Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
753365		Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Adıyaman'da gayrimüslimler (Behisni, Hısnımansur, Kâhta, Gerger, Samsat) / Non-muslims in Adıyaman from Tanzimat to the Republic (Behisni, Hısnımansur, Kâhta, Gerger, Samsat) Yazar:NAZİM ASLAN Danışman: DOÇ. DR. SEYDİ VAKKAS TOPRAK Yer Bilgisi: Adıyaman Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:	Onaylandı Doktora Türkçe 2022 264 s.
Osmanlı Devleti çeşitli dil, din ve ırka sahip milletlerin birlikte yaşadığı kozmopolit bir yapıya sahipti. Ülkede yaşayan gayrimüslimler din veya mezheplerine göre sınıflandırılmış ve millet sistemi olarak ifade edilen bir sistemle idare edilmiştir. Bu çalışmada Tanzimat Fermanı (1839) ile Cumhuriyetin ilanı (1923) arasındaki süre zarfında Adıyaman'daki gayrimüslimler (Ermeni ve Süryaniler) ele alınmıştır. Çalışma kapsamında gayrimüslimlerin yaşadığı yerler, nüfus yapıları, iktisadi ve dini hayatları incelenmiştir. Ayrıca 1895 yılında şehirde meydana gelen Ermeni olayları ile sevk ve iskân kanununun uygulanması ve sosyal hayatta yaşanan gelişmeler üzerinde durulmuştur. Böylelikle Adıyaman gayrimüslimlerinin durumu bir bütün halinde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ana kaynağını Osmanlı arşivi belgeleri oluşturmuştur. Arşiv belgelerinin dışında ayrıca Diyarbekir ve Mamuretülaziz vilayet salnameleri, Hısnımansur ve Behisni şer'iyye sicilleri ve gayrimüslimler üzerine yapılmış telif eserler, makaleler ve tezlerden de istifade edilmiştir. Adıyaman'daki gayrimüslimlerle ilgili müstakil bir çalışma bulunmamaktadır. Dolayısıyla yapılan çalışmanın bu konudaki boşluğu doldurması ve Adıyaman tarihine katkı sunması hedeflenmiştir. Anahtar Kelimeler: Adıyaman, Gayrimüslim, Ermeniler, Süryaniler, Osmanlı Devleti.
Ottoman state has a cosmopolitian structure in which different language, religion and ethnic components had lived together. Non-Muslims in the Ottoman state, had ruled with "millet system" in which they were classified according to their religion and sects. In this study, the non-Muslims (Armenians and Syrians) in Adıyaman during the period between the Tanzimat Edict (1839) and the proclamation of the Republic (1923) were discussed. Within the scope of the study, the places where non-Muslims live, their population structures, their economic and religious lives are examined. In addition, the Armenian events that took place in the city in 1895, the implementation of the law of relocation and resettlement and the developments in social life were emphasized. Thus, the situation of non-Muslims in Adıyaman has been tried to be revealed as a whole. The main source of the study was Ottoman archive documents. Apart from archive documents, Diyarbekir and Mamuretülaziz provincial yearbooks, Hısnımansur and Behisni court records and copyrighted works, articles and theses on non-Muslims have also been utilized. There is no seperate study on non-Muslims in Adıyaman. Therefore, it is aimed that the study will fill the gap on this subject and contribute to the history of Adıyaman. Keywords: Adıyaman, Non-Muslims, Armenians, Syrians, Ottoman Empire.