Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
615007		Yahudilikte gelenek ve haskala ilişkisi / The relationship between tradition and haskalah in Judaism Yazar:ABDULLAH ALTUNCU Danışman: PROF. DR. SAMİ KILIÇ Yer Bilgisi: Fırat Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı / Dinler Tarihi Bilim Dalı Konu:Din = Religion ; Tarih = History Dizin:Din anlayışı = Understanding of religion ; Dinler tarihi = History of religions ; Gelenekler = Traditions ; Haskala = Haskala ; Yahudiler = Jews ; Yahudilik = Judaism	Onaylandı Doktora Türkçe 2019 324 s.
"Yahudilikte Gelenek ve Haskala İlişkisi" adlı doktora çalışmamız, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Tezin giriş kısmında araştırma konusu, amacı, önemi ile metodu ve sınırlılıkları hakkında bilgiler verilmiştir. Tezde, Haskala Dönemi merkezi bir konumda olsa da geleneksel din anlayışının tutumunu ortaya koyabilmek amacıyla Yahudilikte geleneğin ne olduğunun ve geleneksel din anlayışının nasıl oluştuğunun ortaya konulması gerekmektedir. Bu doğrultuda tezin birinci bölümünde, erken dönemden itibaren geleneksel anlayışın şekillenmesini sağlayan "ilk dönem mezhep çatışmaları", uzun bir süreç içerisinde oluşan ve kutsal kabul edilen "dini metinler" ve Mabed Dönemi'nden günümüze gelinceye kadar aralıksız bir şekilde varlığını devam ettiren "din adamları" ele alınmıştır. İkinci bölümde Haskala öncesinde Avrupa'daki Yahudi Toplumu hakkında bilgi verilmiştir. Bu bölümde, Haskala'nın hangi toplumsal, kültürel, ekonomik, dini ve siyasi çevrede oluştuğu belirtilmekle birlikte erken modern dönem öncesinde Avrupa'daki Yahudi hayatının nasıl olduğu da ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yahudilerin, farklı bölgelerde kimlik ve gelenek farklılıkları, Hıristiyan-Yahudi ilişkilerinin oluşturduğu gergin atmosfer, Yahudi cemaat yaşamını oluşturan unsurlar bu bölüm içerisinde ele alınan başlıca konular olmuştur. Üçüncü Bölüm'de Haskala hareketinin Yahudi cemaatlerine yönelik yürürlüğe koymaya çalıştığı modernizasyon faaliyetleri ve bu faaliyetler karşısında rabbani din adamlarının tutumu "bilim", "eğitim", "dil", "kutsal metin", "dini hukuk", "Yahudi kimliği" gibi temel konular etrafında karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu bölümde dikkat çekilen konulardan birisi ise erken maskilim ile Haskala'nın etkili olduğu dönemdeki genç maskilimin hareket alanlarındaki farklılıklar ve rabbani din adamlarının bu değişen alanlara yönelik ayrı tutum göstermesi olmuştur. Anahtar Kelimeler: Aydınlanma Dönemi, Rabbani Yahudilik, Gelenek, Haskala, Rabbi, Maskil, Emansipasyon, Herem, Modernizasyon, Responsa, ha-Measef
Our PhD study named "The Relationship between Tradition and Haskalah in Judaism", consists of introduction, three main chapters, and a conclusion. In the introduction of the thesis, the topic, the importance, the purpose and the method of the research are given out. Although the Haskalah period is in the centre of focus for this thesis, to put forth the traditional religious understanding, it is necessary to give information about what the tradition is in Judaism, and how traditional religious understanding emerged. In this manner, the first chapter of the thesis speaks of "the sectarian conflict in the first period" which had been forming the traditional perspective from the early period on, "the religious texts" which had been formed in a long time and is considered sacred, and "the clerics" who have been keeping their presence from the Temple Period until now within a specific stratified form. In the second chapter, the Jewish society in the pre-Haskalah Europe was studied. In this chapter, we tried to show in which social, cultural, economic, religious and political environment Haskalah had come into existence, as well as how the Jewish life was like in Europe until the early modern period. The differences of traditions and identities with respect to the Jewish people, and the tense atmosphere caused by the relations between the Jews and the Christians, the factors that constitute the Jewish congregational life will be addressed in this chapter. In the third chapter, the endeavors of modernisation by the Haskalah movement tried to put into effect for the Jewish congregations, and the rabbinic clerics' position in the face of these endeavors will be dealt with revolving around the subjects such as "science", "education", "language", "sacred text", "religious law", "Jewish identity" comperatively. Of the subjects that will be pointed out in this chapter are the differences in radius of action between the early Maskilim, and the young Maskilim in which period Haskalah was effective, and the different attitudes of the rabbinic clerics towards these changing areas. Key Words: Enlightenment, Rabbinic Judaism, Tradition, Haskalah, Rabbi, Maskil, Emansipation, Herem, Modernization, Responsa, ha-Measef