Ali Şir Nevaî'den sonra klasik Çağatay edebiyatının en büyük şairlerinden olan
Bâbür Şâh'ın divanında bulunan gazeller üzerine yaptığımız bu inceleme ön söz, giriş,
Bâbür'ün hayatı, sanatı ve kişiliği, eserleri bölümleri dışında dört ana bölümden ve
kaynakçadan oluşmaktadır.
Birinci bölümde Bâbür Şâh'ın gazellerindeki din ve tasavvuf anlayışı
incelenmiştir. Şairin temel dinî konularda İslamî Türk edebiyatı geleneğinin dışına
çıkmadığı görülmektedir. Tasavvuf konusuna ise birkaç gazelinde kısmen değinmiş
olan şair, gazellerinin genelinde yoğun bir tasavvufî şiir inceleme malzemesi
sunmamaktadır.
İkinci bölümün adı "Cemiyet"tir. Bu bölümde tarihî ve tarihî-efsanevî
şahsiyetlerin geçtiği beyitler incelenmiş ve tasnif edilmiştir. Bâbür için yaşamın önemli
bir bölümünü teşkil eden "bezm" âlemi, gazellerinde de geniş yer verdiği bir konu
olarak karşımıza çıkmaktadır.
Üçüncü bölüm olan "İnsan" bölümü, incelememizin en hacimli bölümüdür. Bu
bölümde sevgili, âşık ve rakip üçlüsünün benzetme unsurları detaylı bir şekilde
incelenip tasnif edilmiştir. Özellikle sevgili ve âşık, Klasik edebiyat geleneğine uygun
olarak gazellerde en önemli iki unsur olarak yer almaktadır.
Dördüncü ve son ana bölüm olan "Tabiat" bölümünde gökyüzü, güneş, ay,
yıldızlar vb. kozmik unsurlar; zaman ve zamana ait unsurlar, mevsimler, vakitler;
hayvanlar, bitkiler, ağaçlar incelenmiştir. Bu bölümde sevgilinin benzetileni olarak
kullanılan tabiat ögeleri geniş yer bulmuştur. Hayatı çok büyük tecrübelerle dolu olan
Bâbür'ün zaman ve ömür ile ilgili kısmen hikemî beyitleri az da olsa mevcuttur.
|
This study on the ghazals in the divan of Babur Shah, one of the greatest poets
of classical Chagatai literature after Ali SirNevai, consists of four main sections and a
bibliography, apart from the preface, introduction, life, art and personality of Babur, his
works.
In the first chapter, the understanding of religion and mysticism in Babur Shah's
ghazals was examined.It is seen that the poet does not go beyond the tradition of Islamic
Turkish literature on basic religious issues.The poet, who has partially touched on the
subject of Sufism in a few of his ghazals, does not present an intensive study of Sufi
poetry in his ghazals.
The name of the second part is "Community".In this section, the couplets in
which historical and historical-legendary figures are mentioned are examined and
classified.The "bezm (wine drinking)" world, which constitutes an important part of life
for Babur, appears as a subject that he gives a wide place to in his ghazals.
The third chapter, "Human," is the most voluminous chapter of our review.In
this section, the simile elements of the trio of lover and rival are examined and classified
in detail.In particular, lover and beloved are the two most important elements in ghazals
in accordance with the tradition of Classical literature.
In the fourth and last main section, "Nature", the sky, the sun, the moon, the
stars, etc. cosmic elements were studied.Alsotime and its elements, seasons, times;
animals, plants, trees were examined.In this section, the elements of nature used as the
imitation of the lover have found wide coverage. Babur, whose life was full of great
experiences, has some partially wise couplets about time and life, albeit few. |