Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
349384		A decision-making model proposal on human reliability analysis on-board ships / Gemilerde insan güvenilirliği analizi üzerine bir karar verme model önerisi Yazar:EMRE AKYÜZ Danışman: DOÇ. DR. METİN ÇELİK Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı Konu:Deniz Bilimleri = Marine Science Dizin:Deniz güvenliği = Maritime safety ; Olasılıksal güvenlik analizi = Probabilistic safety analysis ; Sistem güvenilirliği = System reliability ; Yük gemileri = Cargo vessels	Onaylandı Doktora İngilizce 2015 216 s.
Bu tezin amacı, gemi platformunda insa hatalarından doğabilecek operasyonel problemleri en aza indirgemek için özgün bir insan güvenirliliği analiz ve takip sistemini geliştirilmiştir. Akademik literatürde mevcut insan güvenirliliği analizi yöntemlerine de katkı yaparak geliştirilecek bu sistem konteyner, kimyasal tanker, petrol tankeri, sıvılaştırılmış gaz tankeri, dökme yük gibi gemilerde uygulanabilir olması sağlanmıştır. Tez kapsamında yürütülen çalışma ile aşağıda sıralanan somut hedeflere ulaşılması öngörülmüştür: i) Gemi operasyonlarında insan güvenirliliğini ölçerek hata riskini en aza indirgemek, ii) Önerilen yaklaşımı yükleme veya tahliye, yakıt alımı, balast işlemleri, demirleme, gemi acil durum eylemleri, kapalı mahalde çalışma, deniz kirliliği önleme gibi kritik gemi operasyonları için test etmek, iii) İnsan hatası ölçümü için geçerli bir yaklaşım geliştirerek gemi operasyonel konseptine uygun çözümler üretmek, iv) Gemi operasyonlarında hataya neden olan odak faktörlere yönelik önleyici (insan güvenirliliği iyileştirici) faaliyetleri belirlemek, vi) Gemi emniyet yönetim sistemi uygulamalarına katkı sağlamak. Bu tezin araştırma planı, operasyonel seviyedeki değişenlerin analizi ile gemi platformunda insan hataları en aza indirgenerek, emniyet unsuru geliştirilebilir kuramsal yaklaşımı üzerine kurulmuştur. Bu tezda izlenecek yöntemin ana hatları kavramsal araştırma, yöntem geliştirme ve uygulama aşamaları üzerine tasarlanmıştır. İnsan güvenirliliği analizinde özellikle kaza nedensellikleri ile genel görev türleri (GGT) ve hata üreten koşullar (HÜK) gibi değişkenler arası korelasyonun araştırılması, gemi platformuna uygun olarak özelleştirilmesi, karar verme yöntemi ile ilgili değişkenlerin ağırlıklandırılması, ağırlıklandırmada tutarlılık ve hassasiyetin artırılması projenin özgün yönleri olarak ifade edilebilir. Bu kapsamda analytik hiyerarşi süreci yöntemi kullanılarak hata üreten koşulların göreceli ağırlıklandırılması sağlanmıştır. Ayrıca, literatürdeki mevcut bir insan güvenirliliği analiz modelinin değişkenleri, denizcilik endüstrisi kaza verilerinin sentezi ile sayısallaştırarak ilgili hata üreten koşullar değerleri yeniden belirlenmiştir. Çünkü literatürdeki mevcut çalışmalarda değişkenlerin koşul tanımları genel yapıdadır ve değişkenler üzerine doğrudan ağırlıklandırma yapılmaktadır. Bu tez kapsamında denizcilik için özgün hale getirilecek hata üreten koşullar (HÜK) yeniden hesaplanırken doğruluğunu ölçmek için farklı gemi tiplerinden farklı kaza örnekleri incelenmiştir. Bu incelemeler neticesinde elde edilen deniz kaza sebepleri tek tek ilgili sınıflara dağıtılmıştır. Bu dağılım neticesinde her bir kaza nedeni ilişkili olduğu HÜK' ler üzerine önem derecesine gore pay edilmiştir. Bu kapsamda sıralı ağırlıklandırma yöntemi kullanılmıştır. Farklı filo guruplarından (ham petrol tankeri, kimyasal tanker, konteyner, dökme yük ve general kargo gemi filoları) alınan uzman görüşleri neticesi ile sıralı ağırlıklandırma yapılarak HÜK değerleri bulunmuştur. Sonraki aşamada normalize edilen değerler ilk değerler ile bağımsız T testi ile karşılaştırılmış ve doğrulanmıştır. Denizcilik için hesaplanan HÜK değerleri uygulama kısmında kullanılmış ve sonuçları değerlendirilmiştir. Bu kapsamda kimyasal tanker gemisinde propylen oksit yükü tahliyesi analiz edilmiştir. Uygulama gerçek gemi ortamında yapılmış ve gemi kaptanının değerlendirmesi ile operasyon sırasında insan güvenirlirlik analizi yapılmıştır. Sonuçlar çerçevesinde insan güvenilirliği aralığı tespit edilmiş ve bu aralığı aşan değerler için önleyici faaliyet planı geliştirilmiştir.
The purpose of this thesis is to develop an unique human reliability analysis approach on-board ship based on a decision-making model proposal in order to eliminate and minimize the human error during critical shipboard operations. This approach, additionally contributing current human reliability analysis methods in academic literature, will be applicable on vessel fleets such as container, chemical tanker, petrol tanker, LGP tanker, bulk. With the study under this thesis, it is predicted to reach solid targets mentioned below: i) To minimize the error risk by assessing human reliability in shipboard operations, ii) To test proposed approach for critical shipboard operations such as loading or discharging cargo, bunkering, ballast operations, anchoring, shipboard contingency actions, working in enclosed space, maritime pollution prevention, iii) To create available solutions for shipboard operational concept by developing a valid approach to human error assessment, iv) To determine preventive actions (that improves human reliability) against pivotal factors that cause errors in shipboard operations, vi) To contribute to ship safety management system practices. In human reliability analysis study of correlation among variables especially with incident causalities generic task types (GTT) and error producing conditions (EPC), suitable customization to ship platform, weighting of variables related to decision-making method, consistency in weighting and increasing sensitivity can be mentioned as original aspects of the project. In other words, EPC values will be re-determined by quantifying variables of an existing human reliability analysis method (HEART) with synthesis of human factor analyse and classification system (HFACS) approach. Also, this thesis proposes a smart solution utilising analytic hierarchy process (AHP) technique to weight the importance of each EPC since they are weighted from 0 to 1.Because term descriptions of variables of existing studies in literature are in general structure and direct weighting is implemented on variables. With this study, via offering solutions to related points, implementation of management of human error analysis and reduction technique will be consistently provided in maritime industry. Specially, even though there are peculiar, developed human reliability analysis methods in aviation and railway as well as nuclear industries, there is no unique method for maritime industry yet. With the method presented by the thesis will both satisfy this requirement and it is expected to be utilized in similar sectors such as ports, shipyards, off-shore platforms, etc. To keep contact with academic and industrial experts to contribute researchers` careers. As a result, proposed thesis with these aspects, will be providing new perspective to human reliability assessment researches and will provide marine-specific HRA in transportation industry.