Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
636927		19. yüzyılın ikinci yarısında Doğu Akdeniz limanlarında kaçakçılık faaliyetleri (Antalya, Alanya, Beyrut, Cebel-i Lübnan) / Smuggling activities in Eastern Mediterranean ports in the second half of the 19th century (Antalya, Alanya, Beirut, Mount Lebanon) Yazar:ÖZGE TOGRAL Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE AKIN ZORBA ; DR. CEZMİ KARASU Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:19. yüzyıl = 19. century ; Doğu Akdeniz = East Mediterranean ; Kaçakçılık = Smuggling ; Limanlar = Ports ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Ticaret = Trade	Onaylandı Doktora Türkçe 2020 240 s.
XIX. yüzyılın ikinci yarısında Doğu Akdeniz Limanlarında gerçekleşen kaçakçılık faaliyetleri incelenirken özellikle Antalya, Alanya, Beyrut limanları ve Cebel-i Lübnan kıyılarında gerçekleşen kaçakçılık faaliyetleri üzerinde durulmuştur, bu limanların ve kıyıların diğer limanlarla bağlantısı birlikte ele alınmıştır. Nitekim kaçak ürünlerin dağıtımı ve taşınmasında kullanılan kaçakçı gemileri farklı gidiş ve dönüş güzergahlarını kullanılmışlardır. Söz konusu limanlarda kanuna aykırı ticareti yapılan ürünler çeşitlilik göstermektedir. Kaçak ürün taşıyan gemi veya kayıkların izlediği güzergahlardaki farklılık, aynı şekilde kaçakçılığı yapılan ürünlerde de görülmektedir. Örneğin: kereste, tütün, silah ve patlayıcı maddenin yanı sıra müskirat, ipek ve haşhaş kaçakçılığı da yapılmıştır. Bunun yanı sıra kaçak yolcu taşımacılığı gibi pek çok kaçakçılık faaliyeti gerçekleşmiştir. Esasında her bir kaçak faaliyetin ortaya çıkmasında birçok faktör etkilidir. Örneğin; Reji İdaresinin kuruluşundan sonra kaçak tütün ticaretinin arttığına dair bilgiler bulunmaktadır. Tütün örneğinde olduğu gibi diğer ürünlerin kanuna aykırı ticaretinin yapılmasına zemin hazırlayan etkenler farklılık göstermektedir. Bu amaçla her bir ürün ayrı alt başlıklar halinde incelenecektir. İncelenen dönemde tütün, kereste, tuz, gibi pek çok ürünün denetimi devlet tekelindedir ve zaman zaman farklı vergi oranları uygulanmıştır. Tanzimat döneminden sonra iç ve dış gümrüklerde düzenleyici uygulamalar başlatılmıştır. Her alanda olduğu gibi Osmanlı ticaret merkezlerinde de denetim sağlanmaya çalışmıştır. Bu denetim gerek Gümrük İdaresi tarafından gerekse Reji İdaresi tarafından gerçekleşmiştir. Osmanlı ticari hayatını sekteye uğratan kaçakçılık faaliyetlerinin önlenmesi için tezkere, ruhsat, berat vb. usuller geliştirilmiştir. Örneğin; kereste kaçakçılığını önlemek maksadıyla kereste kesim ve dağıtımı için tüccarlara ruhsat verilmiştir. Çeşitli ürünlerin ziraatı, nakli ve satışı nizamnâmelerle denetim altında tutulmaya çalışılmıştır. Kaçakçılığın önlenmesi için Düyûn-ı Umûmiyye ve Reji İdaresi'nin uygulamaları da dikkate değerdir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin, Avrupalı devletlerle olan siyasi ve sosyal etkileşimi nedeniyle Doğu Akdeniz limanları uluslararası ticaret ağlarıyla bütünleşmiştir. Siyasi ve sosyal tehdit alanı olmaya başlayan Doğu Akdeniz'de Osmanlı ticari düzenini sabote eden kaçakçılık faaliyetleri artmıştır. Osmanlı Arşiv belgeleri ışığında hazırlanan çalışma ile kaçakçılık faaliyetlerinin, XIX. yüzyıl ikinci yarısında Osmanlı Devleti'nin iktisadi yapısı üzerindeki olumsuz etkileri değerlendirilmiştir. Dolayısıyla kaçakçılık faaliyetleri neden ve sonuç ilişkisi bağlamında tüm yönleriyle ele alınmıştır. Bu nedenle yapılan çalışma; Antalya, Alanya, Beyrut limanları ve Cebel-i Lübnan kıyıları özelinde, kaçakçılık tarihine katkı sağlayacağı ümit edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Kaçakçılık, Ticaret, Akdeniz, Limanlar
While examining the smuggling activities that took place in the Eastern Mediterranean ports in the second half of the 19th century, especially the smuggling activities in Antalya, Alanya, Beirut ports and the shores of Mount Lebanon, the connection of these ports and coasts with other ports was discussed together. As a matter of fact, the smuggler ships used in the distribution and transportation of illegal products have used different departure and return routes. The products that are illegally traded in these ports vary. The difference in the routes followed by ships or boats carrying smuggled products can also be seen in smuggled products. For example: smuggling of lumber, tobacco, weapons and explosives, as well as alcohol, silk and poppy. In addition, many smuggling activities such as illegal passenger transportation took place. In fact, many factors are effective in the occurrence of each illegal activity. For example; There is information that the illegal tobacco trade has increased after the establishment of the Regie Administration. As in the case of tobacco, factors that lay the groundwork for illegal trade of other products differ. For this purpose, each product will be examined under separate subtitles. During the period under review, the control of many products such as tobacco, timber, salt is under the monopoly of the state and different tax rates were applied from time to time. After the Tanzimat period, regulatory practices were initiated in domestic and foreign customs. As in every field, control was tried to be ensured in the Ottoman trade centers. This inspection was carried out by both the Customs Administration and the Regie Administration. In order to prevent smuggling activities that interrupted Ottoman commercial life, a bill, license, certificate, etc. procedures have been developed. For example; In order to prevent timber smuggling, merchants were licensed for cutting and distributing timber. The agriculture, transportation and sales of various products have been tried to be controlled by regulations. The practices of the General Directorate and Regime Administration for the prevention of smuggling are also noteworthy. Due to the political and social interaction of the Ottoman Empire with European states in the 19th century, Eastern Mediterranean ports were integrated with international trade networks. Smuggling activities that sabotaged the Ottoman commercial order increased in the Eastern Mediterranean, which became a political and social threat. The study prepared in the light of Ottoman Archive documents and smuggling activities, XIX. The negative effects on the economic structure of the Ottoman Empire in the second half of the century were evaluated. Therefore, smuggling activities are discussed in all aspects in the context of cause and effect relationship. For this reason, the study; It is hoped that it will contribute to the history of smuggling in Antalya, Alanya, Beirut ports and Mount Lebanon coasts. Keywords: Ottoman Empire, Smuggling, Trade, Mediterranean, Ports