Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
553455		İstiklal Mahkemeleri ve Şapka İnkılabının Erzurum'daki yansımaları / Independence Courts and reflections of Hat Revolution in Erzurum Yazar:DİDEM AKDOĞAN Danışman: PROF. DR. İBRAHİM ETHEM ATNUR Yer Bilgisi: Atatürk Üniversitesi / Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History ; Türk İnkılap Tarihi = History of Turkish Revolution Dizin:Cumhuriyet tarihi = Republic history ; Erzurum = Erzurum ; Mahkemeler = Law courts ; Milli Mücadele = National Struggle ; Milli Mücadele Dönemi = National Struggle Period ; İstiklal Mahkemeleri = Liberty Courts ; Şapka inkılabı = Hat revolution	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 158 s.
Çalışma içerisinde Türk İstiklâl Harbi ve ardından Cumhuriyet'in kurulma döneminde olağanüstü şartlar çerçevesinde oluşturulan İstiklal Mahkemeleri'nin kurulmasına sebep olan etkenler, işleyişi, yapısı doğrultusunda mahkemelerin yaptığı yargılamalar ve verdiği kararlar hakkında kısa bilgilendirme yapıldıktan sonra tez çalışma konumuz olan Şapka İnkılâbının Erzurum'da ki yansımaları ve sonuçları ele alındı. Millî Mücadele döneminde düşman devletlerle yapılacak savaşlarda önemli bir sorun teşkil eden asker kaçaklarını önlemek amacıyla kurulan daha sonra yetkileri artırılarak göreve devam etmesi sağlanan İstiklal Mahkemeleri, görevini tamamladıktan sonra kapatılmıştır. Cumhuriyet döneminde ise yapılan inkılâpların topluma kabul ettirilmesi ve benimsetilmesi adına çıkan bazı sorunları önlemek için yeniden kurulan İstiklal Mahkemeleri, artık önemli suçların görüldüğü mahkemeler haline gelmiştir. İnkılâpları baltalayan, irticai ve bölücü söylemlerle ortaya çıkan Şeyh Sait İsyanını bastırmak ve çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu'nu uygulamak adına kurulan mahkemeler, pek çok önemli yargılamalarda bulunmuştur. Şapka İnkılâbı, İzmir Suikastı ve gazeteciler ile ilgili davalarda bunlardan birkaçıdır. Özellikle Şapka İnkılâbının yapılmasından dolayı birçok bölgede huzursuzluklar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu bölgelerden biri de Erzurum olmuştur. Erzurum'da meydana gelen Şapka Hadisesinin nasıl başladığı, bu hadisenin ortaya çıkmasındaki etkenler, Divân-ı Harp Mahkemesi'nin kurulması, yapılan idamlar, Ankara İstiklal Mahkemesi'nin Erzurum'a gelmesi ve bu mahkemede yapılan yargılamalar sonucu verilen cezalar bu çalışmada günün koşulları göz önünde bulundurularak hazırlanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: İstiklal Mahkemeleri, Şapka Hadisesi, Erzurum'da Şapka Hadisesi, Erzurum Yargılamaları, Ankara İstiklal Mahkemesi.
In the scope of the study, reflections and results of Hat Revolution in Erzurum were taken into consideration as the topic of the thesis after giving brief information about Turkish Independence War and the factors to establish Independence Courts, which were founded in extraordinary conditions in the first years of Republic period, and the judgements they conducted based on their working principles and structures and the decisions they made. Independence Courts, which were established during the period of Independence War in order to prevent draft dodging constituting a big problem in the battles with enemy states and carried on their duties by extending their authorities after the War were abolished later. In the Republican period, the Independence Courts, which were re-established in order to prevent some problems arising from the adoption and acceptance of the revolutions by the society then turned out to be the courts where significant cases were judged. The courts, established in order to suppress the Sheikh Sait Rebellion, which emerged with fundamentalist and divisive discourses that undermine the revolutions and to put the Takrir-i Sükûn Law enacted into force, made many important trials. Among the cases the courts decided on are those related to Hat Revolution, Izmir Assassination and journalist. Unrests started to emerge in several regions of the country due to requirements of the Hat Revolution. One of these regions was Erzurum. In the scope of the it was tried to prepare a document related to how the Hat Case happening in Erzurum started, the factors in the emergence of this case, the establishment of the Court of War, the executions, the arrival of the Ankara Independence Court to Erzurum and the punishments decided as the result of the trials by considering the conditions of those days. Key Words: Independence Courts, Hat Case, Hat Case in Erzurum, Erzurum Judgements, Ankara Independence Court.