Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
154626	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Alışveriş merkezleri kullanımını ve kullanım yoğunluğunu etkileyen faktörler: Örnek alanlar Galleria ve Akmerkez Alışveriş Merkezi / Factors effecting the shopping center usage and frequency case study: Galleria and Akmerkez Shopping Centers Yazar:ESRA ÖNALAN Danışman: PROF. DR. VEDİA DÖKMECİ Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Gayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı Konu:Şehircilik ve Bölge Planlama = Urban and Regional Planning Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2004 155 s.
ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ KULLANIMINI VE KULLANIM YOĞUNLUĞUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER. ÖRNEK ALANLAR GALLERİA VE AKMERKEZ ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÖZET Globalleşme ve yeniden yapılanma, istanbul'da yeni ticaret merkezlerine olan ihtiyacı artırmıştır. 1980 sonrasında uygulanan neoliberal politikaların sonuçlarının ve yabancı sermaye yatırımlarının serbestleştirilmesinin yansımaları ancak 1990'larda görülmeye başlamış ve 1988 yılında açılan Galleria alışveriş merkezinin ardından 15 yıllık süre içinde, başta istanbul olmak üzere Ankara, izmir, Adana, Bursa ve diğer illerimizde alışveriş merkezleri yapımı yükseliş sürecine girmiştir. Bu çalışma, alışveriş merkezleri kullanımını ve kullanım yoğunluğunu etkileyen faktörlerin incelenmesini amaçlamaktadır. Bu çalışma aynı zamanda, yeni alışveriş merkezleri yer seçimi ve pazar alanlarının incelenmesini de amaçlamaktadır. Sosyal yaşamda kültürel gelişmeler ve görgü faktörü, ekonomik yaşamda gelir ve zaman faktörü nedeniyle iki yönlü olarak ortaya çıkan gelişmeler birçok olay gibi "tüketim alışkanlıklarını da" değiştiriyor. Alışverişte modernlik demek, alışveriş merkezlerinin sunduğu her türlü olanaktan faydalanmak anlamına gelmeye başlamıştır. Bu çalışmada; alışveriş kavramı, alışveriş merkezlerinin tarihsel gelişimi, alışveriş merkezi tipleri, Amerika ve Avrupa'daki alışveriş merkezleri gelişimi ile Türkiye'deki alışveriş merkezi gelişimi incelenmiştir. Alışveriş merkezlerinin yer seçimi aşamaları, alışveriş merkezleri tasarım ilkeleri ve planlama kriterleri detaylı olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Perakendecilik sektörünü etkileyen demografik, sosyal ve ekonomik faktörlerin Avrupa ülkelerinde ve Türkiye'de nasıl değişim gösterdikleri incelenmiştir. Alışveriş merkezlerinin tarihsel gelişim süreci içerisinde, İstanbul'daki Merkezi iş Alanı'nın 1950'lerden günümüze hangi değişimleri geçirdiği, tek merkezli yapıdan çok merkezli yapıya geçişi aşamalar halinde sunulmuştur. Çalışmanın amaçlarından olan; alışveriş merkezleri yer seçimi kararı verilirken uygulanabilecek modeller hakkında bilgi sahibi olunabilmesi için "Merkezi Yer Kuramı" ile başlayan çalışmalar ve bu çalışmadan kaynağını alarak geliştirilen diğer yer seçimi modelleri açıklanmıştır. Bu çalışmada; 1996 ve 2003 yılında Galleria ve Akmerkez Alışveriş Merkezi'nde kullanıcılar ile yapılan anket çalışmaları sonucunda kullanıcıların kişisel özellikleri, alışveriş merkezlerine geliş amaçları incelenmiştir. Yılllara ve merkezlere göre kişisel özelliklerin ve amaçların ne yönde değiştiği sorgulanmıştır. Bu çalışma kapsamında; alışveriş merkezlerini kullanan kullanıcıların özelliklerini incelemek sureti ile alışverişi etkileyen faktörler (yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim, meslek, uzaklık, sıklık, tercih, amaç, geliş süresi, kalış süresi, araç ) katlı regresyon yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Genel görünüm olarak, alışveriş merkezleri; çoğunlukla 20-44 yaşları arasındaki, bekar, çoğunluğunu bayanların oluşturduğu, 25 yıldan fazla süredir istanbul'da yaşayan, lise mezunu, 4 kişilik ailelere sahip, memur ve öğrencilerin çoğunlukta XIIBu kullanıcılar; genelde haftada bir alışveriş merkezlerine giden, çoğunlukla alışveriş yapma amacına sahip, özel oto ile seyahat eden, trafikte 30 dakika zaman harcayan, merkezi dolaşmak için ise 1-2 saat vakit ayıran, merkezleri kalitesinden dolayı ziyaret eden kişilerdir. Alışveriş merkezleri kullanıcıları ile yapılan anketler sonucunda; yaş, semt, araç sahipliği, eğitim, doğum yeri, yolda harcanan süre, geliş amacı ve merkez özelliklerine bağlı olarak alışveriş merkezlerine gitme sıklığının değiştiği görülmüştür. Araç sahipliği; eğitim düzeyi, geliş sıklığı, meslek, yaş, yolda harcanan süre, hanehalkı sayısı ve tercih sebeplerine bağlı olarak değişir. Alışveriş merkezlerini tercih sebebi; yaş, merkez özellikleri, amaç ve araç sahipliğine bağlı olarak değişir. Merkezde geçirilen sürenin; araç sahipliğine, yolda harcanan süreye ve alışveriş merkezlerine geliş sıklığına bağlı olarak değiştiği görülür. İkamet edilen semt; doğum yeri, merkez özellikleri ve merkezden beklentilere bağlı olarak değişmektedir. Bu çalışmada, iki farklı alışveriş merkezinde yapılan anketler değerlendirilerek, bunlara bağlı olarak kurulan katlı regresyon modellerinin sonuçları yorumlanmış ve sunulan öneriler ile çalışma tamamlanmıştır. xm
FACTORS EFFECTING THE SHOPPING CENTER USAGE AND FREQUENCY CASE STUDY: GALLERIA AND AKMERKEZ SHOPPING CENTERS SUMMARY Globalisation and reorganisation increased the necessity to trade centers in Istanbul. Reflections of both neoliberal politics carried out after 1980's and foreign capital investment unconstrainedness appeared at 1990's, and after oppening of Galleria shopping center, that is 1988, in the 15 years period, construction of shopping centers exploded in Ankara, izmir, Adana, Bursa and other cities and especially in Istanbul. This study aims investigation of effecting factors usage and frequency of the shopping centers. The other aim of this study investigation of place selection and market areas of new shopping centers. Developments appeared in two ways because of culturel progresses and good manners in social life, income and time in economic life, changes "comsumption habits" like all other matters. Today modernity in shopping means shopping from shopping centers. In this study, shopping concept, historical evoluation of shopping centers, shopping center types, evoluation of shopping centers in USA, Europe and Turkey examined. Place selection decision stages of shopping centers, shopping center design principles an planning creteria are tried to be clarified. Changing of demographic, social and economic factors effecting the retail sector in European countries and Turkey examined. In historical evoluation of shopping centers, variation steps and transition from single-center structure to multi-center structure of Central Bussinness Disctrict in Istanbul from 1950"s to present represented. Studies start from "Central Place Theory" to obtain information of the models that can be applied in deciding for a site selection that is one of the main objective of this study and the other site selection models explained one by one. Usage of these models in site selection of trade centers today is examined. Positive and negative aspects of each model are discussed. In the study; to examine the personal characteristics and purposes of coming to shopping center of customers, results of questionnaire carried out in Galleria and Akmerkez shopping centers in 1996 and 2003 represented. The results cross-examined to learn how changes the personal characteristics and purposes. This examination used as data base, variations due to site selection for both two years and two centers again cross-examined with regression models and study ends with results and conclusion. In this study, factors effecting the shopping (age, sexuality, marrital status, education, profession, distance, frequency, preference, purpose, time to arrive, time to stay, vehicle) investigated with multiple regression model by examining the characteristics of shopping center customers. Generally shopping centers seem to have customers that are single, especially female, having an age between 20-44 and 4 person family, graduated from high school, especially student and employee, living in Europe edge of Istanbul. xivThese customers generally go shopping weekly, mostly have aim to shop, travel with personel car, spend 30 minutes in traffic and 1-2 hours in shopping center, visit because of quality of center. According to the results of questionnaire held by customers, frequency to go shopping center changes depending on age, district, ownership of personal car, education, place of birth, arrival time, purpose of coming and properties of center. Ownership of personal car changes with level of education, frequency of shopping, profession, age, arrival time, number of person in family and preference reasons. Preference of shopping center depends on age, center properties, purpose and ownership of personal car. Time spending in centers depends on ownership of personal car, arrival time and frequency to go shopping center. Place of residency changes with place of birth, center properties and expectations from center. Here, results of the multiple regression models which were built accaording to a questionnaire hold in two different shopping centers are evaluated with the suggestions, the study is closed. xv