Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
78167		Mimari analiz için temel tasarım öğe ve ilkelerinin kullanımı ile oluşturulan estetik ağırlıklı bir yöntem araştırması / A research on heavily aesthetic method developmt for architectural analyse by using basic design element and principle Yazar:AYÇA ARAZ USTAÖMEROĞLU Danışman: PROF. DR. KUTSAL ÖZTÜRK Yer Bilgisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Mimarlık Ana Bilim Dalı Konu:Mimarlık = Architecture Dizin:Estetik = Aesthetics ; Gestalt yaklaşımı = Gestalt approach ; Mimari tasarım = Architectural design ; Tasarım = Design	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1998 192 s.
Gün geçtikçe kentlerin tarihi, geleneksel değerlerinin yok olduğu, kimliksiz, birbirine benzeyen, tekdüze yapıların siluetlere hakim olduğu, yeşilin ortadan kalktığı onun yerine görsel niteliği ve estetik düzeyi düşük mimari ürünlerin giderek arttığı gözlenmektedir. Bu gidişin fark etmesi, özellikle görsel açıdan olumsuz gelişim gösteren mimari ve çevre şartlarına karşı, bu olumsuz gidişe bir anlamda çözüm olabilecek ve aynı zamanda görsel niteliği, beğeni düzeyi yüksek, belli kimliğe sahip mimari ve çevre oluşumları için katkı sağlayabilecek bir yöntemin geliştirilmesi tez problemi olarak belirlenmiştir. Temel tasarımın mimarlık eğitiminin ilk kademesinde yer aldığı ve görsel yönü ağır basan bir düşünü sistemi olduğu bilinmektedir. Ancak temel tasarımın mimarlık eğitiminin daha sonraki aşamalarında pek fazla kullanılmadığı ve uygulama ile eğitim arasında da bu yönde bir boşluğun bulunduğu fark edilmiştir. Bu nedenle, tez kapsamında amaç, biçime yönelik çalışma yapmak ve görsel niteliği yüksek çevreler oluşturmak olduğundan, önerilecek analiz yöntemini temel tasarım ilkeleri açısından ortaya koymak, hem biçimsel analizler için uygun oluşu, hem de eğitime katkıda bulunacağı düşüncesiyle yararlı görülmüştür. Çalışmada temel tasarım öge ve ilkelerini içeren iki boyutlu matrisi kapsayan analiz yöntemi geliştirilmiş, geliştirilen bu yöntem yapılan bir plot çalışma ile test edilmiştir. Çalışma sonucu elde edilen bulgular, yöntemin uygulanmasıyla herhangi bir çevrede yoğun olarak kullanılan biçim, ölçü-oran, renk, ton vb. niteliklerin elde edilebileceği ve çevre içindeki yapılaşma bütününde uyum, zıtlık, egemenlik vb. organizasyon ilkelerinin hangisinin etkili olduğunun somut olarak saptanabileceğini göstermektedir. Bu doğrultuda yöntemin gerek geleneksel, gerek tarihi, gerek çağdaş olsun tüm çevrelerde kullanılabileceği ve sokak, kent, bölge vb. bağlamda yoğun kullanılan tasarım ilkelerinin saptanıp yeni tasarımlar için değerlendiricilere sunulabileceği söylenebilir. Ayrıca, yöntemin proje derslerinde de kullanımının eğitim ve uygulama arasında bir köprü oluşturarak buradaki boşluğu doldurabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Temel Tasarım, Gestalt Teori, Algı, Estetik VI
When conditions of cities are investigated it is observed that historical and traditional values are lost, similar buildings with no identity are dominant, and green areas are lost. Intead at green areas, low aesthetic level architectural buildings increased. When this negativeness especially in architectural and environmental conditions is notice, development of a system for a partly solution of this problem and to have high visual effect an aesthetic buildings with identity to improve architectural and environmental conditions is selected as thesis subject. It is well know that basic design with visual effect is taught the first level at architectural education. But, it is understood that there is a gap between practice and education, because of not teaching basic design at the high levels at architectural education. Therefore, the aim of this thesis is to suggest a method at analysis according to basic design criteria and help to develop high visual quality environment. It is taught that this methodology is useful far from analysis and can be helpful for education. In this study, a method analysis with two dimensional matrix which includes basic design elements was developed and tested on a plot area. Result of this study showed that quantities such as scale-proportion, color, value etc. can be found. This methodology can also be used to identity which organisational elements such as harmony, contrast and hierarchy is effective. As a result, it may be said that this methology can be used in all environments likes traditional, historical and contemporary and design principles used for streets, cities and region etc. can be determined and may be offered to developers for new designs. This method can also be used in education to act as a bridge between practice and education and it can fill the gap in this area. Key Words: Basic Design, Gestalt Theory, Perception, Aesthetic