Geçici sular, yılda en az bir kez kuruyan jeolojik oluşum ve özellikleri, coğrafi, topografik ve klimatolojik koşullara bağlı olarak değişen ekosistemler olup, geçici suların ömrünü belirleyen en önemli faktörler yağış ve hava sıcaklığıdır. Küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak, geçici sular hem mekânsal hem de zamansal olarak önemli ölçüde azalma eğilimindedir. Bu nedenle geçici suların biyotik bileşenlerinin önemli bir bölümünü oluşturan zooplankton topluluğu araştırılması gereken bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Kalıcı suların aksine, geçici suların zooplanktonu uç ekolojik koşullara adapte olmuş türlerden oluşur.1970'li yıllardan itibaren yüzölçümünün yaklaşık %46'sını kaybeden Burdur Gölü'nün kuruyan kısımlarında, kış yağışlarının da etkisiyle genellikle Mart-Haziran döneminde tuzlu-alkali özellikli geçici havuzlar oluşmaktadır. Bu çalışmada, Burdur Gölü'nün kuruyan kesimlerinde kışın yağış sularının oluşturduğu alkali-tuzlu geçici havuzların zooplankton faunasını belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma 2021-2022 ilkbahar-yaz döneminde ilgili alanda belirlenen üç farklı örnekleme istasyonunda gerçekleştirilmiştir. Bulgularımıza göre en yüksek su sıcaklığı 29,8°C, tuzluluk 3.9-16.7 ppt ve en düşük çözünmüş oksijen 0,36 mg/l olarak belirlenmiştir. Zooplanktonu temsil eden 11'i Rotifera, 4'ü Cladocera ve 3'ü Copepoda olmak üzere toplam 18 takson tespit edilmiştir. Bunlardan Brachious plicatilis Macrothrix hirsuticornis, Moina brachiata ve Diacyclops bisetosus en sık görülen ve bol bulunan türler olmuştur. Burada tanımlanan türlerin tuzluluk ve sıcaklık değişimlerine ekolojik toleransı yüksek, yani ekstrem koşullara dayanıklı öyrobiont türler olması biyolojik çeşitliliğin devamı için önemli görülmektedir. Ayrıca bu tür ortamlarda belirlenen ekstrem koşullara uyum sağlamış türlerin su ürünleri yetiştiriciliği için canlı yem kaynağı olarak üretilebilme potansiyeli oldukça yüksektir.
|
Temporary waters are ecosystems that dry up at least once a year, and their formation and characteristics vary depending on geological, geographical, topographic and climatological conditions, while the most important factors that determine the life of temporary waters are precipitation and air temperature. As a result of global climate change, temporary waters tend to decrease significantly both spatially and temporally. For this reason, the zooplankton community, which constitutes an important part of the biotic components of temporary waters, emerges as a feature that needs to be investigated. Unlike permanent waters, the zooplankton of temporary waters consist of species that have adapted to extreme conditions. In the dried parts of Burdur Lake, which has lost about 46% of its surface area since the 1970s, temporary pools with salty-alkaline characteristics are formed, usually in the March-June period, with the effect of winter precipitation. In this study, it was aimed to determine the zooplankton fauna of the alkaline-salty temporary pools, formed by precipitation waters in winter, in the drying parts of Burdur Lake. The study was carried out in the spring-summer period of 2021-2022 at three different sampling stations determined in the relevant area. According to our findings, the highest water temperature was 29.8 °C, salinity was 3.9-16.7 ppt and the lowest dissolved oxygen was 0.36 mg/l. Representing zooplankton, a total of 18 taxa were identified 11 from Rotifera, 4 from Cladocera and 3 from Copepoda. Of these Brachionus plicatilis, Macrothrix hirsuticornis, Moina brachiata and Diacyclops bisetosus were the most frequent and abundant species. It is considered important for the continuation of biological diversity that the species identified here are eurybiont species with high ecological tolerance to salinity and temperature changes, that is, they are resistant to extreme conditions. In addition, species that have adapted to the extreme conditions determined in such environments have a high potential to be produced as a live feed source for aquaculture. |