Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
315337		6fda-dam poliimid membranların co2 ayırma özellikleri üzerine ısıl işlem sıcaklığı ve kalıntı çözücü etkisi / The effect of annealing temperature and residual solvent on co2 separation properties of 6fda-dam polyimide membranes Yazar:DUYGU KAHRAMAN Danışman: PROF. DR. Ş. BİRGÜL TANTEKİN ERSOLMAZ Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı Konu:Kimya Mühendisliği = Chemical Engineering ; Polimer Bilim ve Teknolojisi = Polymer Science and Technology Dizin:Gaz geçirgenliği = Gas permeability ; Poliimidler = Polyimides	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2012 129 s.
Bu çalışmada, farklı çözücü ortamlarında hazırlanan 6FDA-DAM membranlarının CO2/CH4 ve CO2/N2 ayırma özellikleri üzerine ısıl işlem sıcaklığı ve kalıntı çözücü etkisi incelenmiştir. 6FDA-DAM poliimidinin, n-metilpirolidon (NMP), dimetilformamid (DMF) ve tetrahidrofuran (THF) ortamında hazırlanan çözeltilerinden döküm-evaporasyon yöntemiyle hazırlanan filmlere çözücünün kaynama noktasının altında, üstünde ve poliimidin camsı geçiş sıcaklığına (Tg) yakın sıcaklıkta ısıl işlem uygulanarak matrisinde farklı miktarda çözücü içeren membranlar elde edilmiştir. Termogravimetrik analiz (TGA) ölçümlerinde kullanılan çözücünün kaynama noktasından daha düşük sıcaklıkta ısıl işlem gören membranlarda önemli miktarda çözücü kaldığı tespit edilmiştir. Membranlardaki kalıntı çözücü, plastizasyona neden olarak, membranların geçirgenliklerini arttırıcı etki yapmıştır. Uygulanan ısıl işlem sıcaklığı arttıkça geçirgenlikler azalmıştır. Kalıntı çözücü miktarının kritik değerin altına indiği membranlarda ise kalıntı çözücü etkisinin plastizasyondan antiplastizasyon davranımına değişim gösterdiği tespit edilmiştir. NMP ile hazırlanan membranlarda karşılaşılan antiplastizasyon etkisi sadece CO2 geçirgenliğine etki ederken, DMF ile hazırlanan membranlarda etki CO2'nin yanında N2 geçirgenliğinde de artışa neden olmuştur. Poliimidin Tg'sine yakın sıcaklıkta hazırlanan membranların N2, CH4, CO2 geçirgenlikleri azalırken membranların CO2/CH4 ve CO2/N2 gaz çiftleri için hesaplanan ideal seçicilik değerlerinde genel olarak artı? gözlenmiştir. Kalıntı çözücünün giderilmesi CO2/CH4 seçiciliği üzerinde daha etkili olmu?tur. Geni? açılı X-ı?ınları kırınımı (WA-XRD), TGA ve diferansiyel taramali kalorimetri (DSC) ve yoğunluk analizleri sonuçları geçirgenlik sonuçları ile birlikte değerlendirildiğinde çözücünün ve ısıl işlem sıcaklığının 6FDA-DAM poliimidinin serbest hacmi ve zincir paketlenmesi üzerinde önemli farklar yarattığı belirlenmiştir. Bu farkların gaz moleküllerinin kinetik çaplarına bağlı olarak farklı gaz çiftleri üzerinde farklı etkiler yarattığı anlaşılmıştır.
This study investigates the effect of annealing temperature and residual solvent on the CO2/CH4 and CO2/N2 separation properties of 6FDA-DAM polyimide membranes. Dense membranes with different amounts of solvent in their matrix were obtained from the solutions of 6FDA-DAM polyimides in different solvents with different boiling points: n-methylpyrrolidone (NMP), dimethylformamide (DMF) and tetrahydrofurane (THF). The membranes were annealed at different temperatures, i.e. below and above the boiling point of the solvent and near the glass transition temperature (Tg) of the polymer. Thermogravimetric analysis (TGA) measurements indicated that significant amount of solvent was remained in the membranes annealed at temperatures below the boiling point of the solvent. The solvent trapped in the membrane caused plasticization and increased the permeability of membranes. Generally significant decreases in permeability values were observed with increasing annealing temperature and hence decreasing amounts of residual solvent. The plasticization effect reversed to anti-plasticization for the membranes which contained residual solvent below a critical value. Anti-plasticization effect for membranes prepared with DMF increased both CO2 and N2 permeability values whereas the effect was observed only for the CO2 permeability for membranes prepared with NMP. The effect of residual solvent varied for the two gas pairs studied. Drying near the Tg of the polyimide allowed a significant selectivity enhancement for the CO2/CH4 gas pair over the membranes treated at lower temperatures while no significant change wss observed for the CO2/N2 pair. The wide-angle X-ray diffraction (WA-XRD), TGA, differential scanning calorimetry (DSC), and density measurement results evaluated along with the permeability/selectivity values indicated that the annealing temperature made a considerable difference on the free volume and chain packing of the 6FDA-DAM membranes. These differences created different effects for different gas pairs depending on the kinetic diameter of the gases.