Tez No İndirme Tez Künye Durumu
461965
An evaluation model for Turkish cities in the context of smart city / Akıllı kent bağlamında Türk kentleri için bir değerlendirme modeli
Yazar:METE ADIGÜZEL
Danışman: PROF. DR. SERAP KAYASÜ
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir Planlama Ana Bilim Dalı
Konu:Şehircilik ve Bölge Planlama = Urban and Regional Planning
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
155 s.
Yapılan çalışmalar, 1960'lı yıllarda %34 ve günümüzde %54 olan kentleşme oranının günden güne artarak 2050 yılında %66'ya ulaşacağını göstermektedir. Bu sonuçlar sadece kentlerin değil, tüm dünyanın trafik sıkışıklığı, hava kalitesinin kötüleşmesi ve kaynakların tüketilmesi gibi birçok konuda büyük problemlerle karşılaşacağı anlamına gelmektedir. Şayet akıllı çözümler geleneksel çözümlere entegre edilmezse bu problemleri çözmek için geleneksel çözümler yetersiz kalacaktır. Bu çözümleri entegre etmek için akıllı kent kavramı bir kaç on yıldan beri ortaya atılmıştır. Günümüzde birçok kent yöneticisi, teknoloji firmalarının da desteğiyle kendi şehirlerini akıllı kent olarak tanıtmaktadırlar. Buna bağlı olarak, akıllı kentleri değerlendirmek amacıyla yapılan birçok çalışma, kentlerin akıllılık performansının ölçülmesi ve bu kentlerin uygulamalarının değerlendirilmesi üzerine yoğunlaşmaktadır. Fakat ne yazık ki Türk kentleri bu çalışmaların içine henüz yeterince dâhil olamamıştır. Bu araştırma, daha önceden yapılan analizler yardımıyla elde edilen bazı faktörler ve göstergeler yoluyla Türk kentlerinin akıllı kent bağlamında değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Bu şekilde, akıllı kentleri yönlendirmeyi amaçlayan bazı politik tartışma noktaları geliştirilebilecektir. Bu çalışmayı yapabilmek için öncelikle, akıllı kent özellikleri, faktörleri ve göstergeleri Türk kentleri özeline uyarlanmıştır. Bunların ışığında, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden çalışma için en uygun olan 4 tanesi seçilmiştir. Bunlar; GRA, TOPSIS, SAW ve PROMETHEE'dir. Bu yöntemlerden çıkan sonuçlara göre, ArcGIS 10.2 programı yardımıyla akıllı kentlerin Türkiye'deki durumunu gözlemlemek ve değerlendirmek için tematik haritalar oluşturulmuştur. Son olarak, bu sonuçlar arasındaki ilişkiyi gözlemleyebilmek için Spearman Korelasyon testi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç puanları, İstanbul ve Ankara'nın tartışmasız Türkiye'nin en akıllı kentleri olduğunu gösterirken, diğer uçtaki kentleri belirlemenin oldukça karmaşık bir görev olduğunu göstermektedir.
Researches indicate that urbanization rate has increased day by day, from 34% in 1960 up to 54% in 2015, and is expected to reach 66% in 2050. This means that not only urban areas, but the world will also be confronted with big problems, such as traffic congestions, bad air quality, depletion of resources, and so on. In order to solve these problems, traditional solutions will be inadequate if they are not integrated with smart solutions. The term smart city has emerged in the last few decades in order to integrate these solutions. City managers encouraged by technology firms have latterly introduced their cities as smart cities. Correspondingly, most of the studies concerning smart cities have quite recently concentrated on the evaluation and ranking process of smartness of the cities in order to show the performance of smart cities. Unfortunately, Turkish cities have not yet been included in these evaluations effectively. This research aims to evaluate Turkish cities with regard to their smartness by certain factors and indicators that have been derived through careful analyses of earlier studies. Eventually, it is intended to develop some starting points concerning certain policies in order to navigate smartness processes of cities. In accordance with this purpose, characteristics, factors, and indicators of smart cities have been particularly adapted for Turkish cities. In the light of these, four multi-criteria decision analysis methods (MCDA) have been chosen including, GRA, TOPSIS, SAW, and PROMETHEE, as the most suitable methods for the study. According to the results, thematic maps have been created using ArcGIS 10.2 software in order to observe and evaluate smartness of Turkish cities on the map. Finally, Spearman's correlation test is used to define relationships between methods and choose the most significant one. Although the final scores show that Istanbul and Ankara are undoubtedly the smartest cities in Turkey, defining the least smart cities has proven to be a difficult task.