Tez konumuzu oluşturan Gebze, Eskihisar Kalesi, Bizans dönemindeki adı Niketiaton olduğu düşünülen Eskihisar Köyünde yer almaktadır. Tez kapsamında, Niketiaton'un yeri, kalenin tarihi ve mimari özellikleri tartışılmıştır. Bizans dönemi savunma yapıları arasında planı, konut ve bacalı ocak gibi mimari elemanları ile benzeri bulunmayan, iç kale, Bizans mimarisinde yaygın olarak kullanılan malzeme-teknik ve bezeme özelliklerine sahiptir. Kuzeybatı Anadolu'da yer alan diğer savunma yapıları ile yaptığımız karşılaştırmalar sonucunda iç kalenin 13. yüzyıla tarihlenebileceğini önermekteyiz. Sonraki bir tarihte eklenen dış kale, bölgenin tarihsel arka planı göz önüne alındığında, İstanbul'un yeniden Bizans hakimiyetine geçtiği 13. yüzyıl sonuna tarihlendirilebilir. Bizans savunma yapıları üzerine yapılan araştırmaların kısıtlı olması, araştırmamız için yeterli karşılaştırma verilerinin bulunmamasına neden olmuştur. Özellikle kuzeybatı Anadolu'da, Malazgirt Savaşı ile İstanbul'un fethi arasındaki dönemde inşa edilmiş, savunma yapılarının, detaylı olarak araştırılmasının, Bizans ve Osmanlı tarihi ve mimarlığı açısından önemli veriler sunacağı görüşündeyiz.
|