Tez No İndirme Tez Künye Durumu
388994
AB üyesi gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye'de teknoloji politikaları: Uluslararası teknolojik yayılma kanallarının imalat sanayine etkisi / Technology policies in emerging countries within the EU and Turkey: The impact of international technology diffusion channels on the manufacturing industry
Yazar:SELDA GÖRKEY
Danışman: PROF. DR. ZEKAİ ÖZDEMİR
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı
Konu:Ekonomi = Economics
Dizin:Avrupa Birliği = European Union ; Gelişmekte olan ülkeler = Developing countries ; Panel veri modelleri = Panel data models ; Teknoloji = Technology ; Teknoloji politikaları = Technology policies ; Teknoloji yayılımı = Technology spillover ; Toplam faktör verimliliği = Total factor productivity ; Türkiye = Turkey ; Üretim endüstrisi = Production industry
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2014
233 s.
Ülkelerin verimlilikleri arasındaki farkların açıklanmasında, sahip olunan teknolojik gelişmişlik seviyeleri büyük rol oynamaktadır. Teknolojik gelişmenin sağlanması ise teknolojinin üretilmesi ve etkin teknoloji politikalarının tasarlanıp uygulanması ile mümkün olmaktadır. Gelişmiş ülkeler genellikle bu konuda gerekli yetkinliğe sahipken, gelişmekte olan ülkelerin birçoğu bu yetkinliğe sahip değildir. Bu bağlamda, gelişmekte olan ülkeler açsından teknolojinin transfer edilmesi, yayılması ve uygun teknoloji politikalarının tasarlanıp uygulanması konuları oldukça önem arz etmektedir. Ele alınan çalışmada, AB üyesi gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye'de uygulanan teknoloji politikaları incelenerek; belirlenen ülke grubu için uluslararası teknolojik yayılma kanallarının imalat sanayi toplam faktör verimliliği (TFV) artışı üzerindeki etkisi ampirik olarak araştırılmaktadır. Çalışmanın ampirik kısmında birden çok yayılma kanalının ele alınması ve bu kanalların göreceli etkilerinin incelenmesi ile de yazına katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Çözümleme ile 1994-2008 dönemi incelenmekte olup, yöntem olarak panel veri analizinden yararlanılmaktadır. Çalışmaya dahil edilen yayılma kanalları; yurt dışı Ar-Ge faaliyetlerinden kaynaklanan taşma etkileri, teknoloji malları ithalatı ve doğrudan yabancı yatırımlardır (DYY). Modele ayrıca, özümseme kapasitesini temsil eden beşeri sermaye de dahil edilmiştir. Ampirik sonuçlar, belirlenen ülke grubu için ilgili dönemde; yurt dışı Ar-Ge taşma etkilerinin, teknoloji malları ithalatının ve beşeri sermayenin imalat sanayi TFV artışı üzerinde anlamlı ve pozitif etkisinin bulunduğunu göstermektedir. TFV artışı üzerinde en çok etkiye sahip yayılma kanalı yurt dışı Ar-Ge faaliyetleriyken, en az etkiye sahip kanal teknoloji malları ithalatı olarak elde edilmiştir. İmalat sanayi TFV artışı üzerinde ayrıca; zor taklit edilen araştırma bazlı malların ithalatından kaynaklanan yurt dışı Ar-Ge taşma etkileri artışa neden olurken, kolay taklit edilebilen araştırma bazlı malların ithalatından kaynaklanan taşma etkilerinin ise herhangi bir etki yaratmadığı sonucuna varılmıştır. Bulgular ayrıca, DYY'nin ve yurt içi Ar-Ge faaliyetlerinden kaynaklanan taşma etkilerinin imalat sanayi TFV artışı üzerinde etkisinin bulunmadığını göstermektedir. Çalışma ile son olarak; belirlenen ülke grubu ve incelenen dönem için yayılma mekanizmasının imalat sanayi TFV artışı üzerinde gecikmeli olarak etki yarattığı ampirik olarak ortaya konmuştur.
The levels of technological development in countries play a key role in explaining the differences between their productivity levels. Technological development may be fostered by production of technology, and design and implementation of effective technology policies. While developed countries generally possess these competences; most of the emerging countries often do not. In this regard; technology transfer, diffusion of technology, design, and implementation of relevant technology policies are crucial for emerging countries. This study examines the technology policies implemented in emerging countries within the EU and in Turkey, and empirically analyses the impact of international technology diffusion channels on total factor productivity (TFP) growth of the manufacturing industry in the selected countries. The research aims to contribute to the literature by analysing multiple diffusion channels and by examining the relative impact of these channels on manufacturing TFP growth. The study covers the period from 1994 to 2008, and panel data analysis is used as a methodology. International technology diffusion channels included in the analysis are; foreign R&D spillovers, imports of technology goods, and foreign direct investment (FDI). Human capital, which serves as a proxy for absorptive capacity, is also included in the analysis. Empirical findings indicate that foreign R&D spillovers, imports of technology goods, and human capital have significant and positive impacts on manufacturing TFP growth of the selected countries during the examined period. Among these channels, foreign R&D spillovers have the greatest impact on TFP growth; whereas the imports of technology goods have the least impact. The findings also show that, the impact of foreign R&D spillovers resulting from difficult to imitate research intensive goods imports are significant and positive, whereas foreign R&D spillovers stemming from the imports of easy to imitate research intensive goods have no impact. The estimates also indicate that FDI and domestic R&D spillovers have no effect on manufacturing TFP growth. Finally, it is empirically evidenced that the diffusion mechanism is effective with a time lag on manufacturing TFP growth of the selected countries during the period analysed.