Tez No İndirme Tez Künye Durumu
454038
65 yaş ve üstü bireylerin ilaç kullanım durumlarının değerlendirilmesi / Evaluation of drug use among people aged 65 and over
Yazar:HATİCE TÜLİN AKGÜN
Danışman: PROF. DR. HAKAN YAMAN
Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Tıp Fakültesi / Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
Konu:Aile Hekimliği = Family Medicine
Dizin:Aile sağlığı = Family health ; Geriatri = Geriatrics ; Sosyodemografik özellikler = Socio-demographic characteristics ; Tamamlayıcı tedaviler = Complementary therapies ; Tedavi hataları = Medication errors ; Yaşlanma = Aging ; İlaç kullanımı = Drug utilization ; İlaçlar = Drugs
Onaylandı
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
81 s.
AMAÇ: Çalışmamızda, 65 yaş ve üstü bireylerin uygunsuz ilaç kullanım (UİK) oranlarının saptanması; hastaların ilaç kullanım alışkanlıklarının gözden geçirilmesi, UİK ile ilişkili olabilecek sosyo-demografik özelliklerin belirlenmesi, ve bu hastaların ilaç dışı tedavi yöntemleri (tamamlayıcı / alternatif tıp; TAT) kullanım durumlarının tespiti amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM: Haziran 2015 – Aralık 2015 tarihleri arasında 65 yaş ve üstü hastalara yüz yüze anket uygulanması yöntemi ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Ankette hastaların sosyodemografik özellikleri yanı sıra ilaç raporları, son bir ay içinde kullandıkları tüm ilaçları ve son üç ay içinde kullandıkları raporlu ilaçları değerlendirilmeye alınmıştır. İlaç ve raporları hastanın onayı ile 'Medula' sisteminden kontrol edilmiştir. Hastaların UİK durumları STOPP/START ve Beers-2015 kriterlerine göre analiz edilmiştir. BULGULAR: Çalışma kapsamında, 65 yaş ve üzerinde olan toplam 380 hastaya erişilmiştir. Hastaların 179'u (%47) kadın ve 201'i (%53) erkektir. Yaş ortalaması 71,6 (SS= 5,25; min= 65; maks=91) saptanmıştır. Hastaların çoğunluğunun (%74; n=281) 65-74 yaş arasında olduğu görülmüştür. Hastaların çoğunluğu (%35) ilkokul mezunu (5 yıllık eğitim), çoğunluğu (%77) evli ve çoğunluğu (%61) 'orta gelir düzeyinde' saptanmıştır. Hastaların %83,9'u multimorbid (≥2 kronik hastalık) idi, en sık rastlanılan hastalık HT (%60,1), ikinci sıklıkta ise DM (%32,3) gelmekteydi. Hastalar, günde ortalama 3 adet ilaç (SS=2.2; min=0; maks=13) kullanıyordu. Çoğu ilaçlarını sabah ve akşam (%46,7 n=163) alıyordu ve %40'ı (n=152) zaman zaman ilaçlarını almayı unuttuklarını belirtmişlerdir. Unutmamak için alınan en sık yöntem ise (%68) ilacını görebileceği bir yere koymak şeklinde ifade edilmiştir. Elli üç (%13,9) hasta bir TAT yöntemi kullanıyordu; en sık 'zencefil' (bitkisel ürün kullananların % 18,6'sı, n=8) kullanımı belirtildi. START'a göre hastaların %53'ü (n=204), STOPP'a göre %36'sı (n=137) ve Beers-2015'e göre de %71'i (n=271) uygunsuz ilaç kullanıyordu. Hastaların raporlu hastalık sayıları arttıkça; START'a, STOPP'a Beers-2015'e göre UİK sıklığı da anlamlı derecede artmakta idi (p<0,01). SONUÇ: UİK, aile hekimliğine başvuran yaşlı hastalarda sık görülen bir durumdur ve mortalite ve morbidite ile yakın ilişkisi saptanmıştır. STOPP/START ve Beers kriterleri, 65 yaş üstü hastaların UİK durumlarını tespit etmede ve bu hastalarda UİK'nı yönetmede faydalı, klinik pratiğe uygun enstrümanlardır. Aile hekimleri yaşlı hastalarda uygunsuz ilaç kullanımı konusuna gereken önemi vermeli ve uygun bir enstrüman ile (STOPP/START veya Beers Kriterleri ile) hastalarını belirli aralıklarla değerlendirmelidir. Anahtar Kelimeler: Yaşlı, uygunsuz ilaç kullanımı, STOPP, START, Beers Kriterleri, polifarmasi
TITLE:EVALUATION OF DRUG USE AMONG PEOPLE AGED 65 AND OVER OBJECTIVE: The aim of this study was to evaluate the potentially inappropriate medications (PIM), the drug utilisation habits, the relation of PIM and sociodemographic properties, and the the utilisation of non-drug treatment methods (complementary/alternative medicine, CAM) in people 65 and over. MATERIAL and METHODS: The study was perfomred between June 2016 and December 2015. A face-to-face questionnaire was applied in volunteering participants and the questionnaire included besides sociodemographic questions on drug reports, utilised drug since the last month and prescribed drugs of the last three months. Information on drugs and drug reports were retrieved from "medula" database, after receiving consent from the patient. PIM were evaluated according to STOPP/START and Beers-2015 criteria. RESULTS: Three hundred eighty patients participated in this study. Almost half were women (n=179;47%) and men (n=201; 53%). Their mean age was 71,6 (SD= 5,25; min= 65; max=91) and most were between 65 to 74 (n=281; 74%) years old. Most had a basic education (5 years) (n=133; 35%); were married (n=292; 77%) and were in the middle income group (n=230; 61%). Almost all patients (n=319; 83,9%) suffered of multi-morbidity (≥2 chronic conditions). Participants utilised three drugs a day (SD=2.2; min=0; max=13). Most drugs were taken in the morning and evening (n=163; 46,7%) and 40% (n=152) stated that they forgott to use their drugs sometimes. The most often used reminder was the placement of drugs to The most often used reminder (n=258 ;68%) was the placement of drugs to a visible place. Fifty three (13,9%) patients utilised a CAM method and mostly 'ginger' (n=8; 18,6% of remedy users). PIM was prevalent according to START criteria in 53% (n=204), STOPP criteria in 36% (n=137) and Beers-2015 criteria in 71% (n=271). The more the numbers of disease in drug reports increased the more PIM according to START, STOPP and Beers-2015 significantly increased (p<0,01). CONCLUSION: PIM is frequentlu encountered in eldelry patient in family practice and are closely related to morbidity and mortality. STOPP/START and Beers criteria are clically practical and appropriate instruments in the detection and management of PIM in patients 65 and over. Our findings suggest that elderly patients in family practice are suffering of PIM. Periodic administration of appropriate instruments (i.e.STOPP/START and/or Beers criteria) are warranted. Key Words: Aging, potentially inappropriate medications, STOPP, START, Beers criteria, polypharmacy, family practice, screening, prevention