|
Amaç: Çalışmamızda şizofreni tanılı annelerin yetişkin çocuklarında bağlanma biçimini ve bunun psikolojik dayanıklılık ve baş etme tutumları ile ilişkisini sosyodemografik veriler ile birlikte değerlendirmek amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmamıza SBÜ Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne başvuran veya kadın servisinde yatarak tedavisi sürmekte olan şizofreni tanısı almış kadın hastaların 18-65 yaş arası çocuklarından 100 yetişkin dahil edildi ve çalışma grubu olarak isimlendirildi. Kontrol grubu olarak psikiyatri ve nöroloji polikliniklerine başvuran hastaların yakınları ve hastane çalışanlarından kendisinde veya ebeveynlerinde bilinen herhangi bir psikotik bozukluk bulunmayan 100 gönüllü dahil edildi. Veri toplamak amacıyla her iki gruptaki katılımcılar için Sosyodemografik ve Klinik Veri Toplama Formu, Erişkin Bağlanma Biçimi Ölçeği (EBBÖ), Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (YİPDÖ) ve Başa Çıkma Stratejileri Kısa Formu (BÇSÖ- KF); ayrıca çalışma grubundaki katılımcılar için Annenin Hastalık Sürecini Değerlendirme Formu kullanıldı. Çalışma ve kontrol grubu sosyodemografik özellikler, EBBÖ, YİPDÖ ve BÇSÖ-KF açısından karşılaştırıldı. Çalışma grubunun bazı sosyodemografik ve klinik özelliklerinin EBBÖ, YİPDÖ, BÇSÖ-KF ile ilişkisi değerlendirildi. Ayrıca çalışma grubunda bağlanma biçimi ile psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma tutumları arasındaki ilişki araştırıldı.
Bulgular: Çalışmamızda şizofreni tanılı anneye sahip yetişkin çocukların evli ve çocuk sahibi olma oranlarının daha düşük olduğu, daha çok anneleri ile birlikte yaşadıkları, ebeveyn ayrılığı oranlarının fazla olduğu, intihar oranlarının yüksek olduğu saptandı. Erken çocukluk döneminde annenin bakım verme oranının kontrol grubunda çalışma grubundan yüksek olduğu bulundu. Her iki grupta da güvenli bağlananların oranı güvensiz bağlananlardan yüksek saptandı. Kontrol grubunda kaygılı bağlanma puanı çalışma grubundan yüksek bulundu; güvenli ve kaçıngan bağlanma puanları arasında anlamlı fark saptanmadı. Gruplar arasında YİPDÖ toplam puanı açısından fark saptanmadı; aile uyumu ve sosyal kaynaklar alt ölçekleri kontrol grubunda yüksek saptandı. Başa çıkma tutumlarından duygusal sosyal destek kullanma ve kabullenmenin çalışma grubunda, mizahın ise kontrol grubunda daha fazla kullanıldığı bulundu. Çalışma grubunda 0-1 yaş ve 1-3 yaş döneminde annesi bakım verenlerin kaçıngan, 3 yaş üstü annesi bakım verenlerin kaygılı bağlanma puanı yüksek bulundu. Şiddet ya da istismara maruz kalanların güvenli bağlanma puanları ve YİPDÖ toplam puanları ve sorun odaklı başa çıkma yöntemlerini kullanma oranları daha düşük bulundu. Çalışma grubunda güvenli bağlanma arttıkça YİPDÖ puanlarının arttığı, kaçıngan bağlanma arttıkça YİPDÖ puanlarının azaldığı, kaygılı bağlanma arttıkça YİPDÖ sosyal kaynaklar alt ölçek puanının azaldığı bulundu. Çalışma grubunda güvenli bağlananların daha çok sorun odaklı yöntemleri, kaçıngan bağlananların duygu odaklı yöntemleri kullandığı; kaygılı bağlananların ise işlevsel olmayan yöntemleri daha çok kullanırken sorun odaklı ve duygu odaklı yöntemleri daha az kullandığı saptandı.
Sonuç: Şizofreni tanılı annesi olan çocukların erişkin bağlanma biçimi, psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma tutumları değerlendirildiğinde bireylerin farklı düzeylerde etkilendiği görülmektedir. Bu değişkenler incelenirken sadece annenin tanısının değil diğer etkenlerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Yüksek risk altında olan bu çocukların yaşadıkları zorluklarının değerlendirilmesi ve koruyucu önlemlerin alınabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Anahtar sözcükler: Şizofreni, Yetişkin çocuk, Bağlanma, Psikolojik dayanıklılık, Başa çıkma tutumları
|
|
Objective: It is aimed to evaluate the attachment style of adult children whose mothers are diagnosed with schizophrenia, and its relationship with psychological resilience and coping strategies with sociodemographic data.
Method: Our study included 100 adults from 18-65 years old children of female patients with a diagnosis of schizophrenia who applied to SBÜ Erenköy Psychological and Neurological Diseases Training and Research Hospital or whose inpatient treatments are on and diagnosed with schizophrenia and these adults was named as the study group. Among the relatives of patients who applied to the psychiatry and neurology outpatient clinics and hospital staff 100 volunteers without any known psychotic disorder in themselves or their parents, were determined as the control group. In order to collect data, Sociodemographic and Clinical Data Collection Form, Adult Attachment Scale (AAS), Psychological Resilience Scale for Adults (PRSA) and Coping Styles Scale-Brief Form (COPE-Brief) were used for participants in both groups. Besides, the Mother's Disease Process Assessment Form was used for the participants in the study group. Study group and control group were compared in terms of sociodemographic aspects, AAS, PRSA and COPE-Brief. The relationship between some sociodemographic and clinical aspects of the study group and AAS, PRSA and COPE-Brief is evaluated. Moreover, the relationship between attachment style and psychological resilience and coping strategies were evaluated in the study group.
Findings: In this study, it was found that adult children whose mother was diagnosed with schizophrenia had a lower rate of being married and having children, more of them lived with their mothers, parental separation rates were higher, and suicide rates were high. It was found that the rate of care of the mother in early childhood was higher than the study group in the control group. The rate of those who attach securely in both groups was found to be higher than those who attach insecurely. Anxious attachment score was higher in the control group than the study group but there was no significant difference between secure and avoidant attachment scores. There was no difference between the groups in terms of the total PRSA score; family cohesion and social resources subscales were higher in the control group. It was found that using emotional social support and acceptance among coping strategies were used more in the study group and humor was used in the control group. In the study group the avoidant attachment points of those could get mothercare during 0-1 years and 1-3 years of age was high whereas the anxious attachment points of those who could get mothercare over 3 years old were high. Those who were subjected to violence or abuse were found to have lower total scores of PRSA and attachment scores and usage rate of problem-oriented coping methods. In the study group, it was found that, as secure attachment increased, PRSA scores increased, while avoidant attachment increased, PRSA scores decreased, and anxious attachment increased, PRSA social resources subscale score decreased. In the study group, it was determined that those who attach securely use more problem-oriented methods and those who attach avoidantly use emotion-oriented methods; whereas those who attach anxiously were more likely to use dysfunctional methods and less likely to use emotion-oriented and problem-oriented methods.
Conclusion: When the adult attachment style, psychological resilience and coping strategies of children who have a mother with the diagnosis of schizophrenia have been evaluated, it is seen that individuals are affected at different levels. While examining these variables, not only the mother's diagnosis, but also other variables should be taken into consideration. More research is needed to evaluate the difficulties experienced by these high-risk children and to take preventive measures.
Key Words: Schizophrenia, Adult children, Attachment, Psychological resilience, Coping attitudes |
