Modern tüketim kültürünün ortaya çıkışı üzerine yapılan çalışmalar, genellikle moderntüketim kültürünün batı menşeili olduğu varsayımından yola çıkarak, erken modern batılıtoplumları incelemişlerdir. Bu çalışmada, erken modern bir tüketim kültürünün ortaya çıkışı,batılı olmayan bir ortamda, yani onaltıncı yüzyıl ortalarıyla onyedinci yüzyıl ortalarıarasındaki Osmanlı bağlamında incelenmiştir. Bunun yanısıra, Osmanlı ortamının kendineözgü özelliklerinin nasıl farklı bir tüketim kültürünün varlığına yol açtığı da çalışılmıştır. Buaraştırmanın odağı dönemin Bursa şehri seçilmiştir. Osmanlı toplum yapısı, daha önceçalışılan örneklerden farklıdır. ngiltere, Fransa, ve ABD örneklerine göre, Osmanlı toplumudeğişik hakim sınıf özellikleri ve göreceli olarak daha yüksek seviyede bir yukarı sosyalhareketlilik göstermektedir. Osmanlı hakim sınıfı, en alt sınıfların dahi hakim sınıfa girişineizin tanıdığı gibi, hakim sinif üyelerinin nesiller arası bir aşağı hareketliliğine de izinvermektedir. Bu çalışmada arşiv kaynakları da dahil olmak üzere farklı veri kaynaklarıkullanılmıştır. Kantitatif ve kalitatif veri analiz yöntemleri, bir birlerini tamamlayacak şekildeuygulanmıştır. Araştırmanın bulguları, erken modern bir tüketim kültürünün, batılı olmayanbir ortamda da bulunabildiğini göstermiştir. Bunun yanısıra, Osmanlı sosyal yapısınınkendine has özellikleri, değişik meta kategorilerinin kabul görmesi ile farklı moda ve metayayılım süreçlerinin oluşmasını sağlamıştır.
|