Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
280317		Irak'ta mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı / Independence of courts, judge security in Iraq Yazar:SUNBUL A. AHMED Danışman: PROF. DR. ATTİLA ÖZER Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı / Anayasa Hukuku Bilim Dalı Konu:Hukuk = Law Dizin:Bağımsızlık = Independence ; Hakimler = Judge ; Hakimlik teminatı = Legal guaranty of judges ; Hukuk = Law ; Irak = Iraq ; Kamu hukuku = Public law ; Mahkemeler = Law courts	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2011 123 s.
Ulusal rejim kurulduktan sonra, İngiliz işgali döneminde uygulanan yargısal sistemin aynısı Irak ulusal rejim(Irak Ulusal Hükümet) döneminde uygulanmaya devam etmiştir. Aslında söz konusu sistem veya düzen (yargısal sistem) Osmanlı döneminden uygulana gelen bir sistemdi. Ancak bu sistem 1917 tarihinde mahkemelerin oluşturulması beyannamesi ışığında tekrardan ele alınıp düzenlenmiştir. Hâkimlerin atanma koşulları ile ilgili hükümler, İngiliz işgali boyunca hiç değiştirilmeden aynen uygulanmıştır. Bu hal 1929 tarihine kadar devam etmiştir. Bu tarihte 31 sayılı Hâkimler ve Kadılar Kanunu çıkarılmıştır. Bahsedilen kanun hâkimlerin tayini, terfileri, azledilmeleri ve disiplin soruşturma ve yargılanmaları ile ilgili hükümleri içermektedir. 1925, 1968, 1970 ve 2005 Irak anayasalarında mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlerin garantileri hususundaysa, zikri geçen tüm bu anayasalarda, hâkimlerin bağımsızlığı ve kanun hükmü hariç bunların hiçbir devlet organının kontrolünde olmadıkları hükme bağlanmıştır, bunlar hiçbir vakit yasama ve yürütmenin kontrolüne tabi değiller. 2005 yılına kadar Irak'ta hâkimler adalet bakanlığı tarafından atanırlar. Adalet baklanlığı Hâkimler Enstitüsü mezunlarını hâkim olarak atar. Ancak 2005 anayasasında hâkimlerin atanmasını ve yargı organının yıllık bütçe tasarı önerisini, yüksek Yargı Kurulu'na vermiştir. Yargı organının yasama organının müdahalelerinden korumak yargısal denetim yoluyla sağlanmaktadır. 1925?2004 anayasalarında yargısal denetim sırasıyla şu şekilde sağlanmaktadır: 1925 Irak Esasi Kanunu (krallık dönemi Irak'ın anayasası) döneminde Yüksek Mahkeme, 1968 anayasasında Anayasa Mahkemesi, 2004 Irak Devleti Yönetimi yasasındaysa Yüksek Federal Mahkeme tarafından yerine getirilmektedir. Yargı organının yürütme organının müdahalelerinden korumak hâkimlere teminatlar sağlamak yoluyla yapılmaktadır. Bu teminatlar hâkimlerin yürütmeye karşı kendilerini koruyabilmeleri için yargısal dokunulmazlık bahsetmektedir. Hâkimlerin naklinin ve azil edilmelerinin mümkün olmadığı bu garantilerden biridir. Irak anayasalarına göre, kanun hükmü olmaksızın belirli süre geçmeden önce hâkimlerin nakli, azli veya emekliye ihale edilmeleri mümkün değildir. Hâkimlerin mali durumu çok yüksek olmalıdır, söyle ki hâkimler yaşamlarını sağlamak yüküyle uğraşacak durumda bırakılmamaları ve kendilerine konforlu bir hayat sağlanmalıdır ki davalara, şahsi çıkarlarını göz önünde bulundurmadan ve bunun peşinde olmadan, sırf yargısal vicdanlarına dayanarak bakabilsinler. 2005 tarihli Irak'ın anayasası hâkimlerin şahsi hak ve özgürlüklerini garanti altına almış ve kendilerine görüş belirtme özgürlüğü ve dernek kurma hakkı tanımıştır.Çalışmamız bir yüksek lisans tezi sınırları içerisinde Irak mahkeme bağımsızlığının hukuk temeli, Irak'ta mahkeme bağımsızlığı ve hâkim teminatını, Irak'ın 2005 Anayasası'ndaki mahkeme bağımsızlığını ve hâkim teminatını çalışmıştır.Anahtar kelimeler:1. Anayasa2. Irak3. Mahkeme4. Hakim5. Bağımsızlık
The same judicial system which was being applied during British invasion after the national regime, continued to be implemented in Iraqi national regime (Iraqi National Government). Actually the said system or order (judicial system) was the one which has been being implemented since Ottoman era. However this system was rearranged in the light of court establishment declaration of 1917. Provisions regarding conditions for assignment of the justices, were implemented word for word during British invasion. This situation lasted till 1929. In that year Law No 31 on Justices and Cadis, was enacted. The said law included provisions regarding assignment, promotion, dismissal, disciplinary actions and trials of justices. As for the independence and security of judges in the Iraqi constitutions of 1925, 1968, 1970 and 2005, it's been stipulated that judges are not controlled by any public institutions save independence of justice and provisions of the law and they are not subject to control by any legislative and executive powers. Till 2005, justices were assigned by Ministry of Justice in Iraq. The Ministry of Justice assigns graduates of Institute of Justices as judges. However in 2005 Constitution power to assign justices and propose annual budget for judicial authorities was vested with High Judicial Commission. Protection of judicial power from the interventions by the legislative power is enforced through judicial supervision. Judicial supervision was enforced as follows in the constitutions from 1925 to 2004: Such supervision was performed by the Supreme Court in Iraqi Constitution of 1925 (Iraqi Constitution of Royal Era), by Constitutional Court in Constitution of 1968 and by Higher Federal Court in Iraqi Regime Constitution of 2004. Protection of judicial power from the interventions by the legislative power is ensured by providing securities to the judges. Such securities provide judicial immunity to enable justices to protect themselves against executive branch. That judges cannot be transferred or dismissed is one of these securities provided to them. According to Iraqi Constitution, it's impossible to transfer, remove or retire justices before expiry of a certain time, without a court order. Living and financial standards of judges must be very high so that they must not face struggling for making a living and they must be provided with a comfortable life so that they might attend to the case only based on their own judicial conscience without their judgment being clouded by their own interests or without pursuing their personal interests. 2005 Iraqi Constitution has guaranteed personal rights and freedoms of justices and granted them rights to express their minds and organize.Our paper examines legal grounds of independence of Iraqi courts, independence of courts and security of judges in Iraq, independence of courts and security of judges under 2005 constitution of Iraq within the framework of a dissertation.KEY WORDS1. Constitution2. Iraq3.Court4. Judge5. İndependence