Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
55368	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Eosen yaşlı çeltek (Amasya) kömürlerinin kimyasal-petrografik özellikleri, oluşum ortamı ve ekonomik potansiyelinin incelenmesi / Yazar:ERDAL ERİŞ Danışman: Y.DOÇ.DR. ALİ İHSAN KARAYİĞİT Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü Konu:Jeoloji Mühendisliği = Geological Engineering Dizin:Amasya = Amasya ; Ekonomik analiz = Economic analysis ; Kömür = Coal ; Petrografi = Petrography	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1996 63 s.
IV ÖZET Çeltek kömür sahası, Suluova (Amasya) ilçesinin kuzeyinde yeralır ve yaklaşık 42 km2'lik bir alanı kapsar. Jura-Kretase yaşlı Doğdu Formasyonu çalışma alanının temel kayaçlarını oluşturur. Kömür ve bitümlü şeyi oluşumları Alt Eosen yaşlı Çeltek Formasyonu içinde yeralır. İncelenen alanda kömür tabakasının tek bir seviyeden oluştuğu ve kalınlığının ortalama 8 m olduğu ve limnik fasiyeste geliştiği belirlenmiştir. Çeltek Formasyonu üzerine Orta Eosen yaşlı nummulitli yeşil mam ve kumtaşı-kiltaşı aradalanmasından oluşan transgresif Armutlu Formasyonu gelir. Bu formasyon üzerinde volkanik, volkanoklastik ve epiklastik kayaçlar ile Neojen ve Kuvaterner çökelleri bulunmaktadır. Kömür sahasındaki ocaklardan toplam 32 adet kömür örneği alınmıştır. Bu örneklerin tümünde kimyasal analizler (nem, kül, uçucu madde, toplam kükürt ve ısı değeri) ve petrografik analizler (maseral analizi ve hüminit yansımalarının ölçümü) ile 8 kömür örneğinde karbon (C), hidrojen (H) ve azot (N) analizleri yapılmıştır. İncelenen örneklerin tümünde ortalama olarak havada kuru bazda %5.24 nem, %22.04 kül, %36.02 uçucu madde, %1.50 toplam kükürt ve 5347 kcal kg"1 üst ısı değeri bulunmuştur. Bu değerler kömürlerin nisbeten düşük toplam kükürt içeriğine ve yüksek ısı değerine sahip olduğunu göstermektedir. İncelenen kömürlerde ortalama olarak hüminit (%69.7) grubu maseraller en önemli bileşeni oluşturmaktadır. Liptinit grubu maseraller (%7), inertinit grubu maserallere (%0.6) göre daha yaygındır. En önemli mineralleri, pirit (%2), siderit (%0.2), çoğunlukla kuvars, kil mineralleri ve karbonat minerallerini içeren diğer mineraller (%20.4) oluşturur. Kömür sahasında yeralan Armutlu, Eski Çeltek ve Yeni Çeltek kömür ocaklarından alınan örneklerde ölçülen random ülminit (çoğunlukla eu-ülminit) yansıma değerleri (%Rr), kömür ocakları için ortalama olarak sırasıyla 0.51, 0.52 ve 0.54 %Rr olarak bulunmuş ve ayrıca yansıma değerlerinin kömür sahasında Yeni Çeltek kömür ocağına doğru arttığı da belirlenmiştir. Artışın, bu sahadaki kömür içeren Çeltek Formasyonunun daha fazla gömülmesinden ve faylardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Havada kuru bazda ısı değeri ortalama 5347 Kcal kg"1 (nemli, mineral-maddesiz bazda ortalama 12633 Btu lb"1), H/C ve O/C atomik oranları ve ortalama ülminit yansıması (ortalama 0.52 %Rr) kömürleşme derecesinin ASTM sınıflamasına göre altbitümlü A kömür aşamasında olduğunu göstermektedir. Bu veri, Alt Eosen yaşlı bu kömürlerin Türkiye'deki Alt Eosen yaşlı Yozgat-Sorgun kömürlerine ve Miyosen yaşlı önemli bazı linyitlere, örneğin Kütahya-Tunçbilek ve Çanakkale-Çan benzer kömürleşme derecesine sahip olduğunu göstermektedir. Çalışma kapsamında Çeltek kömür sahasında poligon yöntemiyle yaklaşık 42*1 06 ton kömür ve 299*1 06 ton bitümlü şeyi jeolojik potansiyeli hesaplanmıştır. Bu veri bölgede önemli bir kömür ve bitümlü şeyi potansiyelinin mevcut olduğunu göstermektedir.
ABSTRACT The Çeltek coal field located in the northern part of Suluova (Amasya) covers an area of about 42 km2. The Jurassic-Cretaceous Doğdu Formation forms the basement rocks. The coal seam and bituminous shales are situated in the Çeltek Formation of Lower Eocene age. The coals were formed in a limnic fades as one seam with average thickness of 8 m. The transgressive Armutlu Formation of Middle Eocene age, which unconformably overlies the Çeltek Formation, is composed mainly of green marls with nummulites and alternations of sandstone and claystone with nummulites. The volcanic-volcaniclastic and epiclastic rocks of Middle (?)- Upper Eocene age, Neogene and Quaternary deposits overlie the Armutlu Formation. Thirty-two coal samples were collected from the coal mines. Chemical (moisture, ash, volatile matter, total sulphur and calorific value) and petrographical (maceral analysis and huminite reflectance measurements) analyses were performed. Carbon (C), hydrogen (H) and nitrogen (N) analysis were made on only 8 samples. The coals on an air-dried basis have on average 5.24% moisture, 22.04% ash, 36.02% volatile matter, 1.50% total sulphur and 5347 Kcal kg"1 gross calorific value. These values show that the coals have relatively low total sulphur contents and high calorific values. The macerals of the huminite group are the most constituents of the coals and they have an average of 69.7 vol%. The macerals of the liptinite group have an average of 7 vol% and they are more abundant than the macerals of the inertinite group that have an average of 0.6 vol%. The most important mineral matters are on average pyrite (2 vol%), siderite (0.2 vol%) and other minerals (20.4 vol%) including quartz, clay minerals and carbonates. The average random reflectance values of ulminite (mainly eu-ulminite A) of the samples from the Armutlu, Eski Çeltek and Yeni Çeltek coal mines are 0.51, 0.52 and 0.54 %Rr, respectively. It was also observed that the reflectance values increase toward the Yeni Çeltek coal mine. It is thought that this increase can be related to the more burial of the coal-bearing Çeltek Formation and faults in this area. The average calorific value on an air dried basis 5347 Kcal kg"1 (12633 Btu lb"1, on a moist Mineral matter free basis), H/C and O/C atomic ratios average and random ulminite reflectance value (0.52 %Rr) indicate that the coals are of subbituminous A coal stage according to the ASTM classification. These data also show that these coals are similar to the Lower Eocene Yozgat-Sorgun coals and some Miocene lignites in Kütahya-Tunçbilek and Çanakkale-Çan. Using the polygon method of reserve estimation, the amount of the coal and bituminous shale geological potentials are calculated to be approximately of 42*1 06 tones and 290*1 06 tonnes, respectively. This shows that there are potentially important coal and bituminous shale in the Çeltek coal field.