Timurlu Devleti, Emir Timur zamanında hızla topraklarını genişleterek imparatorluk haline gelmiştir. Emir Timur'un kurmuş olduğu bu imparatorluk onun ölümünden sonra ihtişamını yitirmeye başlamıştır. Emir Timur'dan sonraki dönemde belirli bir veraset sisteminin olmamasından dolayı yaşanan hükümdarlık mücadeleleri devletin zayıflamasına neden olmuştur. Devletin içindeki karmaşık durum ve mirzalar arasında yaşanan mücadeleler neticesinde öldürülen mirzalar olmuştur.
Emir Timur sağlığında kendisine Cihangir'in oğlu Pir Muhammed'i veliaht olarak seçmiştir. Ancak Emir Timur'un vefatından sonra hiç kimse Pir Muhammed'in hükümdarlığını tanımamıştır. Halil Sultan b. Miranşah ile veliaht Pir Muhammed arasında yaşanan hükümdarlık mücadelesi Pir Muhammed'in öldürülmesi ile sonuçlanmıştır. Şahruh'un Herat'a girip hükümdarlığını ilan etmesine kadar arada yaşanan mücadeleler neticesinde Aka Biki'nin oğlu Sultan Hüseyin, Miranşah b. Timur, Ebubekr b. Miranşah b. Timur öldürülmüştür. Şahruh'un hâkimiyeti ele geçirmesinden sonra ülkede kısmen asayiş sağlanmış olsa da Şahruh'un vefatından sonra yaşanan hükümdarlık mücadeleleri daha kanlı olmuştur. Uluğ Bey b. Şahruh b. Timur, Abdullah b. İbrahim b. Şahruh, Abdülaziz b. Uluğ Bey, Abdüllatif b. Uluğ Bey, Ebubekr b. Muhammed Cuki b. Şahruh gibi mirzalar öldürülmüşlerdir. 1451 yılında Ebu Said'in hâkimiyeti ele geçirmesinden sonra isyan eden mirzalarla uğraşmak zorunda kalmıştır. Üveys b. Muhammed ve Meryem bt. Ahmed b. Ömerşeyh b. Timur, Ahmed b. Abdüllatif b. Uluğ Bey b. Şahruh öldürülen mirzalar arasında yer almıştır. Ebu Said'den sonra başa geçen Hüseyin Baykara da daralmış olan ülke topraklarında hâkimiyetini sağlamaya çalışırken isyan eden mirzalarla da uğraşmak zorunda kalmıştır. Timurlular Dönemi ile ilgili Türkiye'de birçok çalışma yapılmıştır ve yapılmaktadır. Fakat yapılan çalışmalar çoğunluk itibarıyla Emir Timur ile alakalıdır. Bu tezin amacı; Emir Timur sonrası dönem hakkında bilgilere yer verirken vuku bulan olaylar neticesinde katledilen hanedan üyeleri ve şehzadelerin hayatları hakkında araştırma yürütmektir. Yapmış olduğumuz çalışmalar neticesinde 17 mirzanın hayatı hakkında bilgiler verilmiştir. Ancak bunlardan hariç olarak 3 maktul şehzade hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Zira kaynaklarda bunların sadece öldürüldükleri yer almaktadır.
|
The Timurid State became an empire by rapidly expanding its territory during the time of Emir Timur. This empire that Emir Timur established began to löse its glory after his death. In the period after Emir Timur, because of the lack of a certain inheritance system, the ruling struggles caused the state to weaken. There have been mirzas who were killed as a result ot the chaotic situation within the state and the struggle for the throne among the mirzas themselves.
Emir Timur chose Cihangir's son, Pir Muhammed, as his crown prince. However, after Timur's death, nobody recognized the rule of Pir Muhammed. Halil Sultan b. The sovereign struggle between Miranshah and the crown prince Pir Muhammed resulted in the murder of Pir Muhammed. As a result of the struggles between Shahruh entering Herat and declaring his reign, Aka Biki's son Sultan Hussain, Miranshah b. Timur, Ebubekr b. Miranshah b. Timur has been killed. Even though order was partially ensured in the country after Shahruh took over, the reigning struggles that took place after Shahruh's death were more bloody. Ulugh Beg b. Shahruh b. Timur, Abdullah b. Ibrahim b. Shahruh, Abdülaziz b. Ulugh Beg, Abdullatif b. Ulugh Beg, Ebubekr b. Muhammed Juki b. Mirza b. Shahruh were killed. In 1451, after Ebu Said took the power, he had to deal with the revolting mirzas. Uveys b. Muhammed and Meryem bt. Ahmed b. Omer Seyh b. Timur, Ahmed b. Abdüllatif b. Ulugh Beg b. Shahruh was among the murdered mirzas. Hussain Baykara, who came to power after Ebu Said, had to deal with the revolting mirzas while trying to maintain his domination in the country's territory, which had narrowed. In Turkey it has been many studies related to the Timurid period and maintained. However, the studies conducted are mostly related to Emir Timur. Our aim in this thesis is; While giving information about the post- Emir Timur period, it is to carry out research on the lives of the dynasty members and princes who were murdered as a result of the events that took place. As a result of the studies we have done, information about the lives of 23 mirza has been given. However, apart from these, no information was obtained about the 3 deceased princes. Because it is stated in the sources that they were only killed. |