Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
73710		Sanayileşme süreçleri ve kalkınma ve yatırım bankaları "Teorik bir çerçeve ve Türkiye örneği" / Industrialisation period and investment and development banks "Therotical framework and Turkish case" Yazar:SERDAR ŞAHİNKAYA Danışman: DOÇ. DR. İŞAYA ÜŞÜR Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı Konu:Ekonomi = Economics Dizin:Bankalar = Banks ; Endüstri Devrimi = Industrial Revolution ; Endüstrileşme = Industrialization ; Kalkınma bankaları = Development banks ; Türkiye = Türkiye ; Yatırım bankaları = Investment banking	Onaylandı Doktora Türkçe 1998 170 s.
İki yüzyıl kadar önce, insanlık tarihinde bugün bilebildiğimiz haliyle dünyanın gelişmesine önderlik eden, ilk olarak İngiltere'de daha sonra dalgalar halinde Avrupa'da ve Kuzey Amerika'nın birkaç bölgesinde ve hatta Japonya'da yüzyıllardan bu yana hazırlanıyormuş görüntüsü veren bir değişim süreci başlamıştı. olarak tanımlanan bu süreçle birlikte üretim faaliyeti tarımdan sanayie kaymış, işçiyi ve yaşam tarzını, geçmişle modern dünyayı ve gelişmiş ülkelerle azgelişmiş ülkeleri birbirinden ayıran formlar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, söz konusu değişim sürecine ilişkin kavramsal tespitlerle birlikte, XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren hızlanan sanayileşme süreçlerinin gelişim dinamiklerine ait finansman ihtiyaçlarının tedarik biçimleri irdelenmektedir. İnceleme perspektifi Türkiye mahreçli iktisat yazınında hemen hemen ilk defa olarak Prof. Dr. Alexander Gerschenkron ve Prof. Dr. Rondo Cameron' dan esinlenilen "geri kalmışlık derecesi" ile "devlet ve sınai amaçlı kalkınma & yatırım bankalarını ifade eden ikame öğeler" kavramlarının öne çıktığı ve "finansal sistemin yapısı ve bu yapı içinde fonksiyonunu ifa etme tarzının sanayileşmenin (iktisadi kalkınmanın) daha iyi ya da kötü yönde gelişme kaydedeceği" noktasından hareket eden teorik bir çerçeveye dayanmaktadır. Bu teorik çerçeve yardımıyla, ikinci ve üçüncü bölümlerde sanayileşme ve Sanayi Devrimi üzerine bazı açıklamalarla birlikte İngiltere; Belçika ve Fransa; Alman Prenslikleri ve Almanya ile Çarlık Rusyası' ndaki sanayileşme çabalan, bu çabaların finansman yöntemleri ve özel olarak da bankaların / ihtisas bankalarının rolleri üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde de, yine "ikâme öğeler" bağlamında ve özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin yaklaşık olarak ilk otuz beş yılına ait (1923-1950) gelişmeler aktarılmakta, Cumhuriyet Türkiyesi' nin devraldığı iktisadi yapıların biçimlendiği Osmanlı İmparatorluğu'ndaki XIX. Yüzyıl gelişmelerine de bir ön tarih olarak değinilmektedir. Beşinci bölüm de Sonuç ve Değerlendirme başlığını taşımaktadır.u İkinci ve üçüncü bölümlerde sanayileşme politikalarının finansman yöntemlerinin incelendiği ülke örneklerine benzer politikalar ve kurumsal örgütlenmeler Türkiye'de de gerçekleşmiştir. Cumhuriyet sonrasını takibeden 1923- 1930 alt dönemi bir anlamda hariç tutulursa, Türkiye'de 1950'lere (ve hatta 1980 'tere) kadar iktisadi büyümenin, sermaye birikiminin lokomotifi olarak sanayi sektörü seçilmiş, ülkenin bütün ulusal kaynakları bu seçim etrafında örgütlenmiş ve sanayi sektörüne yapılan yatırımlar büyük ölçüde kamu kesimi yatırımlarının sürükleyici dinamizmiyle gelişmiştir. Sanayi ağırlıklı bu büyüme politikalarının finansmanı için yeni bir finansal örgütlenme, farklı bir ifade ile de kredi kurumlan / ihtisas bankaları oluşturma zarureti doğmuştur. Türkiye'de önceleri (çok küçük sermayeli taşra eşrafınca örgütlenen banka ve sandıklar hariç) kamu sermayeli, sonraları kamu önderliğinde özel sermayeli ihtisas bankaları kurulmuş ve bu süreçteki ihdaslarda genellikle sektörel tercih ve bu tercih dahilinde yapılanmalar hemen hep önde gelerek sektörel tercihler dahilinde ülkedeki hakim sermaye birikim modeli ve kaynak tahsisi önceliğine göre finansal kurum ve mali araç oluşturma, var olanları islâh etme ve de geliştirme faaliyetleri oldukça başarılı bir tarzda sürdürülmüş ve finansal piyasaların ana dinamikleri, ekonominin farklı bir ifade ile de mal ve faktör piyasalarının / reel sektörün teknik tercihleri ile senkronize gelişmiştir. Günümüzde de eğer sanayileşme, amaç fonksiyonuna yeniden bir değişken olarak dahil edilecekse Cumhuriyet Türkiyesi' nin ilk otuz beş yıllık uygulamaları her şeye rağmen ciddi bir esin kaynağı oluşturabilir zenginliktedir.
A revolution in history of civilisation has well started about a couple of centuries ago; which can be gathered as a fundamental evolution period that leaded todays worlds' progression. This so called extension period which way as well be defined as Industrial Revolution or Industrialisation, primarily initiated in Britain which gives the impression as if it has been preceeded for centuries; spread out in waves in Europe, in certain areas of North America & even in Japan; that shifted the production activity from agriculture to industry & innovated unrestricted alternatives for increasing the productivity of human man power & discovered means to differentiate workers which their life styles or modern world with past or even, developed countries with underdeveloped ones. This paper primarily studies the Industrial Revolution & its conceptual impacts on industrialisation. Consequently, following the second half of XIX century's accelarated industrialisation period with its progressive dynamics; the form of supply of financial needs, were first taken in to consideration based on a Turkey published joint paper, whose authors being A. Gerschenkron & R. Cameron, who studied the case with a perspective impressed on a theoretical frame. This perspective leaded by Gerschenkron, who quoted that the establishment of industrially targeted development & investment banks is quite similar to constructing thousand of miles of railways, administerting mines, constructing factories or harbours & modernising cities for the purpose of creating formal frames of industrialization via utilising the sources of capital. From this theoretical aspect, within second & third abstracts, the efforts on financial means, or in particular the role of individually specialization banks for progressing efforts (struggles) in industrialization in Britain, Belgium, France, German Duchy & Tzar ruled Russia; are taken into account.IV In the fourth abstract, derived from the theoretical frame, the role of "Industrially Targeted Development & Investment Banking" together with "Substitutional Elements" quoting the notion of "State", are studied. Thus, proceedings in Turkish Republic covering the first twentyfive years ( i.e. 1923-1950 ), based on the remodelled economical infrastructure undertaken from Ottoman Empire as a prior historical growth is considered. Last Chapter covers the conclusion & valuations. Excluding the Republic1 s sub period comprising 1923-1950; the initiation for economical growth & aggregation of capital till 1950' s or even perhaps 1980' s; industry, may be regarded as major locomotive and hence proceeded parallel to the dynamics of the state investments on a larger scale with entire " National Resources" where manipulated on this choice. Economical growth policy brought a necessity for an industry biased investment finance and thus a financial re-organization or with different wording, put forward the extreme need for Credit Institutions and specializating banking. Even with the other exampling countries that were studied, similar progressions are confirmed; which originated from state owned establishments with a like requisites involving alike valuations. In Turkey, excluding rural tiny establishments, squire owned chests & banks with small capitals there have been state lead privately capitalized specialization banking, serving irk particular to sectoral preferences & structural ecology, which has always been regarded to be a primary task. Consequently, for the past twentyfive years, the period covering 1923-1950, the aggregated capital & allocation of resources in accordance with the preferences to generate financial establishments or various other financial equipment like credit instutations ; have been carried out satisfactory^ in conjunction with major dynamics of economics; or in other words totally synchronized with the commodity & factor markets of reel sector 's technical selections.