Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
370636		Türkçenin özgün dil motifinin, frekanslarının araştırılması ve bu araştırmaya dayalı bir metin fontu tasarımı / Research on the unique language pattern and frequencies of Turkish and the creation of a text typeface based on the findings Yazar:OKŞAN ANIL AYKAN BARNBROOK Danışman: PROF. AYŞEGÜL İZER Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Grafik Tasarımı Ana Sanat Dalı / Grafik Tasarımı Sanat Dalı Konu:Güzel Sanatlar = Fine Arts Dizin:Alfabe = Alphabet ; Dil motifi = Language pattern ; Font = Font ; Latin harfleri = Latin characters ; Okunabilirlik = Readability ; Tipografi = Typography ; Türkçe = Turkish ; Yazı karakterleri = Typefaces	Onaylandı Sanatta Yeterlik Türkçe 2014 316 s.
Bu çalışma, okunaklı bir yazı karakteri ve okunabilir bir metin için gerekli olan mikro tipografik parametreler ile ilgilidir, alfabenin yanısıra metnin yazıldığı dilin de, mikro tipografik parametreleri etkileyen bir unsur olarak değerlendirilmesi gerekliliğini savunmaktadır. Bu sava göre; mikro tipografik faktörler (harf ve kelime tasarımı, harf espası, kelime espası, satır espası, satır uzunluğu ve yazı sütunları); ortografi, alfabe genişliği, sık kullanılan harfler, harf grupları ve ortalama kelime uzunluğunu içine alan diller arası değişkenler ile birlikte ele alınmalıdır. Çalışma kapsamında, Türkçenin yapısı ve Türkçenin basılı tipografik dizgisi, yukarıda bahsedilen sava bir örnek olarak incelenmek üzere seçilmiştir. Kesintisiz okumaya dayalı basılı Türkçe metinde daha okunaklı ve okunabilir sonuçlar elde etmek amacıyla, Türkçenin özgün dil motifi ve frekanslarının araştırmasına dayalı yeni bir yazı karakteri tasarımı ve mikro tipografi parametreleri önerilmektedir. Türkçenin özgün dil motifi ve frekanslarının saptanması için, Türkçenin harf kullanım sıklığı profili, sık kullanılan harflerin biçimi, harf temas motifi, sık kullanılan harf grupları (ikili ve üçlü gruplar), sık kullanılan kelimeler, yaygın kelime başlangıçları ve bitişleri, sesli-sessiz harf dağılımı ve dilbilgisi kuralları incelenmiştir. Çalışmada elde edilen yazı karakteri, Türkçede okunaklılık problemi yaratan ve sık kullanılan harflerin, harf gruplarının biçim ve ilişki özellikleri göz önüne alınarak tasarlanmıştır. Yazı karakterinin temel konstrüksiyonu, satır vurgusunu artıran ve okunabilirliği destekleyen nitelikler üzerine kurulmuştur. Yazı karakterinin kerning ayarları, Türkçede sık kullanılan harf çiftlerine göre yapılmıştır. Ortografik olarak Türkçede büyük öneme sahip olan diyakritik işaretler; büyüklük, koordinasyon, yerleşim ve biçim açısından temel glifler ile bir bütün olarak tasarlanmıştır. İsteğe bağlı olarak kullanılabilecek stilistik ligatürler karakter setine eklenmiştir. Tasarlanan yazı karakterinin genel görünüşü, Latin Kökenli Yeni Türk alfabesinin kabul edildiği dönemin ve Türkçenin kültürel, tarihsel referanslarının güncel bir görsel yorumudur. Tasarlanan yazı karakteri ve Türkçe için önerilen tipografik parametrelerin test edilmesi amacıyla, roman türünde yazılmış iki basılı Türkçe kitap (biri Türkçe yazılmış, diğeri Çekçe yazılmış ve Türkçeye çevrilmiş), yazı karakteri seçimi ve mikro tipografi parametreleri açısından eleştirilmiş, iki kitabın gövde metni yeni yazı karakteri ve önerilen mikro tipografi parametreleriyle dizilerek, yeni ve eski tasarım kıyaslanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Latin Alfabesi, Mikro Tipografi, Okunaklılık, Okunabilirlik, Dil Motifi, Dil Frekansları, Türkçe, Yazı Karakteri Tasarımı, Atatype
This project states that in addition to the alphabet, the chosen language should also be considered as a factor for micro typographic factors of text setting to aid optimum legibility and readability. The design of letters and words, letter space and word space, line length, leading and columns should be examined within interchangeable language parameters such as orthography, range of alphabet, frequently used letters, frequently used letter groupings and average word length. The aim of this project is to design a text typeface and suggest suitable micro typographic parameters in order to facilitate more legible and readable printed continuous read Turkish text based on unique features of the language. To identify the unique nature of the Turkish Language, letter frequencies, the forms of frequently used letters, contact pattern motif, frequently used letter groupings, often used words, word endings, the distribution of vowels and consonants and grammar rules were researched. After investigating these aspects within typographic parameters of the Turkish Language, the identified problems were used as the foundation of a new typeface design. The typeface created in this project looks at legibility and readability problems related to the forms of frequently used letters and letter groupings in the Turkish language. Kerning pairs were extended due to the unique letter frequencies and pairings. The size, coordination, location and form of the diacritics were designed to be in harmony with the base glyphs. Also, to increase the horizontal movement of the text special modifications on serifs, axis and terminals were made. Additionally, stylistic set of ligatures was designed that added better horizontal movement and harmony in text. The aesthetic of the typeface incorporates cultural and historical references of the era when the Latin based alphabet was first introduced into Turkey and well known Turkish general historic visual reference. This is interpreted in a contemporary way to create a uniquely Turkish typeface for today. To test the typeface and the typographic parameters suggested for Turkish Language, two novels – one written in Turkish, one in Czech translated into Turkish – were chosen and critiqued in terms of the typeface and their micro typographic features. These were then set with the new typeface and typographic parameters. The issues of legibility and readability in the redesign was then analysed. KEY WORDS: Latin Alphabet, Micro Typography, Legibility, Readability, Language Pattern, Language Frequencies, Turkish Language, Typeface Design, Atatype