Tez No İndirme Tez Künye Durumu
166643 Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Afet konutlarında mimari tasarım sürecinin kullanıcı ihtiyaçları bağlamında irdelenmesi / Analysis of architectural design process of post-disaster houses in the context of occupants' needs
Yazar:EVREN BURAK ENGİNÖZ
Danışman: PROF.DR. ALPER ÜNLÜ
Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Mimarlık Ana Bilim Dalı
Konu:Mimarlık = Architecture
Dizin:
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2005
199 s.
AFET KONUTLARINDA MİMARİ TASARIM SÜRECİNİN KULLANICI İHTİYAÇLARI BAĞLAMINDA İRDELENMESİ ÖZET Dünyada meydana gelen deprem, sel, volkan patlaması, kasırga, hortum gibi doğa olayları olarak adlandırdığımız afetler karşısında insanlığın kurmuş olduğu yerleşim alanları, yapılar, insan ilişkileri, kısacası sosyal ve fiziki çevre olumsuz yönde etkilenmektedir. Afet sırasında yitirilenler karşısında insanoğlu, hayatım yeniden devam ettirmek adma çaresizlik içinde kalmaktadır. Afetzedelerin sosyo ekonomik yaşamım yeniden düzene sokabilmek için afet sonrası uygulanacak düzenlemeleri belirlemek gerekmektedir. Afet sonrası yeniden oluşturulacak konut ve yerleşim alanları, bu düzenlemelerin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Ancak afetzedelerin yaşadıkları eski kent veya kırsal yerleşimlerinin gerektirdiği yaşam koşullarına ve sosyo-kültürel yapılarına bağlı olarak afet sonrası konutlarıyla ilgili farklı beklentileri ve/veya tepkileri olabilmektedir. Bu nedenle afet sonrası yeniden oluşturulacak kent veya kırsal yerleşimlerde kullanıcı niteliğine uygun, gereksinimlerini ve beğenilerini karşılayabilen afet sonrası konutların tasarımlanması tezin amacım oluşturmaktadır. Bu düşünceden yola çıkarak, 1 Ekim 1995 yılında meydana gelen 6.1 şiddetindeki depremden yaklaşık 8 sene sonra kalıcı konutlarında yaşama deneyimi elde etmiş, kırsal kent yerleşimi olan Afyon'un Dinar İlçesi ile Aktoprak ve Gençali köylerinin seçildiği bir alan çalışması yapılmıştır. Alan çalışması kapsamında, kentli ve köylü afetzedelerin ait oldukları sosyo- demografik yapı, afet deneyimi, algısal değişimler, kişisel değerler, yaşam alışkanlıkları ve mekansal kullanım süreleri ile afet konutları ve bina imajlarıyla ilgili beklenti, tepki ve tercihleri karşılaştırılarak bağıntılar aranmıştır. XIBağıntılardan elde edilen bilgiler değerlendirildiğinde farklı bölgelerde yaşayan afetzedelerin zaman içinde değişebilen gereksinimlerini karşılayabildi, bölge yaşam koşullarına uygun, kullanıcıların uyum sorunu yaşamadığı afet sonrası konutlarının tasarımlanabilmesinin, alınacak doğru tasarım kararlarına bağlı olduğu görülmüştür. Bu nedenle afet konutu tasarımına yönelik kararlar alınmadan önce bölgenin sosyo-demografik yapısı, kültürel özellikleri, afet deneyimleri, mekansal kullanım alışkanlıklarıyla ilgili bilgilerin toplanması, kullanım sonrası değerlendirilişinin yapılması ve kullanıcı katılımının sağlanması gerekmektedir. Önerilen model yardımıyla tamamlanan her afet konutu tasarımından elde edilen sonuçlara bağlı bilgi ve deneyimlerin tasarım girdisi olarak toplanarak bir sonrakine aktarıldığı ve her defasında afet konutlarıyla ilgili tasarım parametrelerinin yenilendiği bir tasarım döngüsü oluşturulacaktır. XII
ANALYSIS OF ARCHITECTURAL DESIGN PROCESS OF POST-DISASTER HOUSES IN THE CONTEXT OF OCCUPANTS' NEEDS SUMMARY The residences, all living areas, buildings and human relations; in brief, the social and physical environment established by mankind are badly affected from natural disasters like earthquakes, floods, tornados and others. For the sake of survival, human beings become helpless in overcoming the big loss when they go through in post-disaster period. In order to re-organize the social and economical life of survivors, the post-disaster period recovery actions should be identified in detail. The construction of post-disaster houses and settlement areas play important roles in these actions. However, the survivors or post-disaster occupants may have different expectations from their post-disaster houses in relation to their living conditions, social and cultural structures that are required by their previous urban or rural settlements. Therefore, the objective of this thesis is to introduce a new perspective on the "design" of the post-disaster houses in rural or urban areas that is appropriate for the user background, needs and preferences. The field study is held in Dinar district, additionally Aktoprak and Gençali villages in the countryside of Afyon. The people in this area experienced an earthquake with a magnitude of 6.1 Richter Scale in 1995, and the survivors have been living in their permanent houses for 8 years. Within the scope of this field study, expectations, reactions and preferences of occupants about the post-disaster houses and building images were compared to their socio-demographic background, disaster experience, perceptual changes, individual values, living habits and spatial occupancy durations and correlations in variables were explored. These correlations showed us that, the design of post- disaster houses in accordance with occupants' changing needs and preferences XHlthat is appropriate to the regional living conditions, the issue of having no adaptation problem is mainly depended on serious design decisions. Therefore, before starting to make decisions on post-disaster house design, data on demographical structure, cultural characteristics, disaster experience, spatial occupancy habits of the people living in that region should be collected and post- disaster house usage in general should be evaluated with a high rate of user participation. Within the help of proposed model in the thesis, a new design input as knowledge and experience of each post-disaster house construction should be transferred to the next design models. XIV