Tez No İndirme Tez Künye Durumu
217139
A socio-spatial approach to the question of class and consciousness formation in a local setting: The case of Bursa industrial workers / Yerel bir mahalde sınıf ve bilinç oluşumu sorununa sosyo-mekansal bir yaklaşım: Bursa sanayi işçileri örneği
Yazar:B. ÇAVLAN ERENGEZGİN
Danışman: DOÇ. DR. H. TARIK ŞENGÜL
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sosyoloji Bölümü / Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
Konu:Sosyoloji = Sociology
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
294 s.
Bu tezin amacı yerel bir mahalde sınıf ve bilinç oluşumunu araştırırken aynı zamanda sınıf-bilinci odağının yerel-topluluk ve devlet gibi farklı bilinç oluşumu odakları ile etkileşimini incelemeye olanak sağlayacak bir teorik çerçeve geliştirmek ve uygulamaktır. Söz konusu süreçlerin ilişkisel olarak kavranabilmesi için bu tür bir yaklaşım yerele bağlılık-bağımlılık, mekansal sabit, sabitlik ve hareketlilik gibi mekansal dinamiklerin de hesaba katılmasını gerektirmektedir. Tez, tarihsel cografyacı materyalist yaklaşım(lar)dan eleştirel bir biçimde faydalanarak, `yerellik-genel toplum' ve `yapı-bilinç' arasındaki gerilimleri çözümlemeye çalışmaktadır. Bu gerilimler bütünsel ve işlevsel bir kavramsal çerçeve içinde birleştirilerek, kentsel `yapılandırılmış uyumluluklar' içindeki karmaşık ilişki örüntüleri ve bunların sınıf ve bilinç oluşumu süreçleri üzerindeki etkileri incelenmektedir. Bu gerilim alanlarının kentsel süreçler boyunca nasıl içiçe geçtiğini anlamak kent mekanında sermayeye karşı işçi sınıfı tarafından verilen somut mücadelelere belkemiği oluşturmak açısından önemlidir.Bu konular Bursa'da yer alan iki işçi-sınıfı mahallesine referansla tartışılmaktadır. İncelenen mahallelerden Emek plansız gelişmiş, kaçak yapılaşmış bir yerleşim olarak daha çok düşük-ücretli ve göçle gelen sanayi işçilerini barındırmaktadır. Düşük-maliyetli konut kooperatiflerinden oluşan diğer mahalle Akpınar ise sosyal güvenceli ve görece yüksek-ücretli yerel işçiler için daha iyi bir yaşam kalitesi sunan planlı bir yerleşimdir. Alan çalışması, emek pazarı, konut pazarı ve yerele bağlılık-bağımlılık ile sermaye ve emek tarafından sabitlilik-hareketlilik üzerine geliştirilen stratejiler arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Bu stratejilerin niteliği sınıf, yerel-topluluk ve devlet bilinç oluşumu odakları arasındaki ilişki örüntülerinin ve yerel uyumluluk oluşumu süreçlerinin karşılıklı olarak birbirini nasıl şekillendirdiğine dair bir hikayeyi de anlatmaktadır aynı zamanda.Bu bağlamda genel bir varsayım sınıf-temelli bilinç oluşumunun topluluk-temelli bilinç oluşumu benzeri farklı bilinç odakları tarafından engellendiği şeklindedir. Ancak bu çalışma göstermektedir ki topluluk-temelli bilincin ta kendisi ele alınan topluluklarda büyük ölçüde eksiktir ve topluluk-temelli ilişkilerin yerelde işçiler tarafından kullanımı genellikle kişisel fayda sağlamaya yönelik stratejilere işaret etmektedir. Bu anlamda, topluluk-temelli bilincin eksikliği sınıf-temelli bilinç oluşumu için daha etkili stratejiler geliştirilmesine yol açmamakta, hatta belki de bireyselleşmiş-bilinç biçiminin ağırlıkla hakim olduğu koşullarda sınıf-temelli bilinç gelişimini engelleyen olumsuz bir başka etki olarak kaydedilmektedir.
The aim of this thesis is to explore the class and consciousness formation in a local setting by also developing and applying a theoretical framework which allow us to study the interaction of locus of class consciousness with the other loci of consciousness formation such as the community and the state. Such an approach is also grounded in the belief that a relational understanding of these processes requires us to take spatial dynamics such as local dependency, spatial fix and fixity and mobility into account. By critically drawing upon historico-geographical materialist approach(es), the thesis attempts at resolving the tensions between `locality-wider society? and `structure-consciousness?. By integrating them into a holistic and operational conceptual framework, it investigates the highly complex patterning of relations within urban structured coherences, and their effects upon the class and consciousness formation processes. It is shown that interpenetration of these fields of tension through urban processes is crucial in shaping a backbone for the concrete struggles fought by working class against capital in and of the urban regions.These issues are discussed with reference to two working class neighborhoods in Bursa. The first community, Emek, is an unplanned, illegally built settlement, hosting mostly migrant, and lower-wage earning industrial workers, and the second one, Akpınar, is a planned settlement, composed of low-cost housing cooperatives, symbolizing a higher living standard environment for well-paid, socially secure workers, mostly local in origin. The field research focuses on the relations between `the labor market, housing market and local dependency? and `the strategies between mobility-fixity adopted both on part of capital and labor?. The specific character of these strategies also tell us how the patterning of the relations between class, community and state loci of consciousness formation and the formation of local coherences mutually shape one another.It is often assumed in this context that formation of class-based consciousness is hindered by other loci of consciousness such as the community-based one. This study shows that community-based consciousness is itself largely absent in the communities in hand and when community-base is deployed by the local workers it is often strategically employed to get personal benefits. In this sense, the study concludes that the lack of community-based consciousness does not device more effective strategies of formation of class-based consciousness but perhaps another adverse factor in developing class-based consciousness in an environment heavily dominated by individualized form of consciousness.