Tez No İndirme Tez Künye Durumu
201981
The role of non-diatonic chords in perception of harmony / Diyatonik olmayan akorların armoni algısındaki rolü
Yazar:NART BEDİN ATALAY
Danışman: PROF. DR. HASAN GÜRKAN TEKMAN
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Enformatik Enstitüsü / Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control ; Müzik = Music ; Psikoloji = Psychology
Dizin:
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2007
204 s.
Napolitan ve dominant akorları ile ikincil dominant ve onun diyatonik esligi arasında bulunan müzik teorik iliskilerin algısal olarak gerçek olup olmadıgı problemi akoru hazırlama yöntemi ile incelenmistir. Birinci deneyde akor yürüyüsleri Shepard sesi ile çalınmıs ve Napoliten akorundan sonra dominant için beklenti hem müzisyen ve hem de müzisyen olmayan Türk katılımcılardan gözlemlenmistir. kinci deneyde akor yürüyüsleri piyano sesi ile çalınmıs ve Napoliten akorundan sonra dominant için beklenti sadece Avrupalı müzisyenlerden gözlenmis, müzisyen olmayan Avrupalı katılımcılardan gözlemlenememistir. Üçüncü deneyde uyaranlar Shepard sesi ile çalınmıssa da müzisyen olmayan Türk katılımcılardan akora hazırlanma etkisi gözlemlenememistir. Bu nedenle kültürel farklılıkların birinci ve ikinci deneyin sonuçlarına etkisini anlamak için yeni çalısmalar yapılmalıdır. Dördüncü, besinci ve altıncı deneylerde ikincil dominant ve vii onun diyatonik esligi arasındaki müzik teorik iliskinin algısal olarak gerçek olup olmadıgı müzisyen olmayan Türk katılımcılarla incelenmistir. Dördüncü deneyde ikincil dominant içeren akor yürüyüsleri Shepard sesleri ile çalınmıs ve yürüyüsler 2ye2 sıra karıstırma algoritması ile karıstırılmıstır. Besinci deney dördüncü deneyin aynıdır; tek farrk besinci deneyde uyaranlar piyano sesi ile çalınmıstır. Altıncı deney de besinci deneyin aynıdır; tek fark altıncı deneyde 4de4 sıra karıstırma algoritması kullanılmıstır. Dördüncü, besinci ve altıncı deneylerde ikincil dominant içeren yürüyüslerin akorlarının sıralarını karıstırmanın akora hazırlanma üzerine etkisi gözlemlenememistir. Bu nedenle müzisyen olmayan Türklerin ikincil dominant ve onun diyatonik esligi arasındaki iliskiyi algılamadıgı sonucuna varılmıstır. Bütün bunlara ek olarak, bu tezde yapılan yapay sinir agları modelleri göstermistir ki agların bir müzikal çevreye dayalı olarak kendi kendini örgütlemesi ile gerçeklesen istatistiki ögrenme için önceki çalısmaların sorgulanabilir varsayımlarına dayanmak sart degildir. Anahtar Kelimeler: Müzik Algısı, Armoni, Diyatonik Olmayan Akorlar, Kendiliginen Örgütlenen Yapay Sinir Agları
The perceptual reality of the music theoretical relation between the Neapolitan chord and the dominant; and the secondary dominant chord and its diatonic associate was investigated within the chord priming paradigm. In Experiment 1, expectation towards the dominant chord after the Neapolitan chord was observed in Turkish musicians and non-musicians with piano timbre. In Experiment 2, expectation towards the dominant chord after the Neapolitan chord was observed in European musicians but not in European non-musicians. In Experiment 3, Turkish nonmusicians were tested with Shepard tones; but it was not possible to observe any priming effects. To understand effects of cultural background on the difference between the results of Experiments 1 and 2 further studies are necessary. In Experiments 4-5, the perceptual reality of the relation between the secondary dominant chord and its diatonic associate was investigated in Turkish nonv musicians. In Experiment 4, chord sequences that included secondary dominant chords were played with Shepard tones; and they were scrambled with 2by2 scrambling algorithm. Experiment 5 was identical with Experiment 4, except chord sequences were played with the piano timbre. Experiment 6 was identical with Experiment 5, except chord sequences were scrambled with 4by4. However, in Experiments 4-6 detrimental effects of scrambling sequences that include secondary dominant chords on the priming of chords were not observed. Turkish nonmusicians did perceive the relation between the secondary dominant chord and its diatonic associate. In neural network simulations of this thesis it was shown that statistical learning from the musical environment with self-organization could be achieved without committing the questionable assumptions of previous studies. Keywords: Music Perception, Harmony, Non-diatonic Chords, Self-Organizing Maps