Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
268176		Web-tabanlı uyarlanır zeki öğretim sistemi tasarımı ve uygulaması / Designing and application of web-based adaptive intelligent education system Yazar:HAMDİ TOLGA KAHRAMAN Danışman: PROF. DR. İLHAMİ ÇOLAK Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Elektrik Eğitimi Ana Bilim Dalı Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control ; Teknik Eğitim = Technical Education Dizin:	Onaylandı Doktora Türkçe 2009 178 s.
Uyarlanır zeki öğretim teknolojisiyle geliştirilen uygulamaların öğretimde verimliliği ciddi oranlarda artırmalarına rağmen (geleneksel teknolojilerle geliştirilen uygulamalara kıyasla) yeterince yaygınlaşmadıkları görülmektedir. Bunun sebebi uyarlanır zeki öğretim uygulamalarının geliştirilme sürecinde eğitimcilerin karşılaştıkları problemlerdir. Uyarlanır zeki öğretim uygulamalarında eğitimcilerin karşılaştıkları problemlerin dışında çözülmesi gereken başka problemler de vardır. Kullanıcıların hipermedya ortamda kaybolmalarını ve güdülenmelerinin bozulmasını engellemek için hızlı ve etkili bir uyarlanma etkisinin sağlanması gerekmektedir. Bu tez çalışmasının amacı genel amaçlı bir uyarlanır zeki öğretim ortamında eğitimcilerin ve öğrencilerin karşılaştıkları problemleri çözen ve ihtiyaçlarını karşılayan web tabanlı bir uyarlanır zeki öğretim sistemi tasarlamaktır. Bu amaçla ilk olarak nesne yönelimli programlama teknikleri kullanılarak tasarlanmış genel amaçlı bir eğitimsel hipermedya nesne modeli tanıtılmaktadır. Uyarlanır zeki öğretim ortamında eğitimcilerin karşılaştığı en önemli problemlerden biri olan bilgi alanı modellerinin yazılımcı desteğine ihtiyaç duyulmadan geliştirilmesi için form tabanlı bir bilgi alanı modeli yönetim sistemi geliştirilmiştir. Eğitimcilerin karşılaştığı bir diğer problem olan kullanıcı bilgi alanı modellerinin analiz edilmesi için öğrenci modeli analiz sistemi geliştirilmiştir. Tez çalışmasında, uyarlanma sürecinin en önemli bileşeni olan kullanıcı modellerini hızlı ve etkili bir şekilde oluşturmak için kullanıcı modelleme sistemi tasarlanmıştır. Tasarlanan kullanıcı modelleme sistemi, öğrencileri izleyerek topladığı verileri kural tabanlı bir çıkarım mekanizmasında işleyerek faydalı ve anlamlı bilgilere dönüştürmektedir. Naive Bayes sınıflandırıcı bu bilgileri sınıflandırarak, dinamik olarak kullanıcı modellerini oluşturmaktadır. Kullanıcı modelleme sistemi, farklı geçmiş deneyimlere sahip kullanıcılar için farklı modelleme stratejilerini kullanarak kullanıcı modellerini çevrim-içi zamanda güncellemekte ve gerçek zamanlı bir uyarlanma etkisini kısa bir dönem içerisinde sağlayabilmektedir. Tez çalışmasında son olarak tasarlanan sistemin test edildiği bir deneysel çalışma yapılmıştır. Deneysel çalışmaya ait bilgi alanı modeli, sisteme ait bilgi alanı modeli yönetim aracı kullanılarak geliştirilmiştir. Deneysel çalışma sonuçları ise yine tasarlanan sistemin bir başka aracı olan öğrenci modeli analiz aracı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda ?DA Elektrik Makineleri? dersini daha önce almamış öğrencilerin uyarlanır zeki öğretim ortamında geleneksel öğretim ortamına kıyasla öğretimsel hedefe varma başarısı açısından çok daha başarılı oldukları gözlemlenmiştir. ?DA Elektrik Makineleri? dersini daha önce alıp geçmiş öğrencilerin her iki öğretim ortamında da benzer başarıları gösterdikleri gözlemlenmiştir. Uyarlanır zeki öğretim sistemini kullanan öğrencilerin bir öğretimsel hedefle ilişkili sayfaları takip etme doğruluğu geleneksel öğretim uygulaması kullanıcılarına oranla çok daha yüksek çıkmıştır. Genel olarak uyarlanır zeki öğretim ortamında çalışan öğrenciler zamanlarını daha verimli kullanmış ve başlangıç düzeyinde bilgili öğrenciler uyarlanır zeki öğretim ortamında geleneksel ortama oranla çok daha yüksek kazanımlar elde etmişlerdir.
Even though the applications developed by using adaptive intelligent instructional technology improve the efficiency of the education comparatively to traditionally developed applications, it is obvious that they do not become sufficiently widespread. The reason for that are the problems faced by the educators during the development process of the adaptive intelligent instructional applications. There are other problems to be solved apart from these problems faced by the educators during the adaptive intelligent instructional applications. A rapid and efficient adaptive effect should be ensured in order to prevent users from getting lost or interruption of their motivation in hypermedia environment. The purpose of this study is to design a web based adaptive intelligent instructional system which solves the problems and meets also the requirements of both educators and students in a general-purpose adaptive intelligent instructional environment. For this purpose, firstly, a generic educational hypermedia object model designed by using object oriented programming techniques is introduced. A form-based domain model management system has been developed to develop domain models without any need of software support which is one of the most important problems that educators come across in an adaptive instructional environment. A student model analysis system has been developed for another problem faced by the educators which is analysis of the user knowledge status. A user modeling server has been designed to construct user models rapidly and efficiently which are the main component of the adaptation. The designed user modeling server converts the gathered data from following up the students after processing it into a rule based inference mechanism. Naive Bayes classifier dynamically updates the user models by classifying these data. User modeling server can update user models online by using different modeling strategies for different users with different former experiences and it can provide the real time adaptation effect in a short time period. Lastly there is an experimental study to test the designed system. The domain model of the experimental study has been developed by using management tool of the designed system. The results of the experimental study have still been analyzed by using another tool of the system which is student model analysis tool. In the consequence of the analysis it is observed that students those have never taken ?DC Electrical machines? lecture before have been more successful in reaching the instructional target in intelligent instructional environment than in traditional instructional environment. It is also observed those students that have taken and passed the lecture before have shown similar success in both of instructional environments. The accuracy level of adaptive intelligent instruction users to follow an instructional target-related page has obviously been higher than the accuracy level of traditional instructional application users. Generally, the students studying in adaptive intelligent instructional environment have used their more efficiently and beginner level students have been more successful in adaptive intelligent instructional environment comparing to the ones in traditional environment.