Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
93440	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Population viability analysis for reintroduction and harvesting of Turkish mouflon ovis gmelinii anatolica / Anadolu yaban koyunu ovis gmelinii anatolica valenciennes 1856 için yeniden salınma ve avlanmaya yönelik populasyon yaşayabilme analizi Yazar:ZEYNEP SEZEN (YÜKSEL) Danışman: DOÇ. DR. C. CAN BİLGİN ; DOÇ. DR. H. REŞİT AKÇAKAYA Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin:Anadolu yaban koyunu = Ovis gmelinii anatolica ; Avlanma = Hunt ; Popülasyon = Population ; Yeniden salınım = Reoscillation	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2000 78 s.
oz ANADOLU YABAN KOYUNU OVIS GMELINII ANATOLICA VALENCIENNES 1856 İÇİN YENİDEN SALINMA VE AVLANMAYA YÖNELİK POPULASYON YAŞAYABİLME ANALİZİ Sezen, Zeynep (Yüksel) Yüksek Lisans, Biyoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. C. Can Bilgin Ortak Tez Yöneticisi: Doç. Dr. H. Reşit Akçakaya Aralık 2000, 66 sayfa Çeşitli türlerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmalarından dolayı koruma çalışmaları giderek önem kazanmaktadır. Bu koruma yöntemlerinden biri de türleri daha önce yaşadıkları ama artık var olmadıkları eski yaşama alanlarına yeniden salmak ve bu şekilde metapopulasyon denilen populasyon grupları oluşturarak türlerin var olma olasılıklarım artırmaktır. Yeniden salınmaların başarısını sağlamak için nicel analizlerin yapılması gerekmektedir. Populasyon yaşayabilme analizi (PVA), populasyonlann geleceğini nicel olarak belirlememizi sağlayan, koruma amacına yönelik bir analiz yöntemidir. Azalarak bugün tek bir populasyon halinde varlığım sürdüren Anadolu yaban koyunu, Ovis gmeliniı anatolica, için bir populasyon yaşayabilme analizi yapılmıştır. Yeniden salınma yoluyla bir metapopulasyon oluşturarak alttürün uzun dönemde varolabilme olasılığını arttırmak için en uygun yeniden salınma olanakları değerlendirilmiş ve avlanmanın populasyonun devamlılığı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Analiz sonuçlan, şimdiki koşullar altında, Bozdağ populasyonun 100 yıl boyunca % 99'dan daha yüksek bir olasılıkla yaşayabilir olduğunu göstermektedir. Yeniden salınma senaryolarında, yeniden salınacak olan bireylerin yaş dağılımlarının metapopulasyonun yok olma tehlikesi üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı, ancak yeniden salınacak olan bireylerin sayısının önemli olduğu belirlenmiştir. Bütün yeniden salınma senaryolarının sonuçlan ortaya çıkarmıştır ki, herhangi bir yeniden salınma senaryosu ile salınmanın gerçekleşmediği seçenek karşılaştınldığında, populasyonun yok olma olasılığı önemli ölçüde azalmaktadır. Populasyondaki dişilerin avlamlması durumunda da metapopulasyonun azalma tehlikesinde önemli bir artış görülmüştür. Yılda tek bir dişi avlamlması durumunda bile populasyonun azalma olasılığı iki katı artmakta ve bu da populasyonun avlanmaya aşın duyarlı olduğunu göstermektedir. Sonuçlara göre eğer yeni alanda avlanma kesinlikle önlenebilirse, yeniden salınan populasyonun kurulabilme olasılığı yüksek olacaktır. Avlanma senaryolannın simulasyon sonuçlanna göre, yıllık 5 'den fazla yaşlı erkek bireyin avlanması durumunda Bozdağ populasyonunun ve metapopulasyonun azalma tehlikesi artacaktır. Yeniden salınma ve avlanma gibi yaban hayatı yönetim uygulamalarının karar verme aşamasındaki kullanımının yam sıra, PVA daha ileriki aşamalarda, metapopulasyonu izlerken de kullanılabilir. Anahtar Kelimeler: Populasyon yaşayabilme analizi, Anadolu yaban koyunu, Ovis gmelinii anatolica, Yeniden salınma, Modelleme. VI
ABSTRACT POPULATION VIABILITY ANALYSIS FOR REINTRODUCTION AND HARVESTING OF TURKISH MOUFLON OVIS GMELINII ANATOLICA VALENCIENNES 1856 Sezen, Zeynep (Yüksel) M.S., Department of Biology Supervisor: Assoc. Prof. Dr. C. Can Bilgin Co-Supervisor: Assoc. Prof. Dr. H. Reşit Akçakaya December 2000, 66 pages One conservation strategy to prevent species from extinction is to reintroduce species to parts of their former range thus increasing their chances of survival through the establishment of metapopulations. To ensure the success of reintroductions, some kind of quantitative assessment is necessary. Population viability analysis (PVA) is a conservation tool that enables us to determine the possible future of a species or population quantitatively. Population viability analysis was carried out for the only extant population of Turkish mouflon Ovis gmelinii anatolica, which had been extirpated in all except one site within its former range. In order to ensure the long-term survival of the subspecies through the establishment of a viable metapopulation, scenarios for the best translocation options were evaluated and the effects of harvesting and poaching on the future persistence of the subspecies were investigated. mResults of analyses show that under present conditions, the Bozdağ population is viable with a probability of more than 99% over a 100-year period. In the translocation scenarios, the age distribution of individuals to be translocated was found to have a non-significant effect, whereas the number of individuals to be translocated had a significant effect on the extinction risk of the metapopulation. All translocation scenario results revealed that any translocation event decreased the probability of decline compared to the alternative of no translocation. The effect of poaching of females caused a significant increase in the metapopulation risk of decline. The population was found to be so sensitive to poaching that even the loss of a single female per year increased the risk of decline by two-fold. Results suggest that the reintroduced population has a high chance of becoming established provided that poaching is strictly prevented in the new site. The simulation results for the harvesting scenarios reveal that in the case of harvesting more than 5 older males yearly, the risk of decline of the Bozdağ population and the metapopulation will increase. Besides its use in the decision making process of wildlife management actions such as translocation and harvesting, PVA may further be employed during monitoring of the metapopulation. Keywords: Population Viability Analysis, Turkish Mouflon, Ovis gmelinii anatolica, Reintroduction, Modeling. IV