Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
777602		Celîlî Divanı'nın tahlili / Analysis of Jelîlî's Divan Yazar:RUMEYSA KESKİN ASLAN Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER DEMİRBAĞ Yer Bilgisi: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:16. yüzyıl = 16. century ; Celili = Celili ; Divan şiiri = Court poem	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2022 273 s.
Klasik Türk edebiyatı çalışmaları içerisinde yer alan divan tahlilleri bir divanı oluşturan içeriğe dair tüm unsurların parçalara ayrılıp tek tek incelenmesine, böylece şairin inanç, düşünce, hayal, sosyal hayat, kültür, sanat ve şairlik açısından değerlendirilmesine dayanmaktadır. Ali Nihat Tarlan'ın kurduğu; Mehmet Çavuşoğlu, Harun Tolasa ve Cemal Kurnaz gibi araştırmacıların geliştirdiği bu yöntemin amacı hemen hemen her şairin divanının tahlilinin yapılması ve böylece divan şiirinin gelişiminin, değişiminin incelenmesi, ayrıca şairler arasında içerik mukayesesinin yapılabilmesidir. Bu tez Celîlî Divanı'nın tahlilini konu almakta ve böylece tahlil çalışmalarına mütevazı bir katkıda bulunabilmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada ilk olarak Celîlî Divanı'nda geçen kelime ve kavramlar din-tasavvuf, toplum, insan-aşk ve tabiat başlıkları altında sınıflandırılmış ve bunların sistematik indeksi hazırlanmıştır. Ardından kelime ve kavramlar, beyitler üzerinden incelenmiş, açıklanmış ve örnek metinlere yer verilmiştir. Gerekli durumlarda kelime ve kavramların açıklanabilmesi ve şiirlerin anlaşılabilmesi için çeşitli kaynaklara başvurulmuştur. Böylece Celîlî'nin sanatı, kültürü, düşüncesi, hayal dünyası, şairliği ve şiirinde din ile tasavvufun yeri incelenmiştir. Tez metninde yapılan açıklamaların Celîlî Divanı'ndaki kaynaklarını kontrol etmek isteyenler için tezin sonuna sistematik indeks dâhil edilmiştir. Ulaşılan sonuçlarda hareketle şairin şiirde aşka ve içki meclislerine önem verdiği, din ve tasavvuftan ise oldukça az bahsettiği görülmüştür. Şair, klasik üslup dâhilinde yazdığı eserlerinde geleneksel konuları tekrarlamış ancak bunları olabildiğince renkli hayaller çerçevesinde aktarmaya özen göstermiştir. Şiirde benzetme (istiare, teşbih, leff ü neşr) sanatlarını bolca kullanan şair içerik açısından oldukça yoğun metinler ortaya koymuştur. Bunun en önemli göstergesi sistematik indekste kelime ve kavramların son derece ayrıntılı olmasıdır.
The divan analysis, which is included in the classical Turkish literature studies, is based on the analysis of all the elements of the content that make up a divan, one by one, and thus the evaluation of the poet in terms of belief, thought, imagination, social life, culture, art and poetry. Founded by Ali Nihat Tarlan; The purpose of this method, which was developed by researchers such as Mehmet Çavuşoğlu, Harun Tolasa and Cemal Kurnaz, is to analyze almost every poet and thus to examine the development and change of divan poetry, as well as to make content comparisons between poets. This thesis deals with the analysis of Celîlî's Divan and thus aims to make a modest contribution to the analysis studies. In the study, firstly, the words and concepts in the Celîlî Divan were classified under the titles of religion-mysticism, society, human-love and nature, and their systematic index was prepared. Then, words and concepts were examined and explained through couplets and sample texts were included. When necessary, various sources were used to explain the words and concepts and to understand the poems. Thus, the place of religion and mysticism in Celîlî's art, culture, thought, imagination, poetry and poetry has been examined. A systematic index is included at the end of the thesis for those who want to check the sources of the explanations made in the text of the thesis in Celîlî's Divan. Based on the results, it was seen that the poet gave importance to love and drinking assemblies in poetry, and spoke very little about religion and mysticism. The poet repeated the traditional themes in his works written in the classical style, but took care to convey them within the framework of colorful dreams as much as possible. The poet, who abundantly uses the arts of simile in poetry, has produced very dense texts in terms of content. The most important indicator of this is that the words and concepts in the systematic index are extremely detailed.