Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
505224		Arhavi Kazası'nda iskân ve nüfus (1486-1583) / Settlement and population in Arhavi Town (1486-1583) Yazar:KENAN AYDIN Danışman: DOÇ. DR. EMİNE ERDOĞAN ÖZÜNLÜ Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Artvin-Arhavi = Artvin-Arhavi ; Kent tarihi = Urban history ; Nüfus = Population ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Yerleşim = Settlement ; Yerleşim yeri = Location area ; İskan = Settlement	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2018 135 s.
Osmanlı Devleti farklı kültürel, etnik ve dini özelliklere sahip toplulukların yaĢadığı oldukça geniĢ bir coğrafyada hâkimiyet kurmuĢ ve hâkimi olduğu bu coğrafyayı daha iyi yönetebilmek amacıyla sayım yöntemine büyük önem vermiĢtir. Bu yöntem dönemsel olarak tahrir defterleri veya nüfus defterleri gibi farklı isimler altında kullanılmıĢtır. Sayım yöntemi bugün de nüfus ve iskânla ilgili çalıĢmalarda çok önemli bir tarihi kaynaktır. Bu çerçevede çalıĢma, 1486-1583 yılları arasında Arhavi kazasının nüfusu, yerleĢim durumu ve yerleĢim yerlerindeki sürekliliği belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalıĢma kapsamında bölgeye ait mufassal tahrir, icmal, muhasebe-icmal ve nüfus defterleri incelenmiĢtir. Ġnceleme sonucunda elde edilen bulgular, Kafkasya topraklarında Osmanlı Devleti, Safeviler ve Gürcü prenslikleri arasında devam eden hâkimiyet kurma mücadelesinin Arhavi kazasını etkilediğini göstermektedir. Bununla birlikte, Arhavi kazası ve bağlısı nahiyelerdeki nefs ve köylerin 1486-1583 yılları arasında isim olarak devamlılıklarını muhafaza ettikleri tespit edilmiĢtir. Yine elde edilen bulgular bölgede hâkimiyeti ele geçirmek için süregelen çarpıĢmaların bir takım nüfus hareketlerine (göç) yol açtığı yönündedir. 1564-1583 döneminde Arhavi nahiyesi olarak ifade edilen günümüz Fındıklı, Arhavi ve Hopa kazaları arasında yer alan bölgede Müslim ve gayrimüslim nüfus hareketliliğinin yaĢanması bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Yapılan araĢtırmalar neticesi elde edilen veriler, bölge tarihine iliĢkin cevaplandırılması gereken daha çok soru olduğunu da göstermektedir.
The Ottoman State established its own hegemony over a very large territory in which different communities from different cultural, ethnic and religious backgrounds lived together. It gave great importance to the system for counting the population in order to rule the territory under its own authority in a best manner possible. The system for counting the population was used with different names such as cadastral record books or population books. Today it is also an important historical source for the studies related with population and settlement. In this context the study aims to determine the population, settlement and the continuity of settlement locations in Arhavi between the years of 1486-1583. For this purpose detailed cadastral record books, brief books, brief account books, and population books were examined as an important source in terms of the Ottoman history of population and settlement. At the end of the examination the obtained findings show that Arhavi was affected by the ongoing struggle for domination between The Ottoman State, Safavids and Georgian principalities in the Caucasian territory. However, the findings also indicate that Arhavi and its affiliated villages kept their names without any changes between the years of 1486-1583. Moreover the findings points that the ongoing struggles for domination in the region led to some population movements (migration). The Muslim and non-Muslim population movements in the region which is located among Fındıklı, Arhavi and Hopa between the years 1564 and 1583 can be exemplified to this. The data obtained from the research also indicates that there are more questions needed to be answered regarding the history of the region.