Tez No İndirme Tez Künye Durumu
668547
Bir hibrit kaza modeli önerilmesi ve bu model kullanılarak iş güvenliği alanında karar destek amaçlı olarak bir uzman sistem geliştirilmesi / Proposing a hybrid accident model and developing an expert system for decision support in the field of occupational safety using this model
Yazar:ZEYNEP SAĞIR
Danışman: PROF. DR. ERTUĞRUL TAÇGIN
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / İş Güvenliği Ana Bilim Dalı / İş Güvenliği Bilim Dalı
Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control
Dizin:
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2021
331 s.
İş sağlığı ve güvenliği, işyerlerinde meydana gelen her türlü tehlikeli durum ve davranışların önüne geçerek, iş kazalarını önlemeyi amaçlayan bir bildim dalıdır ve bu dalın ilk hedefi riskleri ve risklerin derecelerini belirlemektir. Türkiye'de iş güvenliğinin herhangi bir alanında yeni kullanılmaya başlayan, yapay zekâ tekniklerinin ve akıllı bilgi tabanına sahip sistemlerin, diğer adıyla uzman sistem teknolojisinin, dünyada da kullanılması oldukça yenidir. Bu çalışmada iş güvenliği alanında karar destek amaçlı olarak bilgi genelleştirme tabanlı Acci-Expert adında bir uzman sistem yazılımı geliştirilmiştir. Bu sistem bir iş yerinde meydana gelen kazaları ya da ramak kala olayları değerlendirerek kazaya sebep olan nedenleri belirlemektedir. Kazaya sebep olan nedenleri kategorize etmek için ise yine bu çalışmada Hibrit Model adında bir kaza nedensellik modeli geliştirilmiştir. Değerlendirilen kazada, Acci-Expert yazılımının tespit edemediği nedenler var ise, bunlar da konu uzmanı tarafından bilgi tabanına kaydedilerek bilgi tabanının zenginleşmesi sağlanmaktadır. Ayrıca Acci-Expert uzman sistem yazılımı kaza nedenlerinin ne kadarını tespit ettiğini gösteren istatistiksel bilgiler de sunmaktadır. Böylece geliştirilen sistemin ne derece başarılı olduğu ve zaman içinde bilgi tabanının gelişmesi ile birlikte başarısındaki artış oranı gözlemlenebilmektedir.
Occupational health and safety is a branch of science that aims to prevent occupational accidents by preventing all types of unsafe acts and conditions from happening at workplaces. The first goal of this branch of science is to determine the risks and their degrees of impact. The use of artificial intelligence techniques, intelligent knowledge-based systems, and expert system technology in the field of occupational safety is quite new in the world, just like in Turkey. In this study, a knowledge abstraction–based expert system software called Acci- Expert, has been developed for decision support in the field of occupational safety. This system determines the causes of the accident by evaluating the accidents or near-misses at workplace. In this study, an accident causation model called Hybrid Model was developed in order to classify the factors of accidents. In case there are factors of the evaluated accident that were undetected by Acci-Expert software, they are saved in the knowledge base by the domain expert. In addition, Acci-Expert expert system software provides statistical information showing how many causes of the accident are detected. Thus, the success of the developed system and the increase in success rate can be observed over time.