Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
119113	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	A Study on the use of activated carbon to remove color in the sugar / Şekerdeki renk vericileri gidermek için aktif karbon kullanımı hakkında bir çalışma Yazar:HUMPHREY LUMADEDE MUDOGA Danışman: PROF. DR. HAYRETTİN YÜCEL ; PROF. DR. SUZAN KINCAL Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı Konu:Kimya Mühendisliği = Chemical Engineering Dizin:Aktif karbon = Activated carbon ; Renk giderme = Decolorization ; Renklendiriciler = Chromophore ; Şeker = Sugar ; Şeker şurubları = Sugar syrups	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2002 120 s.
öz ŞEKERDEKİ RENK VERİCİLERİ GİDERMEK İÇİN AKTİF KARBON KULLANIMI HAKKINDA BİR ÇALIŞMA Mudoga, Humphrey Lumadede Yüksek Lisans, Kimya Mühendiliği Bölüm Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Hayrettin YÜCEL Ortak Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Suzan KINCAL Ocak 2002, 101 sayfa Aktif karbon şeker şurubunun renk giderilmesinde kullanılır. Ya sadece renk giderme basamağında ya da iyon değiştirme işleminde ağartma basamağinda kullanılır. Şeker şurubundaki renk giderme şekerin kristalizasyonunu geliştirir ve şeker kaybını azaltır. Bu çalışmada, bir araştırma grubu tarafından Türkiye yerel şeker pancarından üretilen aktif karbonun fiziksel (yığın yoğunluğu) ve kimyasal (kül, pH ve iletkenlik) karekterizasyonu yapılmıştır. Yüzey alan, gözenek boyutu ve mikrogözenek hacmi belirlendi. Aynı zamanda bu özellikler renk adsorpsiyon özellikleri (iyot sayısı, melas renk uzaklaştırması, şeker pancarı şurubu ve ham şeker renk giderme verimi) için de bulundu. Çalışmada şurubun renk giderilmesi üzerinde karbon ağırlığı/şurub hacmi oranının etkisi incelendi ve Freundlichizoterm denkliği şeklinde modellendi. Sonuçlar şeker pancarı küspesinden elde edilen 750° C de ve 5 saat fosforik asit ile aktifleştirilen üründen ticari aktif karbona en yakın verim elde edildi. Şuruptan renk gidermenin süzmenin de bir fonksiyonu olduğu görüldü. Renk giderme çoğunlukla karbonlardaki yüksek yüzey alanı değerlerinden dolayı gerçekleşmektedir. Şeker pancarından elde edilen aktif karbonların çoğunda verimin düşük olması düşük yüzey alanları yanında kül oranının da yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Pancardan elde edilen karbonlar şeker fabrikalarında kullanılan odun ve kömürden elde edilen aktif karbonlara göre daha ucuz bir malzeme olabilir. Anahtar Kelimeler : Şeker şurubu, aktif karbon, renk giderme. VI
ABSTRACT A STUDY ON THE USE OF ACTIVATED CARBON TO REMOVE COLOR IN THE SUGAR Mudoga, Humphrey Lumadede M.Sc. Department of Chemical Engineering Co - Supervisor: Prof. Dr. Hayrettin YÜCEL Prof. Dr. Suzan KINCAL January 2002, 101 pages Activated carbon can be used for the decolorization of sugar syrup (thick juice). It can either be used as a single decolorization step or as a polishing step in combination with ion exchange processes. Color removal in syrup improves sugar crystallisation and minimises sugar losses. In this study, activated carbons locally produced in Turkey from sugarbeet pulp by a research group and commercial activated carbons were characterised for their physical (bulk density, surface area, micropore volume and pore size), chemical (ash, pH, conductivity) properties. They were also evaluated for their color adsorption properties (iodine and molasses Numbers) and also 111sugarbeet syrup and raw sugar decolorization efficiency). The study examined the extent of syrup decolorization achieved as a function of the weight of carbon, through adsorption in controlled temperature, pH and concentration medium. The results show that beet pulp carbon prepared at temperature of 750 °C and activated for 5 hours had decolorization efficiency high enough and close to the best of the commercial activated carbons overall, DCL 320. Both commercial activated carbon DCL 320 and the beet pulp activated carbon had large surface areas. The syrup samples that had good decolorization after activated carbon treatment were easy to filter. The relatively low decolorization results observed in most of the beet pulp carbons, apart from the low surface area, could be also due to the high ash content in the carbons. The beet pulp carbons therefore hold an inexpensive potential to replace the activated carbons made from coal and wood for use in the sugar factory as a supplementary purification system. Key words: Sugar syrup, Activated carbon, Decolorization. IV