Kurumsal iş akışında belgeler, oluşturulup işlenmekte, kurum içi veya kurumlar arası süreçlerde kullanılmakta ve arşivlenmektedirler. Kurumsal yapı, farklı yetki seviyelerine sahip birimlerin, iş akışında tanımlı fonksiyonlarını yerine getirmeleri üzerine bina edilmiştir. Yetki denetim sistemleri, kurumdaki kullanıcının, sadece ait olduğu fonksiyonel gruba tanımlanan izinler doğrultusunda işlem yapabilmesine olanak tanımalıdır. Kurumsal iş akışı ve bilgi sistemlerinde, yetki denetimi için, literatürde birçok mekanizma ve yöntem yer almaktadır. Yetki denetim mekanizmalarının, iş akışı süreci kapsamında uygulanmasında eksikliklerinin olduğu gözlenmektedir. Temel oturum açma mekanizması, tek başına uygulandığında sistem genelinde yetki izni sağlarken; bir başka yetki denetim yöntemi olan erişim denetim listeleri, yetkiler için kısıtlı sınırlama ve tanımlama olanağı sağlayabilmektedir. Rol tabanlı yetki denetimleri ise kurumsal iş akışında yönergeleri karşılayamamaktadır. Kurum içi iş akışında uygulanan yetki denetimi, kurumlar arası yazışmalar gibi kurum yapısı dışına çıkan süreçlerde de yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada, katmanlı bir yetki modeli önerilerek yetki denetim mekanizmaları için karşılaştırmalı ve bütünsel bir analiz yapısı sunulmaktadır. Önerilen model, yetki denetim mekanizmalarının özniteliklerini ortaya koyarak, yöntemler için yetenekleri ve katkılarına göre analiz ve sonuç çıkarımı imkânı sağlamaktadır. Model, kurumsal yetki uygulamalarında kapsamın belirlenmesi ve gereksinimler dâhilinde eksikliklerin çıkarılması ve çözümlenmesi için bir rehber olabilecektir. Bu çalışmada, yetki denetiminin analizi, Petri ağları yöntemi ile ortaya konulmuştur. Kurumsal yetki denetimindeki eksiklikler için sayısal imza üzerinde bir vaka çalışması yapılmış ve yetki denetiminin kurumsal yönergeleri de kapsayacak şekilde genişletilerek imzanın yetki denetimi işleviyle donatıldığı bir çözüm modeli de önerilmiştir. Bu çözüm, eşleme tabanlı kriptografi ile gerçeklenmiş ve yapılan analizler çalışmaya dâhil edilmiştir.
|