Tez No İndirme Tez Künye Durumu
118020 Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Acorus calamus L. rizomları ve yaprakları üzerinde farmakognozik ön araştırmalar / Pharmacognostic pre-examination on the rhizomes and the leaves of Acorus calamus L.
Yazar:MARK BAHAR
Danışman: PROF. DR. ALİ H. MERİÇLİ
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Farmakognozi Ana Bilim Dalı
Konu:Eczacılık ve Farmakoloji = Pharmacy and Pharmacology
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
74 s.
Acorus calamus rizomları çok eski zamanlardan beri tedavi edici etkilerinden dolayı halk arasında kullanılmaktadır. 1960'lı yıllardan itibaren yapılan bilimsel çalışmalar bitkinin tedavi edici etkisinin yanında, rizom uçucu yağında bulunan p-asaron bileşiğinin potansiyel karsinojen bir etkisi bulunduğunu ve dolayısıyla drogun kullanımının kontrol altında tutulmasını önermişlerdir. İleri çalışmalar, Acorus calamus L. türünün birbirinden farklı 3 varyetesi olduğunu ve uçucu yağdaki p-asaron içeriğinin kromozom sayışma bağlı olarak varyeteler arasında çok değişken olduğunu ortaya koymuştur. Örneğin K. Amerika'da bulunan A. calamus var. americanus uçucu yağında P-asarona rastlanmamasına karşın, Hindistan'da yetişmekte olan A. calamus var. angustatus'un. bu maddeyi %95'e varan oranlarda içerdiği görülmüştür. Avrupa'da ve Türkiye'de yetişen varyete olan Acorus calamus var. calamus örneklerinin drog olarak kullanılmakta olan rizomlarının uçucu yağı %7-8 arasında P-asaron içermektedir. Avrupa Birliği Komisyonu, %10'un altında P-asaron içeren varyetelerin kullanımına izin vermiştir. Yaptığımız çalışmada, birincil amacımızı Yeniçağa' dan toplanılmış olan Acorus calamus L. rizomlarının P-asaron içeriğinin ve bunun yanında rizom ve yapraklara ait uçucu yağdaki tüm bileşiklerin GC-MS metodu ile tanımlanması oluşturmuştur. Ayrıca bitkinin yapraklan, flavon bileşikleri içeriği açısından incelenmiştir. GC-MS sonuçlan, rizom uçucu yağındaki p-asaron miktarının %8.5 olduğunu ve bunun yanında başlıca bileşikler olarak şiyobunonlar (% 12,88), akoron (% 10,55), (+)-3,8- dimetil-5(l-metiletiliden)l,2,3,4,5,6,7,8-oktahidroazulen-6-on (% 5,44), kamfen (% 4,08), kafur (% 4,2), a-selinen (%3,65), kalaren (% 2,9), aristolen (%2,05), A-kadinen (%1,9), Linalool (% 1,32) ve /ram-metilizoöjenol (%1) içerdiğini göstermiştir. Yaprak uçucu yağı üzerinde yapılan çalışmalarda, bu uçucu yağın ana maddesi olarak P-asarona (% 46.8), bunun yanında başlıca maddeler olarak P-karyofilen (% 4,68), (+)-3,8-dimetil-5(l-metiletiliden)l,2,3,4,5,6,7,8-oktahidroazulen-6-on (%4,15), a- asaron (% 4,07), limonen (% 3,97 ), linalol (% 2,99), cis-osimen (% 2,48), \,A-trans-\,l -trans akorenon (%2,26), bisiklogermakren (%2,1 1) ve kafur (% 2,08) saptanmıştır. 50Bitkinin yapraklarından iki flavon diglikoziti izole edilmiş ve yapılan spektroskopik metotlar ve İTK yardımı ile luteolin-7-diglikozit ve apigenin-7-diglikozit olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, Yeniçağa örneğine ait Acorus calamus rizomunun P-asaron içeriği açısından Avrupa Topluluğu' nda belirlenen üst sınırının altında olduğu ve tıbbi amaçlı kullanımında fazla sakınca olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca bitkinin yapraklarının flavon açısından fakir olduğu görülmüştür. 51
Rhizomes of Acorus calamus have been used since the ancient times owing to their medical properties. Since 1960, the researches carried on this plant while elucidating the pharmacological properties of Acorus calamus, have also focused on the 0- asaron content of the essential oil derived from the rhizomes of this species. Owing to the potential carcinogen activity of this compound, these studies have recommended various restrictions on the usage of this plant. It has been discovered by further investigations that Acorus calamus has 3 distinct varieties; and also that the p-asaron content varies greatly between the varieties, depending on the different chromosome number of the varieties. For instance, while the variety growing in N. America, A. calamus var. americanus, is virtually "asarone-free", the variety growing in tropical regions and mainly in Asia, A. calamus var. angustatus, may yield high quantities of P-asaron in the essential oil from the rhizomes, sometimes even reaching as high as 95%. The variety growing mainly in Europe and Türkiye, Acorus calamus var. calamus, usually contains less than 10% p-asarone in the volatile oil from the rhizomes. The limits set by the European Commission for the consumption or usage of the rhizomes of Acorus calamus require that the P-asaron content be less than 10%. In our studies, the primary aim was to determine the constituents of the essential oil of both the leaves and the rhizomes via GC-MS, specially focusing on the P~ asaron content of the latter. The leaves of the plant have been examined for their flavonoid content. The GC-MS investigation showed that the main constituents of the rhizome essential oil from Acorus calamus were as follows: Shyobunones (12,88%), acorone (10,55%), p-asarone (8,5%) (+)-3,8-dimethyl-5(l-methylethyliden)l,2,3,4,5,6,7,8- octahydroazulene-6-one (5,44%), camphen (4,08), camphor (% 4,2), a-selinene (3,65%), calarene (2,9%), aristolene (2,05%), A-cadinene (1,9%), linalool (1,32%) and frans-methyl isoeugenol (1%). The constituents of the leaf essential oil have been determined as: p-asaron (46.8%) (main constituent), P-caryophyllin (4,68%), (+)-3,8-dimethyl-5(l- methylethyliden)l,2,3,4,5,6,7,8-octahydroazulene-6-one (%4,15), a-asaron (% 4,07), limonene (3,97%), linalool (2,99%), ds-ocimen (2,48%), \,A-trans-\,l -trans acorenone (%2,26), bicyclogermacrene (%2,1 1) and camphor (2,08%). 53Two flavon diglucosides have been isolated from the leaves of Acorus calamus and have been determined as luteoline 7-diglucoside and apigenine 7-diglucoside by means of spectroscopic and chromatographic processes. Consequently, the rhizomes of Acorus calamus collected from Yeniçağa, Turkey tally with the decision of the Scientific Committee of European Commission; therefore it may be concluded that although the rhizomes may be medically used, the p-asaron content has to be taken into account and should not be used continuously over a long period of time or in high doses. It has also been observed that the plant is not rich in flavonoid compounds. 54