Tez No İndirme Tez Künye Durumu
578654
Kapıdağ Yarımadası (Marmara Denizi) biyotasında Polonyum 210 (210PO) aktivitesinin belirlenmesi / Determination of Polonium 210 (210PO) activity in biota of Kapıdağ Peninsula (Sea of Marmara)
Yazar:EREN NURAL
Danışman: PROF. DR. LÜTFİYE ERYILMAZ ; PROF. DR. ÖNDER KILIÇ
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı / Hidrobiyoloji Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:Polonyum = Polonium
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
61 s.
Bu tez çalışması kapsamında, Kapıdağ Yarımadası'nın bazı omurgalı ve omurgasız türlerinde 210Po aktivite konsantrasyonları incelenmiştir. Yapılan bu çalışma ile Kapıdağ Yarımadası çevresi denizel türlerinde 210Po aktivite seviyeleri ilk kez ortaya konulmuştur. Çalışmanın arazi süreci sonunda 14 omurgalı tür ve 9 omurgasız tür olmak üzere toplamda 23 farklı tür elde edilmiştir. Bu türler içerisinde balık örneklerinin kas, solungaç, sindirim sistemi ve karaciğer dokuları ayrı ayrı, diğer omurgasız canlıların ise yumuşak dokularının tamamı 210Po ölçümleri için kullanılmıştır. Örneklere uygulanan radyokimyasal işlemler sonrasında 210Po aktiviteleri alfa spektrometresi (ORTEC Alpha Ensemble) kullanılarak ölçülmüştür. Yapılan ölçümler sonucunda tüm türler içerisinde en yüksek 210Po aktivitesi hamsi balığının (Engraulis encrasicolus) sindirim sisteminde 4450 ± 32 Bq kg-1 olarak, en düşük 210Po aktivitesi ise dikenli vatoz balığının (Raja clavata) kas dokusunda 1,0 ± 0,6 Bq kg-1 olarak bulunmuştur. Elde edilen veriler doğrultusunda 210Po birikiminin farklı türler ve türlerin farklı dokuları bakımından değerlendirmesi yapılarak literatürdeki diğer veriler ile karşılaştırılmıştır. Buna göre çalışma alanında bulunan aktivite konsantrasyonlarının literatürde yayınlanmış değerler aralığında yer aldığı görülmüştür. Yapılan istatistik analizi sonucunda 210Po birikimi bakımından dokular arasında anlamlı (P<0,05) farklar belirlenmiştir. Dokular içerisinde en yüksek aktivite sindirim sisteminde ve karaciğerde gözlenmiştir. Tüketilen balıklarda doz hesabı yapılarak insanların balık tüketimi ile maruz kaldıkları 210Po doz değerleri belirlenmiştir. Çalışılan türler arasında hamsi (E. encrasicolus) tüketiminin insanlarda 210Po kaynaklı en yüksek radyasyon dozuna neden olduğu bulunmuştur. Yapılan çalışma ile elde edilen veriler bu bölge için ilk olup yapılacak çalışmalar için referans niteliği taşımaktadır.
In the present study, the activity concentrations of 210Po were investigated in some vertebrate and invertebrate species of Kapıdağ Peninsula. This study provides that the activity levels of 210Po of Kapıdağ Peninsula were revealed for the first time. A total of 23 species (14 vertebrate and 9 invertebrate) were examined. Muscle, gill, digestive system and liver tissues of fish specimen and total soft tissues of select invertebrates were used for the measurements. After the radiochemical procedures applied to the samples, 210Po activities were measured using an alpha spectrometer (ORTEC Alpha Ensemble). As a result of the measurements, the highest 210Po activity was found to be 4450 ± 32 Bq kg-1 in the digestive system of anchovy (Engraulis encrasicolus) and the lowest 210Po activity was found to be 1,0 ± 0,6 Bq kg-1 in the muscle tissue of spiny stingray fish (Raja clavata). According to the obtained data, 210Po accumulation was evaluated in terms of select species and different tissues of the species and compared with other data in the literature. Accordingly, the activity concentrations in the study area were found to be within the range of published values in the literature. As a result of statistical analysis, significant differences (P <0.05) were found between tissues in terms of 210Po accumulation. The highest activity was observed in the digestive system and liver tissue. Po-210 radiation dose due to consumption of fish by human was calculated. The highest dose of 210Po was calculated for anchovy (E. encrasicolus). The data obtained from this study are the first for this region and serve as baseline data for further studies.