Tez No İndirme Tez Künye Durumu
214121
Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleri ile problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki / The relationship between cognitive distortion, hopelessnes, and personal problem solving in university students
Yazar:MERAL AĞIR
Danışman: PROF.DR. HALUK YAVUZER
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; Psikoloji = Psychology
Dizin:Umutsuzluk = Hopelessness
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2007
322 s.
Bu arastırma, üniversite bilissel çarpıtma düzeyleri ile kisilerarası iliskilerde yasanan problemleri çözme biçimleri ve geleceklerine dair olumsuz algıları, umutsuzluk düzeyleri arasında bir iliski olup olmadıgının incelemeyi amaçlamıstır. Arastırma verileri toplam 251ögrenciye, arastırmanın amacı dogrultusunda, arastırmacı tarafından gelistirilen ?Bilgi Toplama Formu?, ?CDS ?Bilissel Çarpıtma Ölçegi? , ?Problem Çözme Becerilerini Algılama Ölçegi?, ?Umutsuzluk Ölçegi? ölçekleri uygulanarak elde edilmistir. Arastırmanın ilk asamasında bireylerin bilissel çarpıtma düzeylerinin tespiti için Cognitive Distortion Scales (CDS)- Bilissel Çarpıtma ölçeginin dilsel esdegerlik, Geçerlik, Güvenirlik çalısmaları yapılmıstır. Arastırmada elde edilen sonuçlar ise özetle; 1. Arastırmanın birinci amacı dogrultusunda elde edilen bulgular ; 1.1 Cinsiyet degiskenine göre Bilissel Çarpıtma Ölçegi alt boyutları puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmaktadır. 1.2 Yas degiskenine göre Bilissel Çarpıtma Ölçegi alt boyutları puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmamaktadır. 1.3 Sosyoekonomik düzey degiskenine gore Bilissel Çarpıtma Ölçegi alt boyutları puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmaktadır 1.4. stanbul'daki ikamet özelligi degiskenine göre Bilissel Çarpıtma Ölçegi alt boyutları puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmamaktadır. 1.5. Anne egitimi degiskenine göre , Bilissel çarpıtma ölçegi alt boyutları içinde; Olumsuz Benlik, Kendini suçlama ve yasamı tehlikeli görme alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmustur.. IV 1.6. Baba egitimi degiskenine göre , Bilissel çarpıtma ölçegi alt boyutları içinde; sadece Olumsuz Benlik alt boyutunda anlamlı farklılıklar bulunmustur. 2. Arastırmanın ikinci amacı dogrultusunda elde edilen sonuçlar; 2.1.Cinsiyet özelligi degiskenine göre Beck Umutsuzluk Ölçegi ve Problem Çözme Envanteri birlikte ele alındıgında, , puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmaktadır. 2.2.Yas degiskenine göre Beck Umutsuzluk Ölçegi ve Problem Çözme Envanteri puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar bulunamamıstır. 2.3.Sosyoekonomik düzey degiskenine göre Beck Umutsuzluk Ölçegi ve Problem Çözme Envanteri toplam puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmamaktadır. 2.4.stanbul'daki ikamet özelligi degiskenine gore üniversite ögrencilerinin Beck Umutsuzluk ve PÇE puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmamıstır. 2.5. Anne egitim degiskenine göre Beck Umutsuzluk ve PÇE puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklılasmamıstır. 2.6. Baba egitim degiskenine göre Beck Umutsuzluk ve PÇE puan ortalamaları birbirinden anlamlı derecede farklıdır. 3. Arastırmanın üçüncü amacı dogrultusunda elde edilen bulgulara göre, üniversite ögrencilerinin olumsuz benlik algısı, kendini suçlama, çaresizlik, umutsuzluk ve yasamı tehlikeli görmeye dayalı bilissel çarpıtmaları artıs gösterdikçe, buna baglı olarak umutsuzluk düzeyleri de artıs göstermektedir. 4. Arastırmada üniversite ögrencilerinin olumsuz benlik algısı, kendini suçlama, çaresizlik, umutsuzluk ve yasamı tehlikeli görmeye dayalı bilissel çarpıtmaları artıs gösterdikçe, buna baglı olarak problemleri çözme konusundaki kendilerine olan güven düzeyleri de düsüs göstermektedir. 5. Arastırmanın besinci amacına yönelik yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda ?Bilissel Çarpıtma Ölçegi? Alt Boyutları içinde sadece olumsuz benlik algısı ve umutsuzlugadayalı bilissel çarpıtmanın, umutsuzluk özelligini istatistiksel açıdan yordanabilecegi anlasılmıstır. ?Bilissel Çarpıtma Ölçegi? Alt Boyutları için yapılan analizler sonucunda sadece çaresizlik ve yasamı tehlikeli görmeye dayalı bilissel çarpıtmanın, problem çözme becerisi konusundaki kisisel algıyı istatistiksel açıdan yordanabilecegi anlasılmıstır. Anahtar Kelimeler: Bilissel Çarpıtma, Olumsuz Benlik Algısı, Umutsuzluk, Problem Çözme Becerileri.
The Purpose of this research is to find the relationship between Cognitive Distortion, hopelessness, and personal problem solving. The research group is form from 251 university students which includes 149 female students and 102 male students. Through the process of collecting data, Cognitive Distortion scales, hopelessness scale, problem solving inventory and the researcher?s questionnaire were used. As the first step of the research, studies on speech equivalence, trustworthiness and validity were made to standardize the Cognitive Distortion scales to Turkish Standards. The research data was statistically analyzed by multiple anova tail variance analysis (MANOVA) and regulation analysis. The results of this research indicate that the subtitles of Cognitive Distortion scales significantly differ according to sex. Self-blame, a subtitle of Cognitive Distortion amongst male students is significantly higher than female students. Self-criticism (low self-esteem and self-devaluate), another subtitle of Cognitive Distortion, differ according to socioeconomic status. Low socioeconomic status leads to a difference in self-criticism amongst university students. Mothers with low education lead to selfcriticism, self-blame and preoccupation with danger amongst university students. Literate fathers who are primary school graduates lead to self-criticism amongst university students. Other subtitles of Cognitive Distortion scales don?t differ according to age, residential status. Through the following steps of the research, when hopelessness and problem solving inventory are considered together, hopelessness is found to be higher amongst male study groups compared to female study groups. Fathers who are primary school graduates or university graduates lead to hopelessness at a higher rate amongst university students. Age, socioeconomic status, residential status, mother educational status didn?t create a difference on hopelessness and problem solving inventory. Significant relations were found between university students? Cognitive Distortion and hopelessness. As self-criticism, self-blame, helplessness, hopelessness and preoccupation with danger, the subtitles of Cognitive Distortion, increase, hopelessness increases, too. Significant relations were found between Cognitive Distortion and problem solving skills. According to problem solving inventory as the subtitles of Cognitive Distortion, self-criticism, self-blame, helplessness, hopelessness and preoccupation with danger increase, selfconfidence, decreases. The subtitles of Cognitive Distortion, self-criticism, self-blame, helplessness, hopelessness and preoccupation with danger can measure Beck?s hopelessness scale, statistically. Helplessness and preoccupation with danger can measure problem solving skills. The results of this research are similar to depression and research findings which causes depression according to Beck?s Cognitive Theory. In other words, the research data show the relationship between Beck?s depression theory, Cognitive Distortion, and hopelessness, problem solving skills. Keywords: Cognitive Distortion, Negative Self-criticism, Hopelessness, Problem Solving Skills