Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
310966		1923-1950 yılları arasında Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren kurumların Türk eğitim tarihindeki yeri üzerine bir araştırma / An investigation of the place occupied by the institutions that trained Turkish language and literature teachers between the years 1923-1950 in Turkish educational history Yazar:BURCU ÖZTÜRK Danışman: PROF. DR. LEYLÂ KARAHAN Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı / Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Edebiyat = Literature ; Edebiyat dersi = Literature lesson ; Eğitim kurumları = Education establishments ; Eğitim tarihi = Educational history ; Türk dili ve edebiyatı = Turkish language and literature ; Türk eğitim tarihi = Turkish education history ; Türkçe = Turkish ; Türkçe dersi = Turkish lesson ; Öğretmen yetiştirme = Teacher training	Onaylandı Doktora Türkçe 2012 445 s.
Araştırma, Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren kurumların Cumhuriyetin ilânından 1950 yılına kadar olan süreçte değişik boyutlarıyla değerlendirilerek Türk eğitim tarihindeki yerinin belirlenmesi amacını taşımaktadır.Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma konusu ile ilgili bilgi edinmek amacıyla literatür incelemesi yapılmış, araştırmanın amaçlarını cevaplamaya yarayacak veriler değerlendirilmiştir. Söz konusu kaynaklar, Gazi Eğitim Enstitüsü Arşivi, İstanbul Üniversitesi Arşivi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arşivi, Talim ve Terbiye Yayımlar Dairesi Arşivi, Başbakanlık Devlet Arşivi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Millî Kütüphane ve Üniversite Kütüphanelerinden elde edilmiş, birbiriyle karşılaştırılarak çözümlenip değerlendirilmiştir.Bu araştırmanın çalışma evrenini, 1923-1950 tarihleri arasında Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren Yüksek Öğretmen Okulları, Eğitim Enstitüleri ve Edebiyat Fakülteleri oluşturmaktadır. 1923-1950 yılları arasında branş öğretmeni yetiştiren üç eğitim enstitüsü bulunmaktadır. Bunlar, Ankara-Gazi, İstanbul-Çapa, Balıkesir-Necatibey Eğitim Enstitüleridir. Gazi Eğitim Enstitüsü program ve yönetmeliklerinin uygulandığı bu enstitülerde açıldıkları tarihten 1950 yılına kadar Türkçe / Edebiyat adı altında ayrı bir bölüm bulunmaması nedeniyle bu araştırmada Gazi Eğitim Enstitüsü incelenmiştir. Yine araştırmanın kapsamına 1923-1950 yılları arasında edebiyat öğretmeni yetiştiren ve üniversite ile Millî Eğitim Bakanlığının ortak kurumu olan İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu alınmıştır. Ayrıca öğretmen yetiştirmeye hizmet etmiş iki önemli kurum olan İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi araştırmada ele alınmaktadır.Giriş bölümünde çalışmanın amacı, önemi ve sınırlılıklarına, varsayımlara, konu ile ilgili araştırmalara ve tanımlara yer verilmiştir.Kavramsal çerçevede, Türkiye'de öğretmen yetiştirme sistemine genel bir bakış yapılarak Osmanlı ve Cumhuriyet Döneminde öğretmen yetiştirme sistemi değerlendirilmiştir.Bulgu ve yorumlarda 1923-1950 yılları arası Türkçe ve edebiyat öğretmeni yetiştiren kurumlar olan Yüksek Öğretmen Okulu, Gazi Eğitim Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi tarihî gelişimleri, yapı ve işleyişleri, programları, verdikleri eğitim, öğretim elemanları, öğrenci kayıt ve kabul şartları, ders geçme ve mezuniyet şartları, mezunları ve yetiştirdikleri öğretmenler açısından değerlendirilmiştir.Sonuç bölümünde kurumların değerlendirmesi yapılarak, Türk Eğitim Tarihindeki yer ve önemleri üzerinde durulmuş ve konu ile ilgili çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
The study aims at evaluating the institutions that trained Turkish Language Teachers and Literature Teachers within the period from the declaration of the Turkish Republic until 1950 in various aspects, and determining their places in Turkish Educational History.A screening model was employed in the study. In order to obtain information relevant to the study, a literature review was carried out, and the data that helped answer the research objectives were evaluated. Archives of Gazi Institute of Education, Archives of Istanbul University, the Archive of the Faculty of Languages, History and Geography, Archive of Turkish Educational Publications Department, State Archives of the Prime Ministry, Ottoman Archives of the Prime Ministry, The National Library and university libraries provided the relevant data for the study, all of which thereafter were compared with each other, analyzed and evaluated.The population of the study comprises Teachers? High Schools, Institutes of Education, and Faculties of Literature that trained Turkish Language and Literature teachers between the years 1923 and 1950. There existed three Institutes of Education that trained in-field-teachers between the years 1923 and 1950: Gazi Institute of Education (Ankara), Çapa Institute of Education (İstanbul), Necatibey Institute of Education (Balıkesir). Those three institutes adopted the programs and regulations of Gazi Institute of Education; and they did not have separate Turkish Language and/or Literature departments from the time they were founded till 1950. Therefore, this study investigates Gazi Institute of Education. The study also covers İstanbul Teachers? High School, a corporation of İstanbul University and the Ministry of National Education, which trained Literature teachers in the years between 1923 and1950. The study also deals with İstanbul University and Ankara University, two important educational institutions that served for the training of teachers.The aim, significance and limitations of the study and hypotheses, researches regarding the subject and definitions were presented in the introduction chapter of the dissertation.Within in the conceptual framework, after giving a general overview of the teacher training system in Turkey, teacher training systems of Ottoman and Republic periods were evaluated.In the findings and interpretations chapter, Teachers? High School, Gazi Institute of Education, İstanbul University and Ankara University which served as institutions training Turkish and Literature Teachers between 1923 and 1950 were evaluated in terms of historical developments, structures and processes, programmes, the education they provided, instructors, student registration and acceptance requirements, requirements for passing a course and graduation and their graduates and the teachers they trained.In the results chapter, after evaluating the institutions, their place and importance in the History of Turkish Education were pointed out and a variety of recommendations regarding the subject were made.