Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
655264		Kavuzsuz ve kavuzlu arpa ve yulaf genotiplerinin β-glukan içerikleri ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi / Determination of β-glucan content and some quality traits of hulless and hulled barley and oat genotypes Yazar:SÜMEYRA HAMZAOĞLU Danışman: PROF. DR. MUSTAFA KÜÇÜKÖDÜK Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology ; Ziraat = Agriculture Dizin:Arpa = Barley ; Kalite = Quality ; Yulaf = Oat	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 72 s.
Bu araştırma, kavuzsuz ve kavuzlu arpa ve yulaf genotiplerinin bazı kalite özellikleri ve β-glukan içeriklerinin belirlenmesi ve farklılıkların ortaya konulması amacı ile yapılmıştır. Materyal olarak Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde 2018-2019 döneminde yetiştirilen 10 adet kavuzlu (Aydanhanım, Ayrancı, İnce-04, Karatay-94, Keykubat, Kılıçarslan, Kıral-97, Konevi-98, Larende, Tarm-92 çeşitleri), 10 adet kavuzsuz arpa genotipi (10 adet hat) ile 5 adet kavuzlu (Yeniçeri, Kahraman, Kazan, Diriliş çeşitleri ile bir hat), 5 adet kavuzsuz (Kynon çeşiti, Yazır çeşit adayı ve 3 hat) yulaf genotipi kullanılmıştır. İncelenen özelliklerden, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, selüloz oranı ve β-glukan oranı bakımından çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak p<0.01 düzeyinde, nem oranı açısından ise p<0.05 düzeyinde önemli bulunmuştur. Kavuzsuz arpaların hektolitre ağırlığı, protein oranı, nem oranı kavuzsuz arpalardan daha yüksek değer almıştır. Kavuzsuz yulaflarda hektolitre ağırlığı, protein oranı, nem oranı ve β-glukan oranı kavuzlu yulaflara göre daha yüksek değer almıştır. Yulaf örneklerinde β-glukan oranı ile protein oranı (0.7875**) ve hektolitre ağırlığı (0.4820*) arasında pozitif korelasyon belirlenirken; β-glukan oranı ile selüloz oranı (-0.5609*) arasında negatif korelasyon tespit edilmiştir. Arpa örneklerinde ise β-glukan oranı ile diğer analizler arasında korelasyon bulunmamıştır. Bu çalışma, kavuzsuz arpa ve yulafların yüksek protein ve β-glukan içeriği ile düşük selüloz oranına sahip olması ve kullanımının daha kolay olması nedeniyle insan beslenmesinde daha yaygın olarak kullanılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle yulaf ve arpa ıslahında diğer kalite özellikleri yanında β-glukan içeriği yüksek çeşit geliştirmek içinde çalışmalar yapılmalıdır. Anahtar Kelimeler: β-glukan, kavuzsuz, kavuzlu, arpa, yulaf, kalite
This research was carried out with the aim of determining some quality characteristics and β-glucan contents of hulless and hulled barley and oat genotypes and to reveal the differences. As the material, 10 hulled (Aydanhanım, Ayrancı, İnce-04, Karatay-94, Keykubat, Kılıçarslan, Kıral-97, Konevi-98, Larende, Tarm-92 varieties), 10 hulless (10 lines) barley genotypes and 5 hulled (Yeniçeri, Kahraman Kazan, Diriliş varieties with one line) and 5 hulless (Kynon variety, Yazır variety candidate and 3 lines) oat genotypes grown in 2018-2019 in Bahri Dağdaş International Agricultural Research Institute were used. From the examined properties, the differences between the varieties in terms of thousand grain weight, test weight, protein ratio, cellulose ratio and β-glucan ratio were statistically significant at p <0.01 level, and in terms of moisture content at p<0.05 level. Test weight, protein ratio and moisture ratio of hulless barley got higher values than the hulled barley. In hulless oats, hectoliter weight, protein ratio, moisture ratio and β-glucan ratio got higher value than hulled oats. In oat samples, whereas a positive correlation between glucan ratio with protein ratio (0.7875**) and hectolitre weight (0.4820 *) was determined; a negative correlation (-0.5609*) was found between β-glucan ratio and cellulose ratio. No correlation was found between the β-glucan ratio and other analyses in barley samples. This study, it reveals that hulless barley and oats should be used more widely in human nutrition due to their high protein and β-glucan content, low cellulose ratio and easier use. Therefore, studies should be carried out to develop varieties with high β-glucan content in addition to other quality characteristics in oat and barley breeding. Keywords: β-glukan, hulless, hulled, barley, oat, quality