Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
103661	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Transformation of Islamist political thought in Turkey from the empire to the early republic (1908-1960): Necip Fazıl Kısakürek`s political ideas / Türkiye`de İslamcı siyasal düşüncenin dönüşümü imparatorluktan erken cumhuriyete (1908-1960): Necip Fazıl Kısakürek`in siyasal düşünceleri Yazar:BURHANETTİN DURAN Danışman: DOÇ. DR. ÜMİT CİZRE Yer Bilgisi: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı Konu:Kamu Yönetimi = Public Administration ; Siyasal Bilimler = Political Science Dizin:Demokrasi = Democracy ; Din-siyaset ilişkileri = Religious-politics relations ; Kemalizm = Kemalism ; Kısakürek, Necip Fazıl = Kısakürek, Necip Fazıl ; İslamcılık = Islamism ; İslamiyet = Islam	Onaylandı Doktora İngilizce 2001 406 s.
ÖZET TÜRKİYE'DE İSLAMCI SİYASAL DÜŞÜNCENİN DÖNÜŞÜMÜ İMPARATORLUKTAN ERKEN CUMHURİYETE (1908-1960): NECİP FAZIL KISAKÜREK'İN SİYASAL DÜŞÜNCELERİ Burhanettin Duran Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Tez Yöneticisi: Doç.Dr. Ümit Cizre Ocak 2001 Bu tez, Türkiye'deki İslamcı düşüncenin Osmanlı imparatorluğundan Erken Cumhuriyete geçirdiği dönüşümü, bir örnek olarak ele alıp, çağdaş İslamcılık analiz çerçevesine oturtmayı hedeflemektedir. Türkiye'deki İslamcı düşünce yeni unsurlar taşımakla beraber İslami siyasi düşünce geleneğinde derin köklere sahiptir. Bu itibarla, geleneksel yenilenme (tecdid) nosyonuna olan bağlılık, İslami siyasal teorinin süreklilik unsurunu yansıtır. Türk İslamcılığının evrildiği spesifik entelektüel ortamları anlamak ta önemlidir. Gerek imparatorluk döneminde, şurayı meşrutiyetle aynileştirirken, gerekse Cumhuriyet döneminde Necip Fazıl Kısakürek'in totaliter Başyücelik Devleti'ni sunarken, İslamcı devlet ve demokrasi kavramlaşurmalan kendi zamanlarının liberal anayasacahk, ve komünizm, faşizm gibi ideolojilerin totaliter yanlarından ve Kemalizmden etkilenmektedirler. Böylece, İslam, ikinci meşrutiyet dönemindeki "yumuşak ideoloji" konumundan Kısakürek'in formülasyonunda siyasal, toplumsal ve bireysel hayatından herbir yönünü belirleyen "sert ideoloji" olmaya dönüşmektedir. Bu analizler diğer bir argümana da ilmtUendirilmiştir: İslami siyasi düşünce geleneği hem otoriter/totaliter hem de demokratik açılımlı farklı İslamcı okumalara açıktır. Bu çalışma, İslamcı aydınların Bat nodemliği ile yüzleşmek için, terakki ve ideoloji gibi modem nosyonları geleneksel materyal/gramer ile birleştirme eğiliminde olduklarını iddia etmektedir. İslami bir modernliğe ulaşabilme hedefinde, İslam medeniyeti kavramı, süreklilik (geleneksel gramer) ve değişim unsurlarının (terakki ve ideoloji) dönüşüm ve etkileşim platformu olma özelliğini taşımaktadır. Bu tez İslamcıların temel olarak demokrasiyi despot iktidarın sınırlandırılması, ve hukuk devletinin kurulması olarak görmeye yatkın olduklarını tartışmaktadır ki bu Schumpeteryan bir demokrais anlayışına karşılık gelir: halfa yönetecek olanları seçmede bir hükümet tarzı ve prosedür olarak demokrasi. İslamın demokratik değerlerle uyumlu olup olmadığı sorusu İslamcıların geleneği yorumlarının/kurgulamalarının demokratik değerlerle uyumlu olup olmadığı şeklinde yeniden formüle edilmelidir. Bu tez, İslamcı duruşun Kemalist ideolojiye bakışım ve Kemalist ideolojinin onun üzerindeki etkilerini aydınlatmaya çalışmaktadır. Anahtar Kelimeler: İslamcılık, Medeniyet, Devlet, Demokrasi, Kemalizm. iv
ABSTRACT TRANSFORMATION OF ISLAMIST POLITICAL THOUGHT IN TURKEY FROM THE EMPIRE TO THE EARLY REPUBLIC (1908-1960): NECİP FAZIL KISAKÜREK'S POLITICAL IDEAS Burhanettin Duran Department of Political Science and Public Administration Supervisor: Associate Professor Ümit Cizre January 2001 This thesis aims at situating the transformation of Turkish Islamist thought from the Ottoman empire to the early Republic as a case study within the contemporary analyses of Islamism. Islamist thought in Turkey contains new elements, but it also has deep roots in the tradition of Islamic political thought As such by devotion to the traditional renewal (tajdid), it reflects a continuing dimension of Islamic political theory. It is also important to understand the specific intellectual settings within which Turkish Islamism has evolved. Islamist depictions of state and democracy whether in the Empire through Islamist identification of shura with constitutional regime or in the Republican period through Necip Fazıl Kısakürek's totalitarian Başyücelik State, seem to be influenced by the political ideologies of their times such as liberal constitutionalism (in the Empire), and totalitarian aspects of communism, fascism, and Kemalism (in the Republic). Hence, Islamists of the second constitutional period perceived Islam a "soft ideology" whereas Islam became a kind of "hard ideology" in Kısakürek's formulation, detennining every aspect of political, societal and individual life. These analyses are also related to another argument that the tradition of Islamic political thought is open to different Islamist readings, both as authoritarian/totalitarian formulations and as democratic openings. This study also argues that Islamist intellectuals have a tendency of mixing modern notions such as progress and ideology with traditional material/grammar to face the challenge of western modernity. In order to reach an Islamic modernity, the concept of Islamic civilization constitutes a platform for the transformation and interaction of the elements of continuity (traditional grammar) and change (progress and ideology). This dissertation also suggests that Islamists are basically keen to see democracy as the limitation of an arbitrary/despotic rule and as the establishment of the rule of law, implying a rather Schumpeterian conceptualization of democracy: a type of government and procedure in electing those who rule people. The question of whether Islam is compatible with democratic values should be reworded in the way that whether Islamist interpretations/reconstructions of Islamic tradition were/are compatible with democratic values or not This thesis also tries to give an insight about the Islamist stance towards Kemalist ideology and the impact of Kemalism on Islamism. Keywords: Islamism, Civilization, State, Democracy, Kemalism. ui