Tez No İndirme Tez Künye Durumu
386901
Abdurrauf Fıtrat ve Yaş (Genç) Buharalılar Cemiyeti / Abdurrauf Fıtrat and Young Bukharans Community
Yazar:HALİM TAŞKAYA
Danışman: PROF. DR. ALİ ARSLAN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
Konu:Tarih = History
Dizin:Buhara = Bukhara ; Buhara Hanlığı = Bukhara Dynasty ; Cedit hareketi = Movement of Jadidism ; Fıtrat, Abdurrauf = Fıtrat, Abdurrauf ; Türkistan = Turkistan ; Türkçülük = Turkism ; Yaş Buharalılar = Young Bukharans ; İslamcılık = Islamism
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
198 s.
Abdurraruf Fıtrat, 1886 yılında Buhara'da doğmuştur. 1909 yılına kadar Buhara'da yaşamını sürdüren Fıtrat, 1909 yılında İstanbul'a okumaya gelmiştir. 1909-1913 yılları arasında Darülfünun'da okuyan Fıtrat, sadece okumakla yetinmeyerek İstanbul'da Yaş Buharalılar Cemiyeti'nin üyesi olarak faaliyet göstermiştir. Ayrıca İstanbul'da İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin üyeleri ile görüşerek İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük gibi fikir akımlarını tanıma fırsatı bulmuştur. Bunun yanında Teârüf-ü Müslimîn dergisi yazarları ile ilişkilerde bulunmuş ve bu dergide bazı yazılar yazmıştır. İlk eserlerini de İstanbul'da yazmıştır. 1913 yılında Buhara'ya geri dönen Fıtrat, İstanbul'da edindiği yeni fikirler ile Yaş Buharalıların teşkilatlanma ve yayın işleriyle bizzat ilgilenmeye başlamıştır. Buhara'da usul-i cedit okullarının açılması ile yakından ilgilenmiştir. Emir Âlim Han'ın bu okulları kapatması üzerine Fıtrat ve Yaş Buharalılar 1917 yılına kadar faaliyetlerini el altından gizli bir şekilde gerçekleştirmişlerdir. 1917 yılında Emir tarafından ıslahatlara yönelik yayınlanan Ferman-ı Âli'yi kutlamak isteyen Yaş Buharalılar ile Emirin askerleri arasında yaşanan olaylardan sonra Buhara'dan Taşkent'e kaçan Fıtrat, 1917-1918 yılları arasında Semerkant'ta yaşamak zorunda kalmıştır. 1918 yılından itibaren Yaş Buharalılar Cemiyetinin faaliyetlerine artık ön saflarda aktif olarak katılmayan Fıtrat, sadece fikri olarak ve ihtiyaç halinde cemiyete yardımcı olmaya çalışmıştır. 1923 yılından sonra Moskova'ya giden Fıtrat, burada çeşitli üniversitelerde dersler vermiş ve bu sayede profesörlük ünvânına layık görülmüştür. 1937 yılında Sovyet yönetimi tarafından tutuklanan Fıtrat, çeşitli suçlar uydurularak 5 Ekim 1938 yılında ölüm cezasına çarptırılarak idam edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Abdurrauf Fıtrat, Buhara, Taşkent, Semerkant, İstanbul, Usul-ı Cedit, Darülfünun, Teârüf-ü Müslimîn, İslamcılık, Batıcılık Türkçülük, Çağatay Gurungı, Yaş Buharalılar
Abdurrauf fıtrat was born in Bukhara at 1886. Fıtrat who was living in Buhara until 1909 came to Istanbul for education in 1909. He studied Darulfünun between 1909-1913 and also he join Young Bukharans Community in Istanbul. Contacting with the members of Committee of Union and Progress he learned about ideological movements like Islamism, Westernization, Turkism. Also he contacted writers of Teârüf-ü Müslimîn journal and wrote some articles in this journal. He wrote his first works in Istanbul. Fıtrat returned to Buhara in 1913 and with new ideas that he learned in Istanbul, he coped with the organization of Young Bukharans. He closely interested in opening of Usul-i Cedit schools in Bukhara. Because Emirhan closed these school, Fıtrat and Young Bukharans carried out their activity secretly. Fıtrat desired to celebrate Ferman-i Ali which was puplished by Emirhan about reforms. After some events that was lived between Young Bukharans and soldiers of Emir, Fıtrat run away to Taşkent and he was forced to live in Samarkand between 1917-1918. As of 1918 Fıtrat wasn't active in Young Bukharans activities and only he helped to cemiyet with him ideas. After 1923 he went to Moscow and he worked in several universities and he got degree of profesor. He was arrested by sovyet government in 1937 and he put to death because of several unreal accusations in october 1938. Anahtar Kelimeler: Abdurrauf Fıtrat, Bukhara, Taskent, Samarkand, Istanbul, Usul-ı Cedit, Darülfünun, Tearüf-ü Müslimin, Islamism, Westernization, Turkism, Çağatay Gurungı, Young Bukharans