Tez No İndirme Tez Künye Durumu
356188
Understanding soundscape in public spaces: A case study in Akköprü Metro Station, Ankara / Kamusal mekanlarda ses peyzajının irdelenmesi: Ankara,Akköprü Metro İstasyonu örneğinde
Yazar:ZEYNEP BORA
Danışman: DOÇ. DR. SEMİHA YILMAZER
Yer Bilgisi: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi / Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü / İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
Konu:Mimarlık = Architecture ; İç Mimari ve Dekorasyon = Interior Design and Decoration
Dizin:Gürültü = Noise ; Kamusal mekanlar = Public places ; Metro istasyonu = Metro station ; Ses kalitesi = Voice quality ; Ses ortamı = Soundscape ; Ses yayılması = Sound propagation
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
105 s.
2008 yılında, ISO/TC 43/SCI/WG 54 " Perceptual Assessment of Soundscape Quality of the International Organization for Standardization- Standartlaşma için Uluslararası Organizasyondaki İşitsel Peysaj Kalitesinin Algısal Değerlendirmesi" başlıklı bir çalışma grubu kurulmuştur. Grup, standardizasyon çalışmalarının ilk bölümünü " ISO 12913-1 Acoustics-Soundscape-Definition and conceptual framework - Akustik -İşitsel Peyzaj -Tanım ve kavramsal çerçeve" başlığı ile yayınlamıştır. Akustik çevre bu çalışmada, iç mekan akustik çevresi ve dış mekan akustik çevresi olmak üzere iki ana başlığa bölünmüştür. ISO/TC 43/SCI/WG 54 çalışma grubu, ISO 12913-1 ile, kamusal açık mekanlarda işitsel peyzaj kalitesinin yöntem ve parametrelerinin standardize edilmesi için çalışmakta ve akustik çevrenin insanlar tarafından algılanan pozitif ve negatif yönlerine değinmektedir. Ancak, açık mekanlardaki işitsel peyzaj kalitesi çalışmalarının yanı sıra, kapalı mekanlardaki işitsel peyzaj kalitesi çalışmaların da yapılması gerekmektedir. Bu çalışma, kamusal alan olarak seçilen bir metro istasyonundaki kapalı mekan akustik çevresini irdelemek üzere tasarlanmıştır. Çalışmanın amacı, metro istasyonu kullanıcılarının, kapalı mekana dair pozitif ve negatif algılarının araştırılmasıdır. Kapalı ve açık mekanların işitsel peyzajlarının karşılaştırmalı irdelenmesi için, Ankara' da bulunan Akköprü Metro İstasyonu ve yakın çevresi seçilmiştir. Mekanların kapalılık dereceleri bağlamında, açık mekan olarak istasyon ile aynı çevreyi paylaşan park; yarı açık mekan olarak istasyonun giriş katı ve kapalı mekan olarak da istasyonun platform katı seçilmiştir. Belirtilen üç mekanda, nesnel, öznel ve psikoakustik ölçümler yapılmıştır. Nesnel ölçümler kapsamında; A-Ağırlıklı Eşdeğer Ses Seviyesi (LeqA), Ses Basınç Seviyesi (SPL), Çınlama Süresi (RT), Konuşmanın Anlaşılabilirliği İndeksi (STI) ölçülmüştür. Öznel ölçümler kapsamında; eş zamanlı olarak, ses yürüyüşü (soundwalk) yöntemi ile ses kayıtları alınmış ve gürültü rahatsızlığı anketleri uygulanmıştır. Psikoakustik ölçümler kapsamında, mekanların, ses kayıtlarının dinleme yoluyla algılanabilirliğinin / anlaşılabilirliğinin araştırılması üzere bir dinleme testi ve anketi hazırlanmıştır. Ankette katılımcılardan kişisel bilgiler yanı sıra, dinledikleri ses kayıtlarının her biri için dört adet açık uçlu soru sorulmuş ve likert ölçeği ile hazırlanmış on yedi sıfat çifti için bir ile beş arasında değerlendirme yapmaları istenmiştir. Doksan denek dinleme testine katılmıştır. Sonuç olarak, yapılan akustik ölçümlerde elde edilen değerler, yönetmelikte izin verilen sınırın üzerinde çıkmıştır. Gürültü rahatsızlığı anketi sonucuna göre, kapalı mekandaki gürültü rahatsızlığı, açık mekandaki gürültü rahatsızlığına göre daha fazla çıkmıştır. Deneklerin yaş, cinsiyet, eğitim durumu gibi demografik özellikleri ile mekân algısı arasında kaydadeğer bir istatistiksel ilişki gözlenmemiştir. Dinleme testi sonuçlarına bakıldığında, deneklerin %70' inin mekanların açık/kapalı olduğunu doğru şekilde yanıtladıkları görülmüştür. Ancak deneklerin sadece % 55' I mekanları tanıyabilmiştir. Mekanlara özgü sembol sesler (soundmarks) benzerlik göstermiştir. Deneklerin mekanlar için kullandıkları sıfat çiftleri, açık mekanda, "memnuniyet verici", "dinlendirici", "doğal" "neşeli" iken; kapalı mekanlarda "memnuniyet verici değil", "stres yaratıcı", "yapay", "durgun" olmuştur. Anahtar Kelimeler: Ses peyzajı, ses yürüyüşü, sembol sesler, gürültü rahatsızlığı, ses kalitesi, duyumsal algı, ses tanıma
In 2008, a working group of ISO/TC 43/SCI/WG 54 "Perceptual Assessment of Soundscape Quality of the International Organization for Standardization" was established and they published the first part of standardization "ISO 12913-1 Acoustics-Soundscape-Definition and conceptual framework" In their framework the acoustic environment divides into two main categories according to places; indoor and outdoor acoustic environment. The working group ISO/TC 43/SCI/WG 54 is being to standardize the methods and parameters of soundscape quality outdoors and point out both the negative and positive aspects of sounds environment as perceived by people. Besides the soundscape quality outdoors, indoors are also needed to be studying in the field. This study has been designed to understand the indoor acoustic environment of the metro station which is chosen as a public space. Aim of this study is to find out both negative and positive aspects of indoor acoustic environment as perceived by users in metro station. In order to compare outdoor and indoor soundscape qualities, Akköprü Metro Station and its immediate surrounding were chosen as a case study in Ankara, Turkey. The park shared the same environment with metro station was chosen as an outdoor environment/open public space. Entrance of the metro station was chosen as a semi open public space and the platform of the metro station was chosen as an indoor environment/enclosed public space. Within "a degree of enclosure" context, objective, subjective and psychoacoustics parameters for soundscape quality were measured in three spaces. As objective parameters, A-Weighted Equivalent Continuous Sound Levels (LeqA), Sound Pressure Levels" (SPL), Reverberation Time (RT), Speech Transmission Index (STI) were measured. For subjective parameters, sound recordings were taken with soundwalk method and noise annoyance surveys were applied simultaneously. A listening test and a survey were prepared to understand if spaces could be recognized/understood just by hearing. For psychoacoustics parameters, questionnaires were prepared and subjects were asked to fill in personal information and for each sound recording they listen, they were asked to fill in four open ended questions and choose from seventeen adjective pairs prepared with one to five likert scale. Ninety applicants participated in a listening test. Results showed that, acoustical measurements were higher than the permissible limits given in regulations. According to the noise annoyance survey results, enclosed spaces have the highest noise annoyance rating. Demographic factors such as age, gender, education level and space recognition did not showed any significant correlation. According to the listening test results, 70% of the subjects were able to determine spaces correctly as open, semi open or enclosed. Only 55% of the subjects were able to recognize the spaces. Soundmarks of the spaces show similarities. In open spaces subjects tended to choose adjectives such as "pleasant", "calming", "natural", "joyful"; while in enclosed spaces they tended to choose adjectives such as "unpleasant", "stressing", "artificial" , "empty". Keywords: Soundscapes, soundwalk, soundmarks, noise annoyance, sound quality, auditory perception, sound recognition