Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
738945		Bozkırda devlet: Hükümdar, hanedan ve boylar / The state in the steppe: Ruler, dynasty and tribes Yazar:GÖKAY YAVRUCUK Danışman: DOÇ. DR. ERKİN EKREM Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Bozkır kültürü = Steppe culture ; Bozkırlar = Steppes ; Eski Türkler = Old Turks ; Hükümdar = Kingship ; Orta Asya ülkeleri = Central Asia countries ; Türk ailesi = Turkish family ; Türk boyları = Turkish tribes ; Türk kültürü = Turkish culture ; Türk mitolojisi = Turkish mythology ; Türk tarihi = Turkish history	Onaylandı Doktora Türkçe 2022 193 s.
Bazı teoriler İç Asya tarihindeki büyük siyasî olayları Çin tarihindekilerin sonucu olarak değerlendirir. Bozkırlıların aynı ekonomik faaliyetlerle geçinen yeknesak ve özellikle tarım ve zanaat ürünlerine erişmek için Çin'e bağımlı oldukları öncülünden hareket eden teoriler, boylarüstü bozkır devletlerinin kuruluşunu Çin'den ürün getirme ihtiyacıyla açıklar. Aynı teoriler bozkır devletlerinin paydaşlarının Çin'den getirilen ürünleri paylaştığını ve boylarüstü devletlerin iç dinamiklerinin bütünüyle buna bağlı olduğunu savunur. Bu tez çalışmasında bahsi geçen teorilerin sınanması ve alternatif bir teori oluşturulması için uğraşıldı. Öncelikle İç Asya imparatorluklarının sınırları içinde yaşayan toplulukların ekonomik faaliyetlerine dair kaynaklar incelenerek İç Asya'nın ekonomik çeşitliliği tespit edildi. Ardından bozkırlıların siyasal örgütlenmelerinin devlet sayılıp sayılmayacağı üzerinde durularak boyların bozkırda devletin ilk ve köklü formu olduğu açıklandı. Boylarüstü devletlerin kuruluşu incelenerek fırsat, güç ve liderlik kapsamındaki iç dinamiklerin dış dinamiklerden çok daha etkin olduğu ayrıca kuruluş süreçlerinin Çin ile bozkır arasındaki ekonomik ilişkilerle bağlantısının zayıflığı görüldü. Boylarüstü devletlerin paydaşlarının hükümdar, hanedan mensupları, kurucu boylar olduğu, aralarındaki bölüşümün nesnesinin de siyasal, askerî ve ekonomik çıkarlar olduğu; ekonomik çıkarların Çin'den alınan haraç değil vergi yoluyla tebaadan alınan ürünler olduğu tespit edildi. Bozkır – Çin siyasî ilişkilerinde Kuzey Çin, Gobi'nin güneyi, Güney Mançurya ve Tarım Havzası bölgelerinin mücadele alanı olduğu, buraları kontrol eden tarafın rakibini baskı altına aldığı görüldü. Boylarüstü devletlerin yıkılışında başat rolü hanedanın içindeki çatışmaların oynadığı tespit edildi. Ayrıca yıkılışın kurucu boyların çözülmesi veya bağlı boyların dağılması şeklinde iki türü olduğu görüldü.
Some theories argue that major political events of the Steppe history as a result of Chinese history. Theories based on the premise that steppe peoples live on the same economic activities and are dependent China especially for Access to complete agriculture and craft products, the establishment of supra-tribal steppe states are driven by the need to extract products from China, argues that its internal dynamics completely depend on it. In this thesis, it was tried to test the mentioned theories and to create an alternative one. First of all, the economic diversity of Inner Asia is determined by examining the sources on the economic activities of the communities living in the Inner Asian empires. Then, it was emphasized whether the political organizations of the Steppe peoples could be counted as a state or not, and it was explained that the tribes were the first and deep-rooted form state. By examining the establishment of supra-tribal states, internal dynamics within the scope of opportunity, power and leadership were much more effective than the external dynamics, economic relations with China. is concluded that shareholders of supra-tribal states were ruler, dynasty and the founding tribes. Interests dedistributied between shareholders were not the tribute gained from China, but products taken from subjects as taxation. In the Steppe-China relations it was Northern China, Southern Manchuria, South of Gobi Desert and Tarim Basin that struggle between two powerful states occured and side controlling these areas put preassure on their opponent. It was determined that the conflicts within the dynasty played the leading role in the collapse of the supra-tribal states. In addition, it was seen that there were two types of collapse as the dissolution of founding boys or the disintegration of the subject tribes.