Tez No İndirme Tez Künye Durumu
221659
Bodrum Yarımadası'ndaki Türk eserleri / Turkish monuments in Bodrum Peninsula
Yazar:CENGİZ GÜRBIYIK
Danışman: Y.DOÇ.DR. ŞAKİR ÇAKMAK
Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı
Konu:Sanat Tarihi = Art History
Dizin:Camiler = Mosques ; Hamamlar = Baths ; Türbeler = Tombs
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
365 s.
Ege Bölgesi'nin güneybatısında yer alan Bodrum Yarımadası, sahip olduğu doğal limanları ve bulunduğu coğrafi konum nedeniyle, ilk çağlardan bu yana sürekli bir yerleşim yeri olma özelliğini taşımaktadır. Halikarnassos gibi önemli bir antik kentin üzerine kurulmuş olan Bodrum, Menteşe Beyliği'nin hakimiyetine girdiğinde artık o eski ihtişamını yitirmiş olmasına rağmen, önemini korumuştur. Bir dönem Rodos Şövalyeleri'nin egemenliğine giren kent, XVI. yüzyılda tekrar Türklerin eline geçmiştir. XVIII. yüzyılda bir tersane inşasıyla birlikte bölgede önemli gelişmeler başlamış ve imar faaliyetleri gözle görülür biçimde artmıştır. Günümüze kalabilen Osmanlı yapılarının bir çoğu bu dönemde inşa edilmiştir. Merkezde yer alan yapıların, özellikle tersane ve kale arasındaki iç liman çevresinde yoğunlaştığı gözlenmektedir. Bodrum Yarımadası'nda günümüze ulaşabilmiş 27 cami, 6 namazgâh, 2 hamam, 1 han ve 1 türbe olmak üzere toplam 37 yapı bulunmaktadır. Bu yapılardan 10'u kent merkezinde, 27'si ise bağlı köylerde inşa edilmiştir. Yapıların birçoğu kendi döneminin mimari özelliklerini yansıtmaktadır. Bunun yanında, bazı yapıların plan özellikleri bakımından Akdeniz'e komşu bölgelerdeki yapılarla olan benzerliği, mimari bir etkileşimi göstermesi bakımından dikkat çekicidir. İncelediğimiz yapıların bir kısmı az ya da çok değişikliğe uğramış olsa da hala ayaktadır. Diğer bir kısmı ise içinde bulunduğu köyle birlikte terkedilmiştir. Terk edilen köylerdeki yapılar tüm dış etkenlere açık olduğundan günden güne daha da yıpranmaktadır. Özellikle namazgahlar, basit kuruluşları ve bulundukları konum nedeniyle bu tahribattan en çok etkilenen yapılar arasındadır. Bir daha geri dönüşü olmayacak zararlara yol açmamak için, bu yapıların hak ettikleri ilgiyi görmeleri ve aslına uygun olarak onarılmaları gerekmektedir.
Bodrum Peninsula, lying on the South-Western corner of Aegean Region of Turkey has continuously been inhabited since early historical times, owing to its favorable location and the natural harbors it has. By the time, the town of Bodrum, built on the site of the important ancient town of Halicarnassos, came under the rule of the Emirate of Menteşe, it had lost much of her former glory but stil retained her importance. Ruled by The Knights of Rhodes for a period of time, Bodrum was re-captured by Turks in XVI. century. The opening of a shipyard in XVIII. century led to noteworthy developments in the peninsula and construction activities markedly increased. Many of the Ottoman era buildings stil standing were built during that century. The buildings in the town center are clustered in the inner harbor area, between the shipyard and the fortress. Today we can count 27 mosques, 6 namazgah, 2 Turkish bathes, 1 inn and 1 tomb, in total 37 Ottoman era buildings in Bodrum Peninsula. Nine of these buildings are in the town center while the remaining 28 are in the outlying villages. Many of the buildings reflect the characteristics of the architectural style of the period. Also, the fact that some of these buildings show similarities of architectural plan with buildings in other areas around the Mediterranean sea, points to a two-way influence. Some of the structures we have studied are still intact, altough have been altered to varying extent. Others are in villages that have been deserted. The buildings that have been left to themselves are pounded by the forces of nature and wearing down day by day. Especially the namazgah, due to their simple structures and locations, are more prone to natural destruction. In order to prevent irreversible damages, these buildings need to receive the attention they deserve and be restored properly to their original looks.