Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
120575	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	İstanbul Beyoğlu bölgesinde çalışan çocuklar ve sorunları / The Children working at Beyoğlu region and problems of them Yazar:AVNİ ÖNER Danışman: PROF. DR. EYÜP BEDİR Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı Konu:Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri = Labour Economics and Industrial Relations Dizin:Çalışan çocuklar = Working children ; Çocuklar = Children ; İstanbul-Beyoğlu = İstanbul-Beyoğlu	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2002 180 s.
166 ÖZET Bu araştırmanın amacı, İstanbul Beyoğlu Bölgesi'nde bir işyerinde ve sokakta çalışan çocukların bireysel özellikleri, sosyo-demografik ve ekonomik durumları ile çalışma yaşamları, koşulları ve sorunları incelemektir. Ayrıca çalışan çocukların çalışma yaşamından çekilmesi için öneriler geliştirilmiştir. Araştırma istanbul Beyoğlu Bölgesi'nde işyerinde ve sokakta çalışan 230 çocuk üzerinde yapılmıştır. Toplanan verilerin analizi için yüzde (%), frekans dağılımı düz tablo, ilişkileri belirlemek için çapraz tablo kullanılmıştır, istatistiksel analiz olarak Ki- Kare ( %2 ) ve Pearson Korelasyanu ( rxy ) teknikleri kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucu çalışan çocukların bireysel özellikleri, sosyo-demografik ve ekonomik özellikleri, çalışma yaşamları, koşulları ve sorunları ile ilgili elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre çalışan çocukların çoğunluğu (%83,0) kent kökenlidir, %20,9'u İstanbul, %17,0 Mardin, %10,9 Siirt ve %9,6 Ağrı ili doğumludur. %77,4 erkek çocuklardan oluşmaktadır. Çalışma yaşı %15,7 ile 13 yaştır. Çocukların %52,6'sınm halen öğrenimine devam etmektedir. Çalışan çocukların okula gitmeme veya okulu yarıda bırakma nedenleri içerisinde %65,1'i ekonomiktir. Çocukların ailelerinin %83,5'i kent kökenlidir. Ailelerinin asıl memleketleri ise %19,6'sı Mardin'dir, %38,4'ü 1-4 yıl arası süredir İstanbul'da oturmaktadır, %39,6'sınm evi kendi evleridir. Kira ödeyenlerin ödedikleri kira miktarı %26,0'ı 81-100 milyon arasındadır. Oturdukları evin bina türü ise %62,6'sı apartman dairesidir. Anne-babasının %87,8'inin birlikte yaşamaktadır. Ayrı olan anne-babaların %53,6 ölüm nedeni ile ayrılmıştır. %98,3'ünün annesi yaşamakta, %2,2'sinin üvey annesi bulunmaktadır. Annelerin %33,1'inin 31-35 yaş arasındadır. Annelerinin %61,3'ü okur-yazar değildir, %92,6'sının çalışmadığı ev hanımı olduğu, çalışanları ise %58,9'unun temizlik işleri yapmaktadırlar, %48,7'sinin sosyal güvencesinin olmadığı, sosyal güvencesi olanların ise %31,7'sinin sadece ücretsiz sağlık hizmeti sağlayan Yeşil Kartı bulunmaktadır. Babalarının %92,6'sının yaşadığı, %1,9'unun üvey babası bulunmaktadır. Babalarının %29,9'u 36-40 yaşındadır ve %81,8'i167 çalışmaktadır. Yaptıkları iş ise %16,0'ının seyyar satıcıdır, %48,7'sinin sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Sosyal güvencesi olanların ise %30,4'ünün sağlık güvencesi sağlayan Yeşil Kart sahibidir. Ailelerindeki üye sayısı ise %47,0'ının 6-8 kişi arasındadır. Çalışan kardeş sayısı ise %51,4'ünün 4-6 arası kardeşi bulunmaktadır. Kardeşlerin %74,1'i erkek, %25,9'u kızdır. Kardeşlerin yaş dağılımına bakıldığında %44,4'ü 16-20 yaş arasındadır. Çalışan kardeşlerin %34,1'i konfeksiyonda çalışmaktadırlar. Ailelerinin aylık toplam gelir ise %41,3'ünün 121-150 milyon lira aylık geliri bulunmaktadır. Ailelerin %85,2'sinde hasta veya özürlü bulunmamaktadır. Çalışan çocukların çalıştıkları iş ortamlarına bakıldığı zaman %55,2'si sokakta, %44,8'i ise bir işyerinde çalışmaktadır. Çalışan çocukların %48,3'ünün 10-14 yaş arasında çalışmaya başlamaktadır. Çocukların %80,4'ü kendi isteğiyle çalışma yaşamına girmiştir. Çocukların %63,5'i daha önce herhangi bir işte çalışmamıştır, %46,1'inin 1 yıldan az süreli çalışmaktadır. İşyerinde yaptıkları işe bakıldığında %40,8 konfeksiyonda çalışmaktadır. Sokakta çalışan çocukların yaptıkları iş ise %40,8 ayakkabı boyacılığı yapmaktadır, %73,9'u yaptıkları işten memnundur, işyerindeki çalışma sürelerine bakıldığında %16,9'u haftada 6 gün çalışmakta günlük olarak %40,0'ının 8 saatten az çalışmaktadır. %37,0'ı 10-50 milyon arası aylık geliri olmaktadır. Çocukların aylık %67,8'i aylık gelirini ailesine vermektedir. Çocukların %83,5'i işyerinde herhangi bir problem yaşamamıştır, işyerlerinde yaşanan en önemli problem %31,7'si dayak yemedir. Çocuklara göre işyerlerindeki en önemli sorun %16,5'le çocuk merkezidir. Çocukların %44,3'ü iş dışındaki zamanlarını arkadaşları ile birlikte geçirmektedir, %90,9'unun sağlık sorunu bulunmamaktadır. Bu sağlık sorunlarının en önemlisi çeşitli ağrılardır. Çalışan çocukların %77,4'ünün sürekli kullandığı herhangi bir alışkanlığının bulunmadığı olanların ise %88,5'i sigara kullanmaktadır. %77,0'ı çocukların çalışmaması gerektiğini düşünmektedirler. Çocukların %46,5'i gelecekte öğrenimlerine devam etmek istemektedirler. Ülkemizde bir milyon altı yüz otuz beş bin çoğun çalıştığı tahmin edilmektedir. Bu nedenle çalışan çocuk sorunu ortadan kaldırmak için sosyal, ekonomik politikalar geliştirilmeli, yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
168 SUMMARY The main goal of this study is to examine the results related to individual, socio-demographic, economic positions, working life, environment, problems of a group of teens of which some are employed in a small manufacturer, and the others on the streets. The other aim is to make proposals to draw back these teens from the way of their making life. This study has been done on a group of 230 teens of which some are employed in a manufacturer at Beyoğlu district and the others on the streets. To analyze of data that was collected it was used percent ( % ) method, for frequency dispersion it was used simple table and to establish the relations it was used cross table. Chi-square (x2) and Pearson Correlations (rxy) techniques were used for statistic analysis. The outputs related to the individual characteristics, socio- demographic and economic features, working lives, environment and problems of these employed teens were analyzed at the end of the study. The teens are mostly from cities (%83,0). 20,9 % of them was born in Istanbul. The others are from Mardin (17,0 %), Siirt (10,9 %) and Ağrı (9,6 %) provinces. 77,4 % of them are boys. 15,7 % of the teens have begun to work at 13th. 52,6 % of them go to school. The reason of giving up or not going to school is economic at a ratio of 65,1 %. Parents are from mostly cities (83,5 %). 19,6 % of the parents' homeland is Mardin. 38,4 % of them have been living for 1-4 years in Istanbul. 39,6 % of them are living in their properties. 26,0 % of renters have been paying hire prices at an interval of 81-100 million TL. 62,6 % of them have been living at apartments. 87,8 % of the parents have been living together. 53,6% of the group of living apart is for death of one of the couples. The mothers of 98,3 % of teens have been alive and 2,2 % of them have stepmothers. 33,1 % of the mothers are at age 31- 35. 61,3 % of the mothers has not been educated. 92,6 % of the mothers have not been working and 58,9 % of the working ones have been cleaning houses. 48,7 % of the mothers haven't had social insurance, 31,7% of the insured have had only green card169 which is provided free medical service. The fathers of 92,6 % of the teens have been alive and 1,9 % of them have been stepfathers. 29,9 % of the fathers are at age 36-40 and 81,8 % of them have jobs. 16,0 % of them are street-seller, and 48,7 % of them haven't had social insurance. 30,4 % of the insured fathers have only green card. 47,0% of the families have a population of 6-8 people. 51,4 % of the teens have 4-6 sisters/ brothers. 74,1 % of them are brothers and the others are sisters. 44,4% of the sisters/ brothers are at an age of 16-20 years. 34,1 % of the working sisters/brothers have been employed in manufacturers. 41,3 % of the families have an income of 121-150 millions TL. There is not disabled or diseased person in the 85,2 % of the families. 55,2 % of the working teens are on the streets and the others are employed. 48,3 % of the working teens have begun to work at the age of 10-14. 80,4 % of them had made their decisions for working intentionally. 63,5 % of them haven't worked in a different job. 46,1 % of them have been working for less than 1 year. 40,8 % of the employed have been making their lives in manufacturers. 40,8 % of the street workers have been polishing shoes. 73,9% of the teens are happy about their job. 16,9 % of them work 6 days per week, and 40,0 % of them work at least 8 hours per day. 37,0 % of them have an income of 10-50 million TL. 67,8 % of the teens give their earnings to their families. 83,5 % of the employed teens have had no problem with their employees. 31,7 % of the problems is concerning "being beaten". 16,5 % of the employed teens have regarded " the center" as the essential matter. 44,3 % of the teens have said that they were with their friends in spare times. 90,9 % of them have no health problems. Most of the teens, which have health problems, are complaining about some aches. 77,4 % of the teens haven't addicted to any drugs or else. 88,5 % of those of addicted are smoking. 77,0 % of the teens think that they should not work and their wishes are mostly about continuing their educating. An estimate of 1,635,000 teens is working in our country. Some social and economic policies have to be developed and also, juridical arrangements must be held in order to solve the working teens problem.