Doktora tezimizin konusu olan Abdülkâdir Merâgî'nin Şerhu'l-Edvâr adlı mûsikî kitabı, Safiyyüddîn Urmevî'nin Kitâbü'l-Edvâr adlı eserinin şerhi niteliğini taşımaktadır.Mûsikîle ilgilenmiş âlimlerin birçoğu, İlm-i Edvâr ile iştigal etmişler ve bu alanda kitaplar yazmışlardır. Kitâbü'l-Edvâr'ın müellifi Safiyyüddîn Urmevî, bu âlimlerden olup mûsikî nazariyatı gibi müşkül bir konuyu bilimsel bakış açısıyla ele alarak zamanının anlayışı içerisinde en üst düzeyde ortaya koymuştur.Safiyyüddîn Urmevî'nin Kitâbü'l-Edvâr'ının başka şerhleri de vardır ancak bunların çok başarılı çalışmalar olmadıklarını söyleyebiliriz. Abdülkâdir Merâgî, bu çalışması ile diğer şerhlerin eksik bıraktığı konulara ilavelerde bulunmuştur. Abdülkâdir Merâgî'nin yazdığı şerh bu kitabın diğer şerhlerinden farklıdır. Abdülkâdir, bu kitabı yazarken hem Safiyyüddîn'in ele aldığı konuları daha anlaşılır bir hale getirmiş, hem onun görüşlerine yapılan itirazları ele alarak onlara cevap vermiş hem de ona katılmadığı konularda farklı bakış açıları ortaya koymuştur.Bu kitabı şerh ederken kitaptaki mûsikî mevzularını açıklamak için çok çaba sarf etmiş, diğer şerhlerin yeterince açıklayamadığı konuları başarılı bir şekilde izah etmiştir.Abdülkâdir Merâgî, bu kitap için mukaddime, makale ve hatime şeklinde üç bölüm düzenlemiştir. Mukaddime şu üç bölümü içermektedir: 1. Mûsikî kavramının anlamı, 2. Müziğin konusu, 3. Müziğin İlkeleri.Makale iki bölümden oluşmaktadır. Makalenin ilk bölümü nağmelerin (note) edvârının (cycle) şerhi hakkındadır. Bu bölüm, Safiyyüddîn Urmevî'nin Kitâbü'l-Edvâr adlı eserinin mûsikî nazariyatı ile ilgili 14 konunun açıklanmasına ayrılmıştır. Abdülkâdir Merâgî, 2. bölümü bu eserdeki amelî mûsikî (music pratic ) ile ilgili olan ve15. konu başlığı altında yer verilen uygulama örneklerinin açıklanmasına ayırmıştır.
|