Tez No İndirme Tez Künye Durumu
389325
A study on LNG terminal location selection for Turkey / Türkiye'de LNG terminali yeri seçimi için bir çalışma
Yazar:ŞABAN EMRE KARTAL
Danışman: DOÇ. DR. YUSUF VOLKAN AYDOĞDU
Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Denizcilik = Marine
Dizin:Deniz ticareti = Sea trade ; Deniz yolu taşımacılığı = Sea transportation ; Denizcilik = Maritime ; Enerji üretimi = Energy generation ; Toplu taşımacılık = Public transportation
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
91 s.
Enerjinin öneminin arttığı günümüzde; çevresel kirlilik, küresel ısınma ve nüfus artışıyla baş gösteren sorunlar bilimsel yazımda ciddi yer bulmaktadır. Enerjinin ekonomiyle olan yadsınamaz bağı, artan bu üretim faaliyetleri için artı enerji kaynaklarını da beraberinde getirmektedir. Artan enerji kaynakları da başlı başına bir enerji ham maddesi üretim sorununu doğurmaktadır. Küresel ısınmanın başlıca kaynağı olarak gösterilen insani ekonomik faaliyetler, ve bunlarında temelinde yer alan enerji üretim faaliyetleri, yerini hızla yeşil enerji, yada sürdürebilir enerji diye tabir edilen kaynaklara bırakmaktadır. Bu çalışmada enerjinin ekonomi ile ilişkisini gösteren yayınlara işaret edilmiştir. Rüzgar, güneş, jeotermal gibi sürdürebilir enerji kaynaklarının kullanımı günümüzde hızla önem kazanmakta, kullanım alanları artmakta ve üretimde artışının sağlanmasıyla ucuzlamaktadırlar. Tüm bunlara rağmen, kömür, petrol ve doğal gaz gibi birincil enerji kaynağı olarak kabul edilen fosil yakıtların kullanımı dünya çapında önemini korumaktadır. Çalışmada dünya birincil enerji kaynakları ile alakalı kullanım oranları tablosu sunulmuş, kısa açıklayıcı bilgi verilmeye çalışılmıştır.Birincil enerjil kaynaklarının kirletici etkisi tüm dünyaca kabul edilen bir gerçek olmasına rağmen, şu anki teknik ve maddi imkanlarla insanlık daha uzun yıllar bu kaynaklara bağımlı kalacak gibi görünmek.Bu bağlamda doğal gaz, kendine has özelliklerinden ötürü, tümüyle yeşil enerjinin kullanılacağı öngörülen bir gelecek için " köprü yakıt" olarak tabir edilmektedir. Doğal gaz kömürün yarısı kadar, diğer yakıtlara nazaran da az emisyon hacmiyle çevre dostu bir yakıt olarak tabir edilmektedir. Bu özelliğiyle hava kirliğinin önemli bir sorun teşkil ettiği büyük şehirlerde, Türkiye için ise İstanbul'da hava kirliliğinin azaltılmasında olumlu etkileriyle bilinmektedir. Çalışmada önceki yılların hava kirlilik sorunlarına temas eden haberlere atıfta bulunulmuştur. Ayrıca doğal gaz, Amerika'da son yıllarda yaşanan kaya gazı-kaya petrolü devrimi neticesinde son derece ucuzlamıştır. Dünya çapında uluslararası kesin bir pazar fiyatına sahip olmasa da, bu fiyatlama tüm dünyada önemli ölçüde hissedilmiştir. Hatta son zamanlarda Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan ekonomik toparlanmada, ucuzlayan bu doğal gaz fiyatının etkisi olduğu düşünülmektedir. Tüm bu özellikleriyle doğal gazın bir "altın çağa" girdiği kabul edilmektedir ve gaz tüketimi için önümüzdeki dönemde artış beklentisi hakimdir. Doğal gazın sıvılaştırılmış formu olan LNG, doğal gaz taşımacılığında boru hatlarında sonra ikinci toptan doğal gaz taşıma yoludur. Japonya ve Güney Kore'nin başını çektiği uluslararası LNG piyasası, dünya çapında gelişmektedir. Bu çalışmada en büyük doğal gaz ithalatçısı ülkeler ve bunlara ait yıllık rakamlar, 2012 yılı baz alınarak verilmiştir. Ayrıca bu ülkelere ait LNG terminalleri sayıları tablolarla verilmeye çalışılmıştır. Boru hatlarının alternatifi olarak, LNG formunda doğal gaz taşımacılığı bu yazının ana konusunu teşkil etmektedir. LNG taşımacılığının ana unsurları, LNG nin temel özellikleri ve karakteristikleri kısaca verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda LNG altyapısı ve bu altyapıyı oluşturan ekipmanlar kısaca tanıtılmaya çalışılmıştır. LNG gemileri, sıvılaştırma-gazlaştırma araçları ve teknolojileri hakkında bilgi verilmiş, özellikle LNG tedarik zincirinde anahtar önemde olan LNG terminalleri hakkında bilgi verilmiştir. Dünya çapında LNG taşımacılığı, LNG taşımacılığının kısa tarihi, belli başlı kazalar hakkında temel bilgiler verilirken, LNG terminalleri bu araştırmanın temelini teşkil etmiştir. Ayrıca LNG taşımacılığının boru hatlarıyla yapılan taşımacılığa göre üstünlükleri kısaca anlatılmış, kaynak çeşitlemesi ve enerji güvenliğine hizmet etmesi yönüyle LNG taşımacılığına değinilmiştir. Enerji arz güvenliği, sosyal-ekonomik araştırmalara kaynak teşkil etmekle birlikte, LNG taşımacılığı ile birlikte anılan bir kavramdır. LNG, sabit boru hatlarına bağımlılığı ortadan kaldırdığı ölçüde; özellikle enerjide yüksek oranda dışa bağımlı Türkiye gibi ülkeler için hayati öneme sahiptir. Bu çalışmada enerji güvenliği ve LNG konusuna da değinilmiştir.Araştırmanın temelini teşkil eden LNG terminalleri bakımından Türkiye incelenmiş, terminallerin kapasiteleri, kısıtlamaları ve temel özellikleri belirtilmiştir. Gelişmekte olan ülkeler sınıfına yer alan Türkiye için enerji güvenliği, farklı enerji türleri bağlamında LNG nin bir alternatif olduğu belirtilmiştir. Türkiye'nin artan enerji talebi, bu talebin büyük oranda doğal gaz ile giderildiği gerçeği ile birlikte açıklanmaya çalışılmış, bu artan ihtiyaç için LNG nin toplam doğal gaz içerisindeki payının artırılması gerekliliği üzerinde durulmuştur. Ayrıca farklı çalışmaların sonuçları değerlendirilerek, önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin artan gaz talebi belirtilmiştir. Tüm bunlar ışığında, önümüzdeki yıllar için Türkiye'nin yeni bir LNG terminaline ihtiyacı olup olmadığı değerlendirilmiştir. Ayrıca yeni LNG terminalinin ülkenin enerji güvenliğine olan katkısı belirtilmiştir.Uzun vadeli, maliyetli bir yatırım olan bu terminaller için uygun yer seçiminin ciddiyeti üzerinde durulmuş, bu araştırmanın önemi belirtilmiştir.Lojistik literatürde önemli bir yer kaplayan, depo, dağıtım merkezi, hava alanı gibi lojistik yatırımların konumlandırılması için ciddi çalışmaların yapılmış olduğu görülmüştür. Araştırmaya temel teşkil eden Türkiye için LNG terminali yer seçiminde, LNG ile ilgili çalışmaların yanı sıra lojistik yayınlardan da faydalanılmıştır. LNG terminali kurulumu için önemli olduğu düşünülen yedi temel kriter belirlenmiştir. Bu çalışmada, terminal yeri için kesin bir mevki belirlenmek yerine, Türkiye bir bütün olarak değerlendirilmiş, denizle kıyısı olan bölgeler birer LNG terminal yeri adayı olarak değerlendirilmiştir. Karadeniz Bölgesi bu değerlendirmenin dışında tutulurken bunun nedenleri çalışmada açıklanmıştır. Kalan, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgeleri aday yerler olarak tanımlanmıştır.Literatürden ve uzman görüşlerinden yararlanılarak seçilen kriterler belirtilmiş, bu kriterler kendi aralarında önem derecelerine göre ağırlıklandırılmıştır. Terminal için yer seçimi araştırması çok değişkenli karar verme çalışmalarına iyi bir örmek teşkil etmektedir. Bu araştırma için, çok değişkenli karar verme çalışmalarında sıklıkla kullanılan Jenerik Fuzzy Analitic Hiyerarşi Süreci (GFAHP) metodu tercih edilmiştir. Metod, kriterleri ve adayları kendi aralarında ağırlıklarına göre sınıflandırarak, farklı önemde bulunan kriterleri farklı şekilde değerlendirmeye olanak sağlayan bir yöntem olarak bu çalışmada kullanılmaya uygundur. Dahası, bu kriterler için tutarlılık derecelerini hesaplayarak kontrol sağlamaktadır. Tüm bunlar için gerek akademisyen, gerekse uzman görüşlerine başvurulmuş, sorular anket şeklinde uzmanlara sunularak kriterleri ve adayları değerlendirmeleri istenmiştir. Alınan sonuçlar son bölümde ayrıntılı olarak verilmiş, Türkiye için Akdeniz bölgesinin en uygun bölge olduğu çıkarımı yapılmıştır. Bazı uzmanlar, İzmit Körfezi gibi farklı alanlara işaret etseler de, basında Akdeniz Bölgesi için LNG terminalleri planlandığı duyulmuştur.Bu çalışmada farklı sayısal veriler direk olarak kullanılabilecek olmasına rağmen, seçilen sahanın genişliği ve sayısal veri bulmanın zorluğu neticesinde bu yöntemden vazgeçilmiştir.Bu çalışmanın daha sonra yapılacak kapsamlı bir fizibilite çalışmasına kaynak teşkil edebileceği, daha belirli bir alanda yapılacak yer seçim çalışmalarına öncülük edebileceği öngörülmüştür.
Renewable energy issues are very popular recently. Actually, sustainability and environmental care gained importance in a few decades. Due to over population, global warming and environmental awareness, search for alternative energy sources gained importance. However, the primary energy sources like coal, oil and natural gas still saving their importance for humankind. Between these sources, natural gas is the cleanest one by its nature; it emits almost half carbon dioxide compared to coal. Price advantage also occurred after the revolutionary discovery of shale gas and shale oil, which carried natural gas into a "golden age". With all these advantages, consumption of natural gas rising between the World and also Turkey. It is expected to rise by the century. Natural gas is considered to be "bridging fuel" to a full renewable energy future. As being liquid form of this energy source material, liquified natural gas or shortly the LNG, is transported globally for long years. Actually, the importance of LNG comes from the need for energy globally, and this liquid, densified energy source is even cleaner then natural gas. In process of liquifaction, gas is distilled from foreing particles. There is also some difference in transportation forms of gas and the liquid form of this energy source. Ship transportation in sea and the truck loading in small scale, forms the LNG transportation. However, natural gas is transported mainly via pipelines. Maritime LNG transportation actually has superiorities against pipelines. Natural gas source flexibility and price advantage in long distance pipeline projects are some of them. This research points out the properites of LNG, LNG transportation and advantages of using this fuel. Brief information about LNG infrastructure is also given in this research. LNG carrier ships, liquefaction-regasification processes, equipments and some other important equipment briefly identified. Especially LNG terminals are identified due to their importance in LNG supply chain. LNG terminals are identified as the key units in this chain, and safety regulations are very important in these areas. They also have several limitations, which are identified in this research. Turkey's LNG terminals were identified and considering the increase in Turkey's natural gas demand, it is aimed to search if there is a need for an additional terminal in Turkey. For this reason, energy source diversification and energy security issues are briefly discussed in this research. LNG terminals role in energy security is tried to identify. Location selection problems for logistic investments take a vast place in literature. LNG terminal place selection problem is very important, long-term decision, affecting a country. Also this problem represents a good example for multi-criteria decision making problem, where many study areas are interested. Logistic literature is investigated for location selection problems, and the Generic Fuzzy Analtyic Hierarchy Process method is preferred for answer. Instead of a certain, small scale location option, in this study whole Turkey costs are taken as candidates and investigated for the best option. Marmara, Aegean and Mediteriannien regions weightened between each other according to GFAHP method. Seven factors that effect the location selection are tried to obtain from logistic literature, also from expert opinions. Their importances are weightened according to each other, by asking experts. Mediteriannien region found superior to other regions according to this research, except safety factor. Safety is considered together with security factor, in this study, which is negatively effected today in south of Turkey, this result make finding meaningful. However, some experts consider Marmara is the correct location for next terminal, due to economical reasons, in which, region is like the core of the Turkey. To support economical activity in region, Marmara should be selected as an alternative LNG place according to them. This research is only though as a framework to an inclusive feasibility plan, which should be done before certain terminal selection. There were no known studies done for an LNG terminal location in Turkey, so this study may be guide for further studies in this field.