Tez No İndirme Tez Künye Durumu
116159 Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
AFLP markers in molecular characterization and genetic relationship analysis of triticum ssp. in Turkey and bulk segregant analysis for determination of linked yellow rust resistance marker / AFLP markörü kullanılarak Türkiye'deki triticum alttürleri arasında moleküler karakterizasyon ve genetik ilişki analizi yapılması ve birleştirilmiş açılan populasyon analizi kullanılarak sarı pas dirençlilik genine bağlantılı markör saptanması
Yazar:FİGEN YILDIRIM
Danışman: DOÇ. DR. MAHİNUR S. AKKAYA
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Biyoteknoloji = Biotechnology
Dizin:AFLP = AFLP ; Buğday = Wheat ; Genetik = Genetics ; Sarı pas hastalığı = Yellow rust disease
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
139 s.
oz 'AFLP' MARKORU KULLANILARAK TÜRKİYE'DEKİ TRJTICUM ALTTÜRLERİ ARASINDA MOLEKÜLER KARAKTERİZASYON VE GENETİK İLİŞKİ ANALİZİ YAPILMASI VE BİRLEŞTİRİLMİŞ AÇILAN POPULASYON ANALİZİ KULLANILARAK SARI PAS DİRENÇLİLİK GENİNE BAĞLANTILI MARKÖR SAPTANMASI Yıldırım, Figen Yüksek Lisans, Biyoteknoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr.Mahinur S. Akkaya Ortak Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Aykut Kence Eylül 2001, 121 sayfa 'Bereketli Hilal' bölgesinin içinde bulunan Güney Doğu Anadolu buğdayın kökeninin, çeşitliliğinin merkezi ve dirençlilik genlerinin potansiyel kaynağı olduğu kabul edildiği için, Türkiye'nin buğday ve sarı pas hastalığı açısından önemi büyüktür. Çoğaltılmış Parça Uzunluk Polimorfızmi (ÇPUP) teknolojisi Zabeau ve çalışanları tarafında Keygene'de geliştirilmiş bir teknoloji olup (Zabeau, 1992; Zabeau and Vos, 1993; Vos et al, 1995), bu tezde kapsamlı bir şekilde iki farklı çalışmada kullanılmıştır.Birinci çalışma ÇPUP moleküler markör sistemi kullanılarak Triticıım alttürleri arasında genetik ilişkilendirme analizi yapılmasıdır. ÇPUP yüksek düzeyde bilgilendirici, tekrarlanabilir, güvenilir ve az masraflı bir yöntemdir. Bunun sonucunda, Türkiye'den toplanmış 70 aksesyondan oluşan altı Triticum alttürünün (dört tanesi yabanıl ve iki tanesi evcilleştirilmiş olup, bugünkü ekmeklik ve durum buğdayının atalarıdır) analizinde değerli bilgi oluşturmuştur. ÇPUP'nin çalışmadaki ikinci kullanım alanı ise, sarı pas dirençlilik genine bağlı markör tesbitindedir. Bu bölümde, ÇPUP Birleştirilmiş Açılan Populasyon Analizi (BAPA) için kullanılmıştır. BAPA yaklaşımının dışında, buğdayın en önemli hastalığı ve Türkiye'de üretim veriminin büyük ölçüde azalmasına neden olan sarı pasa karşı dirençlilik genlerine bağlı markör tesbiti için, Dirençlilik Gen Analogları (DGA) yö ntemi kullanılmıştır. DGA yaklaşımında dejenere primerler, Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) sonucunda birleştirilmiş dirençli DNA ve birleştirilmiş hassas DNA karşılaştırılmasında kullanılmıştır. Anahtar kelimeler: Çoğaltılmış Parça Uzunluk Polimorfızmi (ÇPUP), yabanıl, evcilleştirilmiş, buğday, genetik ilişkilendirme, Birleştirilmiş Açılan Populasyon Analizi (BAPA), sarı pas, Dirençlilik Gen Analogları (DGA). vı
ABSTRACT AFLP MARKERS IN MOLECULAR CHARACTERIZATION AND GENETIC RELATIONSHIP ANALYSIS OF TRITICUM SSP. IN TURKEY AND BULK SEGREGANT ANALYSIS FOR DETERMINATION OF LINKED YELLOW RUST RESISTANCE MARKER Yıldırım, Figen M. S., Department of Biotechnology Supervisor: Assoc. Prof. Dr.Mahinur S. Akkaya Co-supervisor: Prof.Dr.Aykut Kence September 2001, 121 pages Turkey has a unique importance in terms of wheat and yellow rust disease, since: South East Anatolia, involved in the Fertile Crescent, is considered to be the center of origin and diversity of wheat, possessing potential sources of resistance genes. Amplified Fragment Length Polymorphism (AFLP) technology developed by Zabeau and colleagues at Keygene (Zabeau, 1992; Zabeau and Vos, 1993; Vos et al., 1995), have been extensively utilized in this thesis study for two different approaches. The first one is genetic relationship analysis of Triticum subspecies by using AFLP as the molecular marker system. AFLP is a highly informative, reproducible, mreliable and cost effective method. Thus, it produced valuable information for the analysis of six Triticum subspecies populations (four wild and two domesticated forms wheat subspecies which are the ancestors of today's' bread wheat and durum wheat) formed from 70 individual accessions collected from Turkey. The second usage of AFLP was the determination of yellow rust resistance marker. In this part of the study AFLP is used for Bulk Segregant Analysis (BSA). Apart from BSA another approach was the use of Resistance Gene Analogs (RGA) method in an attempt to detect a marker for yellow rust resistance, major disease of wheat resulting in great yield lost in Turkey. In RGA approach, the degenerate primers were used to detect the difference between resistant bulk and susceptible bulk via Polymerase Chain Reaction (PCR). Key words: Amplified Fragment Length Polymorphism (AFLP), wild, domesticated, wheat, genetic relationship, Bulk Segregant Analysis (BSA), yellow rust, Resistance Gene Analogs (RGA). IV