Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
382186		Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye fırkası ve faaliyetleri (1909-1913) / Islahat-i Esasi̇ye-i̇ Osmani̇ye party and its activities (1909-1913) Yazar:ZEYNEL YÖRÜKOĞLU Danışman: PROF. DR. NECDET HAYTA Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası = Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Party ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Siyasi tarih = Political history ; İttihat ve Terakki = Union and Progress Society ; Şerif Paşa = Şerif Pasha	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2014 163 s.
18. yüzyılın sonlarına doğru dünyada güçlenmeye başlayan hürriyet, eşitlik, adalet ve insan hakları gibi fikirlerin etkisiyle gücünü kaybeden Mutlakıyet rejimleri, yerini Meşruti yönetim tarzına bırakmıştır. Meşruti sistem sayesinde yönetime katılma hakkını elde eden halk, bu hakkını siyasi partiler aracılığıyla kullanmaya başlamıştır. Osmanlı Devleti, Meşruti idare ile 1876 yılında Kanun-ı Esasi'nin yürürlüğe konmasıyla tanışmasına rağmen siyasi partilerin kurulması 1908 yılında gerçekleşmiştir. Bu siyasi partilerden en önemlisiMeşrutiyet'in ilanını sağlayan, sonrasında yapılan seçimlerde meclisteki çoğunluğu elinde bulunduran ve kendisine karşı birçok muhalif fırka kurulanİttihat ve Terakki Cemiyeti'dir. İttihat ve Terakki iktidarına karşı kurulan muhalif fırkalardan birisi de Stockholm eski Sefiri Şerif Paşa tarafından 1909 yılındaParis merkezli olarak kurulmuş olanIslahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası'dır. Yurtdışında kurulması nedeniyle seçimlere katılamamış olan ancak 1913 yılına kadar muhalif bir fırka olarak siyasi yaşamını devam ettirenFırka, İttihat ve Terakki'ye karşı muhalefetini, aynı zamanda Fırka'nın yayın organı olma özelliğini de taşıyan, Meşrutiyet Gazetesi'nde dile getirerek basın-yayın yoluyla sürdürmüştür. Ülke içindeki muhalif çevrelerle ilişkilerini güçlü tutmak isteyen Şerif Paşa, bir taraftan da yurt dışına kaçan muhaliflerin sığınağı olmuştur. Yurt içindeki muhalifleri Cemiyet-i Hafiye adlı bir örgüt ile teşkilatlandıran Şerif Paşa, İttihat ve Terakki'nin durumu fark etmesiyle deşifre olmuş, örgüt mensupları Divan-ı Harp'te yargılanarak cezalandırılmıştır. Büyük Kabine'nin kuruluşuna kadar sadece Meşrutiyet gazetesi vasıtasıyla faaliyetlerini sürdüren Şerif Paşa; İttihatçıların, Halaskaran-ı Zabitan olayı ile iktidardan uzaklaştırılması neticesinde yurda dönmüş ancak Bab-ı Ali Baskını'ndan sonra birçok muhalif gibi yurtdışına kaçmak zorunda kalmıştır. 1913 Ağustosuna kadar varlığını sürdüren Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası, Paris'e kaçan Hürriyet ve İtilafçılarla birleşmiştir. Daha sonra yurtdışına kaçan muhalifler, Şerif Paşa öncülüğünde Paris'te Milli Muhalefet Fırkası'nı kurmuşlarsa da herhangi bir başarı elde edememişlerdir. Bu tezde önceleri İttihat ve Terakki ile birlikte hareket eden ancak sonrasında Cemiyet'e muhalif olan Şerif Paşa ve O'nun kurduğu Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası'nın kuruluş amacı ve süreciyle yürütmüş olduğu faaliyetlerine değinilecektir. Anahtar Kelimeler : Şerif Paşa, Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası, İttihat ve Terakki, muhalefet, Rıza Nur,Cemiyet-i Hafiye, Meşrutiyet Gazetesi,
In the ends of the 18th century, as absolutism regimes lost their power due to influence of ideologies such as freedom, equality, justice and human rights, they left their places to the constitutional monarchies. Communities that gained right to access to the administration through the constitutional monarchy system started to use this right by means of political parties. Although the OttomanState met with constitutional monarchy in 1876 through coming "Kanun-i Esasi" into force, foundation of political parties took place in 1908.Amongst these political parties, the most significant one that enabled declaration of constitutional monarchy, and that gained majority of the seats in the parliament, and against which there were numbers of opposition parties founded, was the party called "İttihat ve Terakki Cemiyeti". One of opponent parties founded against the "İttihat ve Terakki" regime was Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Party, that was initiated in Paris in 1909 by Şerif Pasha, the former Ottoman Consulate to Stockholm. Since it was founded in abroad, the party was not able to participate in elections. However, it existed as an opposition party until 1913 especially by means of its media organ called Meşrutiyet Newspaper. Şerif Pasha was in pursuit of having strong relationships with the other opponent groups within the country, on the other hand he was harboring opponent individuals who fled overseas from Ittihat Regime. Şerif Pasha, who organized opponents within the country under the Cemiyet-i Hafiye, was deciphered upon İttihat ve Terakki's realization of the circumstance. Members of his organization were persecuted and sentenced at court martial. Şerif Pasha, who continued his activities only through the Meşrutiyet Newspaper until the foundation of the Grand Cabinet, returned to the homeland upon dismissal of the İttihatParty from the power as result of Halaskaran-ı Zabitan development. However, he fled abroad after Bab-ı Ali Raid like many other opponent peers. The Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Party that existed until August 1913 united with the members of the Hürriyet ve İtilaf group who took shelter in Paris. Although opponents who fled abroad established the Milli Muhalefet Party in Paris under the leadership of Şerif Pasha, they were not able to acquire any success. The present study investigates Şerif Pasha, who once participated into "Ittihat ve Terakki" movement and who later on become opponent of this party, and basic foundation purpose and process of the Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Party founded by Şerif Pasha and his activities in this process. Keywords :Şerif Pasha, Islahat-I Esasiye-I Osmaniye Party, İttihatveTerakki, Opposition, RızaNur, Cemiyet-I Hafiye,Meşrutiyet Newspaper,