University Postgraduate Thesis Writing Guide and Postgraduate Thesis Template. In the Introduction section, the importance and need to develop strategies and policies to provide national cyber security against malicious acts and attacks experienced with the developments in information and communication systems have been explained. In Terms and Concepts Related to Cyber Security, the most used terms and concepts that are closely intertwined with the subject are defined and briefly explained in order to correctly understand the cyber security issue with a holistic approach providing a term and concept unity. In Cyber War, information is provided on cyber attacks and wars that started in the past that continue today and will continue increasingly in the future, which support the view that cyber security is an integral part of national security, and national security as a result of cyber attacks and attacks in cyber environment. In Cyber Deterrence, it is discussed that a common approach in terms of deterrence is very new in cyber security applications in the world, but adequate attention and priority was not given in Turkey; examples from wars from the past to present are given, explaining the idea that deterrence might be better rather than winning in wars In National Cyber Security Strategy and Policies, strategy and policy concepts are explained, information is provided about current cyber security strategies and policies of leading countries in this regard and Turkey with intuitional and national cyber security strategies In Creating Cyber Security Strategies and Policies to Provide Deterrence, an approach style has been put forward for the preparation and implementation of the national cyber security strategy and policies that will also provide deterrence for Turkey, considering existing strategies and action plans, based on the information obtained from the studies of some international institutions with national cyber security strategy documents of countries leading in national cyber security. In Conclusions, results of the conducted study within the scope of the thesis topic, the evaluation, and opinions and suggestions were presented. The approach presented and proposed with this thesis is, an 8-stage cycle; "Creating and Implementing the National Cyber Security Strategy Life Cycle", beginning with the assessment of the current situation, followed by the achievement of the specified goal, organization, scope, planning and implementation stages including control and audit activities and development activities in the process, within the framework of scientific tactics and techniques. Additionally in this life cycle, the structuring of "The National Cyber Security Presidency" is recommended, as the main body responsible for this cycle, 'for managing the National Cyber Security Strategy and the Cyber Power', and to meet the needs of "a strong central public authority to ensure coordination in the field of cyber security" emphasized in the 2016-2019 National Cyber Security Strategy and still seen to be deficient in Turkey.