Nörolojik özürlü bireylerin rehabilitasyon programlarının planlanması, değerlendirilmesi ve sonuçların izlenmesinde Fonksiyonel Bağımsızlık ölçeği ve Modifiye Bağımsızlık İndeksi gibi fonksiyonel değerlendirme ölçekleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Değişik ülkelerde geçerliliği ve güvenilirliği gösterilmiş olan bu ölçeklerin Türk hastalardaki değerini araştırmak amacıyla Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği'nde ve Ankara Rehabilitasyon Merkezi'nde yatırılarak rehabilite edilen 40 omurilik yaralanmalı, 41 inmeli hasta çalışmaya alındı. Hastaların klinik, sosyodemografık özellikleri ve görülen komplikasyonların sıklığı incelendi, inmeli hastaların motor bozuklukları Brunnstrom inme Değerlendirme Formu ile, omurilik yaralanmalı hastaların motor ve duyu bozuklukları ASIA 1992 Standartlarına göre belirlendi. Her iki hasta grubunda da özürlülük, fonksiyonel değerlendirme ölçeklerinden Fonksiyonel Bağımsızlık ölçeği ve Modifiye Barthel İndeksi ile değerlendirildi, ölçümler aynı araştırmacı tarafından yatışta ve 6 aylık rehabilitasyon programı sonrasında olmak üzere iki defa yapıldı. Altı aylık rehabilitasyon programı sonrasında omurilik yaralanmalı hastalarda motor ve duyu, inmeli hastalarda motor bozukluk seviyelerinde ve her iki hasta grubunda da fonksiyonel bağımsızlık düzeylerinde artış olduğu gözlendi. Bozukluk ölçekleri ile özürlülük ölçekleri arasında ve özürlülük ölçeklerinin aynı aktiviteleri değerlendiren maddeleri arasında anlamlı ilişki saptandı. Fonksiyonel Bağımsızlık ölçeği ve Modifiye Barthel Indeksi'nin içsel tutarlılığı yüksek bulundu. Fonksiyonel Bağımsızlık İndeksinin motor ve kognitif fonksiyonlarını değerlendiren maddeleri ayrı ayrı 48değerlendirilirse içsel tutarlılığın daha kuvvetlendiği görüldü. Altı aylık rehabilitasyon programı sonrasında testlerin, hastaların patolojilerinden beklenen gelişmeyi doğru yansıttıkları izlendi. Bu bulgular Fonksiyonel Bağımsızlık ölçeği ve Modifiye Barthel indeksi'nin geçerliliğini, güvenilirliğini ve duyarlılığını desteklemektedir. Sonuç olarak, inmeli ve omurilik yaralanmalı Türk hastaların rehabilitasyon programlarının planlanması, değerlendirilmesi ve izlenmesinde Fonksiyonel Bağımsızlık ölçümü ve Modifiye Barthel indeksi'nin güvenle kullanılabilecek değerli testler olduklarına karar verildi. 49
|