Bu çalışmada Anadoluculuk hareketinin Dergâh ve Anadolu mecmualarına yansıması ele alınmaktadır. Anadolu vatan toprakları üzerinde milletin kurtuluşu ve yeni kurulan Cumhuriyet'in yücelmesi için yegâne yol olarak görülen Anadoluculuk Hareketi, 1921-1925 yılları arasında yayımlanan Dergâh ve Anadolu mecmuaları bağlamında incelenmektedir. Milli Mücadele yıllarında ülkeyi içinde bulunduğu durumdan kurtarma yolları arayan aydınlar, her türlü imkânsızlığa rağmen bunun gerçekleşebileceğini, Bergsonizm'den aldıkları ilhamın etkisiyle ortaya koydukları Anadoluculuk fikrinin harekete dönüşmesiyle mümkün olabileceğine inanmışlardır. Daha yeni yeni temelleri atılan Anadoluculuk hareketi, Milli Mücadele'ye tam destek veren Dergâh mecmuasıyla (1921-1923) daha ciddi bir şekilde okuyucuyla buluşmaya başlarken Cumhuriyet'ten sonra ise Anadolu mecmuası (1924-1925) ile daha geniş kitlelere ulaşmıştır.
Çalışmamızda öncelikli olarak birincil kaynaklar taranmış, akabinde konu hakkında yayımlanmış makale ve inceleme eserlerden yararlanılmıştır. Dergâh mecmuasının yayım hayatından çekilmesinden neredeyse bir yıl sonra bu mecmuanın eksikliği neticesinde oluşan fikri boşluğu fazlasıyla dolduracak şekilde okuyucunun karşısına çıkan ve Anadoluculuk hareketinin yayın organı gibi faaliyet gösteren Anadolu mecmuasının elde ettiği başarı ile bu hareketin halk nezdinde ve Türk düşün hayatında ne kadar önemli bir yere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Milli Mücadele, Anadoluculuk, Bergsonizm, Dergâh Mecmuası, Anadolu Mecmuası.
|
In this study, the reflection of the Anatolianism movement on Dergâh and Anatolian journals is discussed The Anatolian Movement, which is seen as the only way for the liberation of the nation and the exaltation of the newly established Republic on the Anatolian homeland, is examined in the context of Dergâh and Anadolu magazines published between 1921-1925. Intellectuals, who sought ways to save the country from the situation it was in during the years of the National Struggle, believed that this could happen despite all kinds of impossibilities, and that the idea of Anatolianism, which they put forward with the inspiration they received from Bergsonism, could be turned into a movement. While more new foundations of Anatolianism began to meet with the readers in a more comprehensive way with the Dergâh magazine (1921-1923), which gave full support to the National Struggle, it reached wider masses after the Republic with the Anatolia magazine (1924-1925).
In our study, firstly, primary sources were scanned, and then published articles and studies on the subject were used. Almost a year after the Dergâh journal was withdrawn from the publishing life, the Anatolian journal, which appeared before the reader in a way to fill the intellectual gap created by the lack of this journal, and which acts as the publication organ of the Anatolianism movement, how important this movement has in the eyes of the public and in the Turkish intellectual life. It has been concluded that
Keywords: National Struggle, Anatolianism, Bergsonism, Dergâh Magazine, Anadolu Magazine. |