Tez No İndirme Tez Künye Durumu
466340
Diyabet hastalarına sağlık inanç modeline göre evde uygulanan hemşirelik girişimlerinin hasta bakım sonuçlarına etkisi / The effects of patient care results of applied nursing intervention to the patients with diabetes according to the health belief model
Yazar:DİLAY AÇIL
Danışman: PROF. DR. ZÜHAL BAHAR ; PROF. DR. ABDURRAHMAN ÇÖMLEKÇİ
Yer Bilgisi: Dokuz Eylül Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Hemşirelik Ana Bilim Dalı / Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
Konu:Halk Sağlığı = Public Health ; Hemşirelik = Nursing
Dizin:Diabetes mellitus = Diabetes mellitus ; Hasta bakımı = Patient care ; Hasta bakımı-hastane sonrası = After care ; Hemşireler = Nurses ; Hemşirelik = Nursing ; Hemşirelik bakımı = Nursing care ; Sağlık = Health ; İnançlar = Beliefs
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2017
196 s.
Amaç: Bu çalışmanın amacı diyabet hastalarına Sağlık İnanç Modeli'ne göre evde uygulanan hemşirelik girişimlerinin hasta bakım sonuçlarına etkisini belirlemektir. Yöntem: Araştırma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşama diyabetlilerin evde bakım gereksinimleri ve algıladıkları engelleri belirlemek için yapılan niteliksel çalışma olup; 15 tip 2 diyabetli bireyle görüşülmüştür. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve içerik analizi ile değerlendirilmiştir. İkinci aşama deneysel (randomize kontrollü, tek kör) çalışma tipinde yürütülmüş olup; deney grubunda 42, kontrol grubunda 39 diyabetli bireyle tamamlanmıştır. Veri toplama formu olarak Diyabet Hastaları İçin Veri Toplama Formu, Metabolik Kontrol Veri Formu, Diyabet Hastalarında Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ve Tip 2 Diyabet Hastalarında Diyabet Yönetimine İlişkin Özetkililik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde ki kare testi, Friedman testi, varyans analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Diyabetli bireylerin evde bakım gereksinimleri ve diyabetin yönetimine yönelik davranışları sürdürmede algıladıkları engeller sırasıyla "diyabetle ilgili bilgi eksikliği", "diyabeti kabullenememe", "diyete ve egzersize uyumsuzluk", "sağlık hizmetine yönelik sorunlar", "korku" ve "aile ve sosyal çevrenin etkisi" olarak altı temadan ve bunlarla ilişkili alt temalardan oluşmuştur. Evde uygulanan hemşirelik girişimleri sonrası deney grubundaki bireylerin kontrol grubuna göre hastalığın öz yönetimine ilişkin duyarlılık, ciddiyet, yarar, sağlıkla ilgili önerilen aktiviteler ve özetkillik algıları artmış, engel algıları azalmıştır (p<.05). Tokluk kan şekeri düzeyi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalmış (p<.05); HbA1c, açlık kan şekeri, beden kütle indeksi ve kan basıncı düzeylerinde ise gruplar arası anlamlı fark saptanmamıştır (p>.05). Hastaneye başvurma sıklığı ve maliyet ortalamaları ise anlamlı düzeyde azalmıştır (p<.05). Sonuç: Diyabetin öz yönetim becerilerinin geliştirilmesinde hastalığa ilişkin algıların belirlenerek, bireysel gereksinimlerine göre diyabetlilere evde hemşirelik girişimleri sunulması ve periyodik kontrol önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Diyabet, Sağlık İnanç Modeli, evde bakım, hemşirelik.
Objective: The aim of the study was to determine the effect of home-based nursing interventions based on the Health Belief Model on patient care outcomes for diabetes patients. Methods: The study was carried out in two stages. The first stage is a qualitative study to determine the home care needs of patients with diabetes; 15 patients participated the study. A semi-structured interview form based on Health Belief Model was used at in-depth face-to-face interviews. Data were analyzed with content analysis by researchers. In the second step, a randomized controlled trial was carried out with 42 patients with diabetes in experimental group and 39 in control group. The data were collected using by data form with diabetes patients, metabolic control data form, Health Belief Model Scale for Diabetes Patients and Self-Efficacy Scale of Diabetes Management for people with type 2 Diabetes Mellitus. In the analysis of the data, chi square, the Friedman test, variance and regression analysis were used. Findings: Perceived barriers to fulfilling home care needs and sustaining behavior of diabetes management included six themes, i.e. insufficient knowledge of diabetes, inability to accept diabetes, non-adherence to diabetes and exercise, problems with health care services, fear and effects of the family and the society and relevant subthemes.After home nursing interventions, there was a significant difference between health beliefs and self efficacy (p<.05). Post prandial glucose levels were decreased in experimental group (p<.05); there was no difference with HbA1c, fasting blood glucose, body mass index, blood pressure (p>.05). There was a significant difference appliying hospital for a complication and cost averages between groups (p<.05). Result: For development of diabetes self-management skills, the perceptions of the disease are determined, and nursing interventions are presented to the diabetics according to their individual needs and periodic control is recommended. Key words: Diabetes, Health Belief Model, home care, nursing.